इंदूरपासून सुरतपर्यंत स्वच्छ शहरांमध्ये कुत्रे माणसांवर का हल्ले करतात, स्वच्छतेचा काय संबंध?

* सुरतमध्ये कुत्र्याने 4 वर्षांच्या मुलीला ओरबाडले

* सुरतमध्ये अचानक 40 हून अधिक कुत्रा चावण्याच्या घटना का येऊ लागल्या?

* अलीकडेच भोपाळमध्ये एका मुलाचा हात कापून पळवून नेण्यात आला

* इंदूर, नोएडा इत्यादी ठिकाणी कुत्रा चावण्याच्या घटनांमध्ये सातत्याने वाढ होत आहे

देशातील सर्वात स्वच्छ शहरांमध्ये समावेश असलेल्या गुजरातमधील सुरत शहरात भटक्या कुत्र्यांच्या हल्ल्यात एका मुलीचा मृत्यू झाल्याची धक्कादायक घटना समोर आली आहे. 

येथील पांडेसरा भेस्तान भागातील सिद्धार्थनगरमध्ये झुडपात गायींसाठी चारा गोळा करण्यासाठी गेलेल्या 4 वर्षीय मुलीवर सुमारे 8 ते 10 कुत्र्यांनी हल्ला केला. आई-वडील जेव्हा कामावरून घरी परतले तेव्हा मुलगी बेपत्ता होती, त्यांनी शोध घेतला असता त्यांना ती जवळच्या झुडपात जखमी आणि बेशुद्ध अवस्थेत आढळली. तिला तातडीने रुग्णालयात नेण्यात आले, तेथे डॉक्टरांनी तिला मृत घोषित केले.

अलीकडेच दिंडोली परिसरातील श्रीनाथ नगरमध्ये पृथ्वीराज अमरेश चौहान या 6 वर्षाच्या मुलाला दोन कुत्र्यांनी चावा घेऊन गंभीर जखमी केले होते. ज्यानंतर मुलाचा मृत्यू झाला.

ते लहान मुलांपासून वृद्धांपर्यंत सर्वांना चावत आहेत: मेघना पटेल (अँटी रेबीज विभाग स्टाफ नर्स) यांच्या मते, सध्या दररोज कुत्रा चावण्याची 35 ते 40 नवीन प्रकरणे नोंदवली जात आहेत. तर जुने डोस घेण्यासाठी जवळपास 55 ते 60 जण येत आहेत. रिपोर्टनुसार, सुरतच्या पांडेसरा आणि लिंबायतसारख्या भागात कुत्रे लहान मुलांपासून वृद्धांपर्यंत सर्वांवर हल्ला करत आहेत.

सुरतमध्ये दररोज 15 कुत्रे चावण्याच्या घटना घडत आहेत: सुरतच्या वेगवेगळ्या भागात कुत्रा चावण्याच्या घटना वाढत आहेत. रेबीज प्रतिबंधक विभागाच्या म्हणण्यानुसार, येथे दररोज 35 ते 40 कुत्रे चावण्याच्या घटना घडत आहेत. सुरतमध्ये अचानक कुत्रा चावण्याच्या घटना का वाढू लागल्या, असा प्रश्न उपस्थित होत आहे. वास्तविक यापूर्वी सुरतमध्ये कुत्रा चावण्याच्या इतक्या घटना घडल्या नव्हत्या. मात्र जेव्हापासून सुरत देशातील स्वच्छ शहरांच्या श्रेणीत आले आहे, तेव्हापासून येथे कुत्रा चावण्याच्या घटना समोर येत आहेत.

इंदूर आणि सूरतमध्ये कुत्रे का चावतात: वास्तविक मध्य प्रदेशातील इंदूरमध्येही कुत्रे चावण्याच्या घटनांमध्ये वाढ झाली आहे. यानंतर आता सुरतमध्ये कुत्रा चावण्याच्या घटना समोर येत आहेत. गेल्या 6 वर्षांपासून इंदूर देशातील सर्वात स्वच्छ शहरांमध्ये पहिल्या क्रमांकावर आहे, यावेळी गुजरातचे सुरत देखील स्वच्छ शहरांच्या श्रेणीत सामील झाले आहे. तेव्हापासून या दोन्ही शहरांमध्ये कुत्रा चावण्याच्या घटना समोर येत आहेत.

सुरतमध्ये 80 ते 90 हजार कुत्रे : सुरत महानगरपालिकेच्या म्हणण्यानुसार, सुरत शहरात 80 ते 90 हजार कुत्रे आहेत. अहवालानुसार पालिकेने 30 हजार कुत्रे भस्मसात करण्याचे कंत्राट दिले होते.

