1. मराठी ज्योतिष
  2. ग्रहमान
  3. ग्रह-नक्षत्रे
Written By
Last Updated : गुरूवार, 29 फेब्रुवारी 2024 (09:00 IST)

Leap Year वर्ष 2024 लीप वर्ष, धार्मिक आणि ज्योतिषीय महत्त्व जाणून घ्या

Leap Year 2024 हे वर्ष खगोलशास्त्र आणि ज्योतिषशास्त्रात खूप महत्वाचे आहे, कारण ते लीप वर्ष आहे म्हणजेच या वर्षी 365 ऐवजी 366 दिवस आहेत. लीप वर्षाचे धार्मिक आणि ज्योतिषशास्त्रीय महत्त्व जाणून घेऊया.
 
लीप वर्ष कसे ओळखावे
कॅलेंडरच्या गणनेनुसार, अतिरिक्त दिवस असलेल्या वर्षाला लीप वर्ष म्हणतात. गणनेनुसार ज्या वर्षात 4 ने भागल्यावर 0 उरते, म्हणजेच वर्षाची संख्या 4 ने भागल्यावर पूर्णतः वजा होते, त्या वर्षाला लीप वर्ष म्हणतात. ते चार वर्षांतून एकदा येते आणि या वर्षात 366 दिवस आहेत. 2024 हे वर्ष देखील 4 ने भागले आहे आणि उर्वरित शून्य आहे, म्हणून या वर्षाला लीप वर्ष म्हणतात. तथापि काही लोक म्हणतात की लीप वर्षासाठी 400 ने भागणे आवश्यक आहे.
 
खगोलशास्त्रानुसार पृथ्वी सूर्याभोवती आपली प्रदक्षिणा 365 दिवस 6 तासांत पूर्ण करते आणि दर चौथ्या वर्षी 24 तासांमध्ये 6-6 तासांची भर पडते, त्यामुळे या वर्षी फेब्रुवारीमध्ये एक दिवस वाढतो.
 
हिंदू धर्मातील श्रद्धा
वैदिक ज्योतिष कॅलेंडर विक्रम संवतच्या आधारावर निर्धारित केले जाते, जे चंद्राच्या हालचालीवर अवलंबून असते. त्यात ग्रेगोरियन कॅलेंडरपेक्षा कमी दिवस आहेत. हिंदू कॅलेंडरमध्ये वर्षात केवळ 354 दिवस असतात. याशिवाय सौर दिनदर्शिका देखील भारतात प्रचलित होती, जी सूर्याच्या 365 दिवसांच्या क्रांतीवर आधारित होती. दोघांमधील विसंगती दूर करण्यासाठी, तिसऱ्या वर्षी अधिक वस्तुमान जोडले जाते ज्यामुळे ते संतुलित होते. हा महिना जप आणि तपश्चर्याचा महिना मानला जातो आणि त्याला पुरुषोत्तम महिना देखील म्हणतात.
 
लीप वर्षाची संकल्पना का आली?
प्राचीन काळी जगभरातील विविध संस्कृतींनी वेळ मोजण्यासाठी वेगवेगळे आधार स्वीकारले. येथे काही दिनदर्शिके सूर्यावर आधारित होती आणि काही चंद्रावर आधारित होती, ज्यात वर्षाच्या दिवसांमध्ये फरक होता. हे पूर्ण करण्यासाठी, सूर्य आणि चंद्राच्या गुंतागुंतीच्या हालचालींना सामावून घेण्यासाठी एक कॅलेंडर तयार केले गेले. खगोलशास्त्रीय घटना योग्य वेळी घडून याव्यात म्हणून या क्रमाने लीप वर्षाची संकल्पनाही आली.

ज्योतिषशास्त्र मत काय?
अनेक देशांतील अनेक लोक 29 फेब्रुवारी हा दिवस अशुभ मानतात, पण ज्योतिषी त्यावर विश्वास ठेवत नाहीत. अंकशास्त्रज्ञ मानतात की 29 फेब्रुवारी रोजी जन्मलेली मुले खूप धाडसी आणि मेहनती असतात. या दिवशी जन्मलेली मुले अत्यंत प्रतिभावान असतात, ही मुले अत्यंत धैर्यवान आणि शौर्याच्या बाबतीत आश्चर्यकारक असतात आणि जगात खूप नाव कमावतात, भरपूर पैसा कमावतात.
 
अंकशास्त्रानुसार 29 तारखेला जन्मलेल्या लोकांची मूळ संख्या 2 आहे. ही संख्या प्रबोधन आणि आध्यात्मिक ज्ञानाशी संबंधित आहे. संख्या 29 फेब्रुवारी (दोन) सह एक असामान्य संयोजन बनवते आणि अनुभवण्यासाठी एक दुर्मिळ ऊर्जा आहे. ज्योतिषींचा असा विश्वास आहे की या संख्येमध्ये एक स्त्री शक्ती आहे जी कल्पनांना वास्तविक जगात साकार करण्यात मदत करू शकते. जेव्हा 11 (29) आणि 2 (फेब्रुवारी) भेटतात, तेव्हा त्यांच्या संबंधित ऊर्जा प्रेम, उपचार आणि शिकवण्यासाठी एक शक्तिशाली वेळ तयार करू शकतात. असे मानले जाते की हे दोन अंक प्रकाशाच्या आध्यात्मिक संदेशवाहकाच्या आगमनाचे प्रतिनिधित्व करतात आणि जे खुले आणि जागरूक आहेत त्यांना प्रगतीसाठी काही मार्गदर्शन मिळू शकते. लीप डे ध्येय साध्य करण्यासाठी अतिरिक्त वेळ प्रदान करतो.
 
4 वर्षातून एकदा साजरा करता वाढदिवस आणि लग्नाचा वाढदिवस
हा दिवस 4 वर्षातून एकदा येतो, म्हणून 29 फेब्रुवारी रोजी जन्मलेले लोक तसेच ज्यांचे लग्न या दिवशी झाले आहे, ते 4 वर्षांतून एकदा त्यांचा वर्धापन दिन साजरा करू शकतात. तथापि बरेच लोक 28 फेब्रुवारीलाच साजरा करतात.
 
लीप वर्ष फक्त फेब्रुवारीतच का?
फेब्रुवारीमध्ये लीप वर्ष होण्यामागे एक कारण आहे. वास्तविक ज्युलियन कॅलेंडर इटलीमध्ये प्रचलित होते, जे रोमन सौर कॅलेंडर आहे. ज्युलियन कॅलेंडरचा पहिला महिना मार्च होता आणि शेवटचा महिना फेब्रुवारी होता, त्यामुळे फेब्रुवारी महिन्यात लीप डे (अतिरिक्त दिवस) जोडला गेला. मग ज्युलियन कॅलेंडरची जागा ग्रेगोरियन कॅलेंडरने घेतली तेव्हा पहिला महिना जानेवारी आणि दुसरा महिना फेब्रुवारी झाला. असे असूनही फेब्रुवारीमध्येच अतिरिक्त दिवस जोडले गेले, त्यामागील कारण म्हणजे फेब्रुवारी महिना आधीच लहान आहे.