26 सप्टेंबरपासून शारदीय नवरात्रीला सुरुवात होत असून या 9 दिवसात देवी आईच्या नऊ रूपांची पूजा केली जाते. नवरात्रीत बरेच लोक घरी पूजा करतात आणि बरेच लोक माँ वैष्णोदेवीच्या यात्रेला जातात. नवरात्रीच्या मुहूर्तावर माँ वैष्णोदेवीच्या दरबारात जाणे अत्यंत शुभ मानले जाते. जर तुम्ही यावेळीही वैष्णोदेवीच्या दर्शनासाठी ज्याण्याची योजना आखत असाल तर कटराभोवती अशी काही मंदिरे आहेत, जी खूप प्राचीन आणि प्रसिद्ध आहेत. ही मंदिरे अतिशय सुंदर ठिकाणी आहेत, ज्यांना पाहून मनाला शांती मिळते.
माँ वैष्णो देवी मंदिर-
नवरात्रीच्या काळात वैष्णोदेवीच्या दरबारात जाणे खूप शुभ मानले जाते. असे म्हणतात की ज्या व्यक्तीवर मातेचा आशीर्वाद असतो, त्यालाच नवरात्रीत मातेचे दर्शन होते. त्रिकुट पर्वताच्या डोंगरावरील एका गुहेत वैष्णो देवीच्या तीन स्वयंभू मूर्ती आहेत. प्रथम माँ काली (उजव्या हाताला), नंतर माँ सरस्वती (डाव्या हाताला) आणि नंतर माँ लक्ष्मी मध्यभागी विराजमान आहे. या तीन पिंडांच्या एकत्रित रूपाला माँ वैष्णो देवी म्हणतात. गुहेत एका व्यासपीठावर तीन पिंडी दिसतात. या व्यासपीठावर एक आसन आहे, जिथे देवी त्रिकुटा मातेसह विराजमान आहे. माँ वैष्णो देवीच्या स्थानाला माताचे भवन म्हणतात.
खीर भवानी मंदिर-
काश्मिरी पंडितांची देवता रंगन्या देवी काश्मीरच्या गंदरबल जिल्ह्यात आहे. यापूर्वी येथे दरवर्षी खीर भवानी महोत्सव साजरा केला जात होता, मात्र आता दहशतवादी घटनांमुळे तो बंद करण्यात आला आहे. या मंदिराच्या आजूबाजूला सुंदर दृश्य दिसते. नद्या आणि पर्वतांच्या मध्ये वसलेले हे मंदिरही खूप सिद्ध आहे. हे मंदिर खीर भवानी मंदिर म्हणून ओळखले जाते. निसर्गसौंदर्याने नटलेल्या या मंदिराला भेट देण्याची इच्छा प्रत्येक भाविकाच्या मनात असते.
सिहार बाबा-
वैष्णोदेवी मातेचे दर्शन घेतल्यानंतर तुम्ही सिहार बाबाच्या दर्शनालाही जाऊ शकता. सिहार बाबाचे मंदिर खूप प्रसिद्ध आहे आणि या मंदिराजवळ एक धबधबा देखील आहे, ज्याला पाहण्यासाठी लोक दूरदूरवरून येतात. हा धबधबा सुमारे 20 मीटर उंच आहे. पूर्वी लोक या धबधब्याखाली आंघोळ करत असत पण आता नैसर्गिक आपत्तीमुळे आंघोळ करण्यास मनाई आहे. सिहार बाबाच्या मंदिराजवळ गेल्यास शांतता मिळेल.
बाबा धनसर-
काश्मीरमधील रियासी जिल्ह्यात बाबा धनसार यांचे मंदिर आहे. हे मंदिर कटरा पासून फक्त 17 किमी अंतरावर आहे. तुम्ही वैष्णोदेवीच्या दर्शनासाठी येत असाल तर तुम्ही येथेही भेट देऊ शकता. मंदिराविषयी असे मानले जाते की जेव्हा भगवान शिव देवी पार्वतीला अमरत्वाची कथा सांगण्यासाठी घेऊन जात होते, तेव्हा शेषनागला अनंतनागमध्ये ठेवले होते. शेषनागाच्या पुरुष अवताराला एक मुलगा आहे, जो धनसार म्हणून ओळखला जातो, हे मंदिर त्याला समर्पित आहे. हे ठिकाण खूप सुंदर आहे इथे भेट दिल्यास इथल्या निसर्गाचा पूर्ण आनंद घेऊ शकाल.
नैना देवी मंदिर-
जर तुम्ही वैष्णोदेवीच्या दरबारात येत असाल तर तुम्ही नैना देवीचे दर्शन घेऊ शकता. नयना देवीचे मंदिर कटरा पासून अवघ्या 10 किमी अंतरावर आहे. वैष्णोदेवीला भेट दिल्यानंतर तुम्ही कटरामध्ये काही काळ विश्रांती घेऊ शकता आणि नंतर नैना देवीकडे निघू शकता. नैना देवीचा दरबारही माँ वैष्णोदेवीच्या दरबारासारखाच आहे, या गुहेतून लठ्ठ माणूसही सहज बाहेर पडू शकतो. तसेच निसर्गाचा आनंद लुटता येतो.
देवी पिंडी मंदिर-
माता वैष्णोदेवी प्रमाणेच पिंडी देवीचे मंदिर आहे, जिथे तीन पिंडी दिसतात. देवी पिंडी मंदिरात दर्शनाशिवाय अनेक गोष्टी पाहायला मिळतील. जर तुम्हाला ट्रेकिंगची आवड असेल तर हे ठिकाण एक सुंदर साहस घेऊन येईल. हे ठिकाण कटरा पासून फक्त 8 किमी अंतरावर आहे. फार कमी लोकांना या ठिकाणाची माहिती आहे, त्यामुळे येथे फारशी गर्दी नाही. येथे तुम्हाला जंगल, पर्वत, धबधबे इत्यादी नैसर्गिक गोष्टी पाहायला मिळतील.
वैष्णो देवी मंदिरात कसे जायचे-
हवाईमार्गे - जम्मूचे राणीबाग विमानतळ हे वैष्णोदेवीसाठी सर्वात जवळचे विमानतळ आहे, जर तुम्ही विमानाने येत असाल तर तुम्ही राणीबाग विमानतळावर पोहोचू शकता. यानंतर, वैष्णोदेवीच्या बेस कॅम्पला रस्त्याने कटरा गाठता येते, जे अंतर सुमारे 50 किमी आहे.
रेल्वेने - वैष्णोदेवीच्या दरबारात जाण्यासाठी जवळची रेल्वे स्थानके जम्मू आणि कटरा आहेत. तुम्ही थेट कटरा स्टेशनवरही पोहोचू शकता. दिल्लीशिवाय इतर अनेक राज्यांतून थेट गाड्या इथे पोहोचतात. स्टेशनवरून तुम्ही माँ दरबारकडे पायी प्रवास करू शकता.
रस्त्याने - जम्मू देशाच्या प्रत्येक भागाशी रस्त्याने जोडलेले आहे. तुम्ही जम्मू मार्गे रस्त्याने कटरा येथे पोहोचू शकता आणि देवी आईच्या दरबारात जाऊ शकता.