सुरतमध्ये 2700 कुत्रे मात्र नसबंदी 30 हजारांची, कशी : नुकताच सुरतमध्ये नवा वाद समोर आला आहे. आरटीआयच्या माध्यमातून समोर आलेल्या माहितीने लोकांना आश्चर्याचा धक्का बसला आहे. सुरत महापालिकेत अधिकृतपणे 2700 भटके कुत्रे आहेत. पण, सुरत महापालिकेने 30 हजार कुत्रे पकडून नसंबदी केली आहेत.

इंदूर मध्ये दर महिन्याला 3500 केस डॉग बाइटिंग केस : सरकारी हुकमचंद पॉलीक्लिनिकचे (लाल हॉस्पिटल) प्रभारी डॉ. आशुतोष शर्मा म्हणाले की, दर महिन्याला कुत्रा चावण्याच्या सरासरी 3500 प्रकरणांची नोंद होत आहे. या संख्येत दर महिन्याला थोडा चढ-उतार होतो. कुत्रा चावणाऱ्यांची ही संख्या लाल हॉस्पिटलमध्ये आलेल्यांचीच आहे. याशिवाय शहरातील इतर रुग्णालयातही शेकडो पीडित रुग्ण पोहोचतात.

• 3500 केस दर महिन्याला लाल अस्पताल येथे येत आहे

• 1 लाख 80 हजार कुत्र्यांची नसबंदी

• सुमारे 60 हजार अजूनही नसबंदीपासून वंचित

कुत्रा चावण्याच्या वाढत्या घटना समजून घेण्यासाठी वेबदुनियाने डॉक्टर, एनजीओ ऑपरेटर आणि प्राण्यांसाठी काम करणाऱ्या पीपल फॉर ॲनिमल्स सारख्या संस्थांच्या सदस्यांशी चर्चा केली. ज्यामध्ये हे समोर आले आहे की, जे कुत्रे कधीकाळी इतके चांगले मित्र आणि माणसांचे एकनिष्ठ होते, ते अचानक माणसांवर हल्ला का करत आहेत.

कायम्हणाले डॉक्‍टर?

डॉ प्रशांत तिवारी यांनी वेबदुनियाला सांगितले की कुत्रा अतिशय बुद्धिमान प्राणी आहेत. समोरून कधीही हिंसकपणे चावू नका. आपण त्यांच्याशी कसे वागतो यावर हे सर्व अवलंबून आहे. डॉ. तिवारी म्हणाले की, सध्या कुत्र्यांची संख्या वाढली आहे हे खरे आहे. मात्र चावण्याबाबत म्हणाल तर कुत्र्यांमध्ये चिडचिडेपणामुळे असे प्रकार घडत आहेत. आता प्रश्न पडतो की कुत्रे हिंसक आणि चिडखोर का होत आहेत. या कारणांमुळे कुत्रे हिंसक होऊ शकतात, असे डॉ. तिवारी यांनी सांगितले.

• सर्वाइवइल संघर्षामुळे

• वाहन, हॉर्न, ट्रॅफिकचा आवाज

• मोठ्या संख्येमुळे सर्वांना अन्न मिळत नाही

• असामाजिक घटक कुत्र्यांना कारणनसता त्रास देतात

• आपल्या पिल्ल्यांच्या सुरक्षिततेबद्दल असुरक्षित

• लोक कुत्रे आणि त्यांच्या पिल्लांना मारहाण करतात

• इंदौर भोपाळमध्ये निर्जंतुकीकरण योग्य प्रकारे केले जात नाही

कुत्रे हिंसक का होत आहेत?

पीपल फॉर ॲनिमल्स या संस्थेअंतर्गत कुत्र्यांसाठी आश्रय गृह चालवणाऱ्या प्रियांशू जैन यांनी वेबदुनियाला सांगितले की, कुत्रे हिंसक होण्यामागील कारण म्हणजे त्यांना स्वच्छतेमुळे अन्न मिळत नाही. यासोबतच कुत्रे त्यांच्या लहान पिल्ल्यांबाबतही असुरक्षित आहेत. लोक कुत्र्यांना मारहाण करतात. त्यामुळे त्यांच्यामध्ये असुरक्षिततेची भावना वाढली आहे. दुसरे म्हणजे इंदूर आणि भोपाळमध्ये कुत्र्यांची नसबंदी योग्य प्रकारे केली जात नाही, त्यामुळे त्यांची संख्या सातत्याने वाढत आहे.