प्रकाशोत्सव दीपावली

- पूज्य पांडूरंगशास्त्री आठवले

दीपोत्सव म्हणजे आनंद, उत्साहाने साजरा करण्यात येणारा प्रकाशाचा उत्सव होय. दीपोत्सव हा केवळ उत्सव नसून उत्सवांचे स्नेहसंमेलन आहे. दिवाळी, नरकचतुर्थी, धनत्रयोदशी, बलिप्रतिपदा आणि भाऊबीज या पाच सांस्कृतिक विचारधारा असलेल्या सणांचा उत्सव आहे.

WD

धनत्रयोदशी म्हणजे लक्ष्मी पूजन! भारतीय संस्कृतीत लक्ष्मीला महत्त्वाचे स्थान आहे. 'सुईला छेदल्यास तिच्यातून उंट निघतो. परंतु, धनवंताला स्वर्ग मिळत नाही. या ख्रिश्चन धर्मातील म्हणीला भारतीय सहमत नाहीत. त्यांच्या दृष्‍टीकोनातुन श्रीमंत लोकच देवाचे लाडके असतात.

WD

लक्ष्मी चंचल नाही तर मनुष्याची वृत्ती चंचल आहे. पैसा या शक्तीच्या आधारे मनुष्य देव किंवा राक्षस बनू शकतो. लक्ष्मी केवळ उपभोगाचे साधन आहे असे मानणार्‍या मनुष्याचे लवकरच अध:पतन होते. परंतु, तिची पूजा करून तिला परमेश्वरी प्रसाद मानणारा मनुष्य स्वत: पवित्र आणि सृष्‍टीलाही पवित्र बनवितो. वाममार्गाने वापरलेल्या लक्ष्मीची अलक्ष्मी होते. स्वार्थ आणि परमार्थासाठी वापरलेल्या लक्ष्मीला वित्त आणि धनलक्ष्मी असे म्हणतात. देवकार्यासाठी वापरलेली लक्ष्मी महालक्ष्मी असते.

WD

महालक्ष्मी हत्तीवर बसून सजून येते. हत्ती औदार्याचे प्रतीक आहे. सांस्कृतिक कार्यात उदारपणे लक्ष्मीचा वापर करणार्‍यांजवळ पिढ्यान-पिढ्या ती राहते. त्याचे ज्वलंत उदाहरण म्हणजे रघुवंश होय. ती एक महान शक्ती असल्यामुळे नेहमी चांगल्या लोकांच्या हातात राहिली पाहिजे. कारण तिचा चांगला उपयोग होऊ शकतो.

नरकचतुर्थी:

WD

नरकचतुर्थीला महाकालीची पूजा केली जाते. स्वत:च्या स्वार्थासाठी शक्ती खर्च करणारा दुर्योधन, दुसर्‍याच्या चरणी शक्ती ठेवणारा कर्ण आणि देवकार्यात शक्तीचे हवन करणारा अर्जुन या महाभारतातील तीन पात्रांना महर्षी व्यासांनी उत्कृष्टपणे आपल्यासमोर मांडले आहे. नरकचतुर्थीला कालचतुर्थी असेही म्हणतात. त्यामागे अशी कथा आहे की, नरकासूर नावाच्या राक्षसाने पृथ्वीवर अत्याचाराचे थैमान मांडले होते. त्याच्या अत्याचारापासून स्त्रियांचीदेखील सुटका झाली नव्हती. त्याने सोळा हजार स्त्रियांना बंदी करून ठेवले होते. तेव्हा भगवान श्रीकृष्णाने त्याचा वध करण्याचा विचार केला. श्रीकृ्‍ष्णाच्या मदतीने सत्यभामेने नरकासूराचा वध करून स्त्रियांचा उद्धार केला. अमावस्येच्या त्या रात्री सर्व लोकांनी दिवे लावून आनंदोत्सव साजरा केला होता.

WD

दिवाळी :
दिवाळी म्हणजे वैश्यांच्या (व्यापाऱ्यांच्या) हिशोब-वही पूजेचा दिवस! संपूर्ण वर्षाचे लेखा परिक्षण करण्याचा दिवस होय. या दिवशी मनुष्यानेही त्याच्या जीवनाचा लेखा-जोखा तयार केला पाहिजे. राग, द्वेष, मत्सर यांना दूर करून नवीन वर्षाच्या दिवशी प्रेम, श्रद्धा आणि उत्साह वाढविण्याचा प्रयत्न करावा.

बलिप्रतिपदा (पाडवा):

WD

नवीन वर्षाला बलिप्रतिपदा असेही म्हटले जाते. वैदिक विचारांची उपेक्षा करून वर्णाश्रम व्यवस्थेला उध्वस्त करणार्‍या बळीचा विष्णूने पराभव केला होता. म्हणून त्याच्या स्मरणार्थ बलिप्रतिपदा साजरी केली जाते. बळी दानशूर राजा होता. या दिवशी त्याच्या आठवणींना उजाळा दिला जातो. कांता आणि कनकेच्या (लक्ष्मी) मोहात आंधळा झालेला मनुष्‍य राक्षस बनू शकतो. म्हणून भगवान विष्णूने बळीचा पराभव करून कनक आणि कांतेकडे एका विशिष्ट नजरेने बघणार्‍यांना तीन दिवस उत्सव साजरा करण्याचा आदेश दिला आहे.

WD

दिवाळीच्या दिवशी लक्ष्मीकडे पूज्य दृष्‍टीने पहावे. भाऊबीजेच्या दिवशी समस्त स्त्रियांकडे आई किंवा बहिणीच्या नजरेने पाहिले पाहिजे. स्त्री ही आदरणीय आहे. मोह म्हणजे अंधकार! दीपोत्सव म्हणजे अज्ञान आणि मोहाच्या खोल अंधाराकडून ज्ञानाच्या प्रकाशाकडे प्रयाण करणे होय. दिवाळीला दिवे बाहेर जळतात. परंतु आपल्या मनात योग्य दीप प्रकट झाला पाहिजे. मनात अंधकार असल्यास बाहेर जळणारे दिवे निरर्थक ठरू शकतात. दीपक ज्ञानाचा प्रतीक आहे.

धनत्रयोदशीच्या दिवशी जीवन सार्थकी लावण्यासाठी महालक्ष्मीची पूजा केली पाहिजे. नरकचतुर्थीला जीवनात नरक निर्माण करणार्‍या नरकासूरांचा नाश केला पाहिजे. दिवाळीच्या दिवशी 'तमसो मां ज्यो‍तिर्गमय' या मंत्राची साधना करून जीवन प्रकाशित करण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे. नवीन वर्षाच्या दिवशी जुने भांडण विसरून शत्रूला जवळ केले पाहिजे. नवीन वर्ष म्हणजे शुभ संकल्पाचा दिवस! अशा प्रकारे समजूतदार ज्ञानाचे दिवे आपल्या मनात लावले तर आपले जीवन सदैव दीपोत्सवासारखे उजळेल.

• वेबदुनिया वर वाचा :
• मराठी ज्योतिष
• लाईफस्टाईल
• बॉलीवूड
• मराठी बातम्या

नवीन

रामगीता

ततो जगन्मंगलमङ्गलात्मना विधाय रामायणकीर्तिमुत्तमाम् । चचार पूर्वाचरितं रघूत्तमो राजर्षिवर्यैरभिसेवितं यथा ॥ १ ॥ सौमित्रिणा पृष्ट उदारबुद्धिना रामः कथाः प्राह पुरातनीः शुभाः । राज्ञः प्रमत्तस्य नृपस्य शापतो द्विजस्य तिर्यक्त्वमथाह राघवः ॥ २ ॥

देवीचे नववे रूप सर्व सिद्धी प्रदान करणारी देवी सिद्धीदात्री

नवरात्रीत नववी शक्तीचे नाव सिद्धिदात्री असे आहे. ही देवी सर्व प्रकाराच्या सिद्धी प्रदान करणारी आहे. नवरात्री - पूजनाच्या नवव्या दिवशी या देवीची उपासना केली जाते.

हिंदू धर्मातील मोठा सण रामनवमी...

रामनवमी हा चैत्र महिन्यातील शुद्ध नवमीला आपल्या लाडक्या श्रीराम प्रभूंच्या अवतारण्याचा दिवस होय. श्रीराम हिंदू धर्मीयांचे लाडके दैवत असे. जग कल्याणासाठी धर्माचे रक्षण करण्यासाठी, दुष्टांचा संहार करण्यासाठी भगवान विष्णूंच्या दशावतारामधून श्रीराम हे सातवे अवतार असे.

राम- सीता यांच्या नात्यातून या 4 गोष्टी शिकाव्या, आयुष्य आनंदी होईल

प्रत्येक पती-पत्नीने राम आणि सीतेच्या नात्यातून एक धडा घेतला पाहिजे, तो म्हणजे प्रत्येक परिस्थितीत एकमेकांना साथ देणे. माता सीतेने रामजींना वनवासात असताना साथ दिली आणि रावणाने पळवून नेल्यानंतरही माता सीतेला परत आणण्यात श्री राम अविचल राहिले. प्रतिकूल परिस्थितीतही त्यांनी एकमेकांची साथ सोडली नाही. अत्यंत प्रतिकूल परिस्थितीतही दोघांनी एकमेकांवरचा विश्वास कायम ठेवला.

Ram Navami 2024: भारतातील प्रमुख राम मंदिर, दर्शन घेण्यासाठी जा अवश्य

चैत्र नवरात्रीचे पवित्र पर्व 9 एप्रिल पासून सुरु झाले आहेत. नऊ दिवसांच्या या पर्वामध्ये शेवटच्या दिवशी रामनवमी साजरी केली जाते. रामनवमी या वर्षी 17 एप्रिल 2024 ला साजरी केली जात आहे. या दिवशी अयोध्याचे राजा दशरथ यांच्या घरी श्रीरामांचा जन्म झाला होता. अयोध्या श्रीरामांची जन्म भूमी आहे. जिथे अनेक वर्षांच्या संघर्षानंतर श्रीराम मंदिराची स्थापन झाली. या शिवाय 14 वर्षांच्या वनवासादरम्यान त्यांनी अनेक ठिकणी वास्तव्य केले तसेच समुद्र मार्गाने लंकेला पोहचले. जिथे त्यांनी लंकाधिपती रावणाचा वध केला. देशामध्ये अनेक प्राचीन आणि भव्य राममंदिर आहे जिथे तुम्ही दर्शनाला जाऊ शकतात.

Video

अधिक व्हिडिओ पहा

नक्की वाचा

अखेर नारायण राणेंचं नाव जाहीर

भाजपाच्या पारड्यात रत्नागिरी आणि सिंधुदुर्ग आले असून या जागेवरून असलेला तिढा सुटला आहे. व या जागांवर केंद्रीय मंत्री नारायण राणे याना उमेदवारी देण्यात आली आहे. तसेच या जागेसाठी इच्छुक असणारे किरण सामंत याचे बंधू मंत्रींनी पत्रकार परिषद घेतल्याची माहिती मिळाली असून, ते म्हणाले की, उमेदवारीवरून असलेला तिढा सुटला असून केंद्रीय मंत्री नारायण राणे यांना उमेदवारी मिळाल्यामुळे आम्ही त्यांना पाठींबा देणार असं ते म्हणालेत.

उद्या पहिल्या टप्प्यात मतदान!

देशातील 102 जागांवर पहिल्या टप्प्यात मतदान होत आहे. तसेच केंद्रीय मंत्रांच्या 8 जागांचा समावेश त्यामध्ये आहे. उद्या जितेंद्र सिंह, सर्बानंद सोनोवाल, नितिन गडकरी, किरेन रिजिजू, भूपेन्द्र यादव, अर्जुन राम मेघवाल भवितव्य मतपेटीमध्ये बंद होईल. बुधवारी संध्याकाळी पहिल्या टप्य्यात मतदानाचा प्रचार संपला. देशभरात 102 जागांवर मतदान होणार असून, त्यामध्ये महाराष्ट्रातील पाच जागांचा समावेश आहे. 19 एप्रिल रोजी भंडारा-गोंदीया, गडचिरोली-चिमूर रामटेक, नागपूर आणि चंद्रपूर या जागांसाठी मतदान होणार आहे. उद्या सकाळी सात वाजेपासून तर संध्याकाळी सहा वाजेपर्यंत लोकसभेच्या निवडणुकीसाठी पहिल्या टप्प्यात मतदान होणार आहे.

मरीन ड्राईव्हच्या प्रवासाला अवघे १५ मिनिटे लागतात, मुंबईकरांना कधी मिळणार ही भेट?

लोकसभा निवडणुकीचे निकाल लागल्यानंतर मुंबईकरांना मोठी भेट मिळणार आहे. मुंबईकरांना वांद्रे-वरळी सी-लिंकवरून कोस्टल रोडने मरीन ड्राइव्हला अवघ्या 15 मिनिटांत प्रवास करता येणार आहे. BMC 31 मे पर्यंत कोस्टल रोडचा गर्डर वांद्रे-वरळी सी लिंकला जोडणार आहे.

महाराष्ट्रातील ओपिनियन पोल भाजपची चिंता वाढवत आहेत, महाविकास आघाडीच्या दाव्याला बळ मिळत आहे.

महाराष्ट्रात पहिल्या टप्प्याच्या मतदानाला अवघे तीन दिवस उरले आहेत. अशा स्थितीत भाजपच्या नेतृत्वाखालील महाआघाडीबाबत चिंता व्यक्त करणारे दोन ओपिनियन पोल समोर आले आहेत. दोन वेगवेगळ्या वृत्तवाहिन्यांद्वारे जनमत चाचणी घेण्यात आली आहे. त्यांच्या निकालामुळे भाजपचा ४५चा आकडा पार करण्याचा दावा उद्ध्वस्त होताना दिसत असून महाराष्ट्रातील विरोधी आघाडी महाविकास आघाडीचे दावे खरे ठरत आहेत.

कडक उन्हाने मुंबईत कहर केला, 14 वर्षात एप्रिल महिना इतका उष्ण नाही, आयएमडीचा इशारा देत आहे तणाव

मुंबईत कमाल तापमान 39.7 अंश सेल्सिअस नोंदवले गेले, जे 2009 नंतर या महानगरासाठी एप्रिल महिन्यातील सर्वात उष्ण दिवस आहे. भारतीय हवामानशास्त्र विभागाने (IMD) बुधवारी ही माहिती दिली. आयएमडीच्या एका अधिकाऱ्याने सांगितले की, 16 एप्रिल रोजी सांताक्रूझस्थित वेधशाळेत (मुंबईच्या उपनगरांचे प्रतिनिधी) कमाल तापमान 39.7 अंश सेल्सिअस नोंदवले गेले. कुलाबा वेधशाळा (दक्षिण मुंबई प्रतिनिधी) येथे पारा ३५.२ अंश सेल्सिअसवर पोहोचला.