भगवान श्रीरामांच्या वंशाविषयी जाणून घ्या. भगवान श्री रामाचा वंश रघूचा आणि त्यापूर्वीचा इक्ष्वाकु वंशाचा आणि त्यापूर्वीचा विवस्वान (सूर्य) वंशाचा मानला जातो. श्रीरामानंतर लव आणि कुश यांचे वंश चालू राहिले. आजही श्रीरामाचे वंशज केवळ भारतातच नाही तर संपूर्ण जगात आहेत. जाणून घेऊया रोचक माहिती.
रामाने दक्षिण कोसला, कुशस्थली (कुशावती) आणि अयोध्या राज्य कुशला दिले आणि पंजाब लवला दिले. लव यांनी लाहोरची राजधानी बनवली. तेव्हा भरताचा मुलगा तक्ष हा आजच्या तक्षशिलेत आणि पुष्कर पुष्करावती (पेशावर) येथे सिंहासनावर विराजमान झाला होता. हिमाचलमध्ये लक्ष्मणाचे पुत्र अंगद यांनी अंगदपूरवर राज्य केले आणि चंद्रकेतुने चंद्रावतीवर राज्य केले. शत्रुघ्नाचा मुलगा सुबाहू आणि दुसरा मुलगा शत्रुघती यांनी मथुरेतील भेलसा (विदिशा) येथे राज्य केले.
रामाच्या काळातही कोसल राज्याची विभागणी उत्तर कोसल आणि दक्षिण कोसलमध्ये झाली होती. कालिदासाच्या रघुवंशानुसार रामाने शरावतीचे राज्य आपला मुलगा लव आणि कुशावतीने कुशला दिले होते. शरावती ही श्रावस्ती मानली तर लवचे राज्य उत्तर भारतात होते आणि कुशाचे राज्य दक्षिण कोसलात होते. कुशाची राजधानी कुशावती ही आजच्या बिलासपूर जिल्ह्यात होती. कोसल हे रामाची आई कौशल्ये यांचे जन्मस्थान मानले जाते. रघुवंशाच्या मते कुशला अयोध्येला जाण्यासाठी विंध्याचल ओलांडावे लागले, यावरून हे देखील सिद्ध होते की त्याचे राज्य दक्षिण कोसलातच होते.
राघव राजपूतांचा जन्म राजा लाव यांच्यापासून झाला, ज्यामध्ये बडगुजर, जय आणि सिकरवार यांचे वंशज सुरू झाले. त्याची दुसरी शाखा सिसोदिया राजपूत राजवंश होती, ज्यामध्ये बैचला (बैसला) आणि गेहलोत (गुहिल) राजे झाले. कुशवाह राजपूतांचा वंश कुशपासून सुरू झाला.
ऐतिहासिक तथ्यांनुसार, लवने लवपुरी शहराची स्थापना केली, जे सध्याचे पाकिस्तानमधील लाहोर शहर आहे. येथील एका किल्ल्यात त्यांचे मंदिरही बांधले आहे. लवपुरी नंतर लोहपुरी म्हणून ओळखली जाऊ लागली. आग्नेय आशियाई देश लाओस आणि थाई शहर लोबपुरी, या दोन्ही ठिकाणांची नावे त्याच्या नावावर आहेत.
कुशचे वंशज कोण आहेत?
रामाच्या दोन्ही पुत्रांमध्ये कुशचा वंश कुशपासून अतिथी व अतिथीपासून निषदन, नभ, पुंडरिक, क्षेमांधवा, देवानीक, अहीनक, रुरू, पारियात्र, दल, छल, उक्थ, वज्रनाभ, गण, व्युषिताश्व, विश्वसह, हिरण्यनाभ, पुष्य, ध्रुवसंधी, सुदर्शन, अग्रीवर्ण, पद्मवर्ण, शीघ्र, मरु, प्रयुश्रुत, उदवसु, नंदीवर्धन, देवरात, बृहदुक्थ, महावीर्य, सुधृती, धृष्टकेतू, हर्यव, मरू, प्रतिंधक, कुटीरथ, देवमिध, विबुध, महाधृति, कीर्तिरात, महारोमा, स्वर्णरोमा व ह्रस्वरोमापासून सीरध्वजाचा जन्म झाला.
कुश वंशाचा राजा सिरध्वजला सीता नावाची मुलगी होती. सूर्यवंश याच्याही पुढे विस्तारला, ज्यामध्ये जनक हा कृति नावाच्या राजाचा मुलगा होता, ज्याने योगमार्गाचा अवलंब केला होता. कुशवाह, मौर्य, सैनी, शाक्य पंथांची स्थापना कुश वंशातूनच झाली असे मानले जाते. एका संशोधनानुसार महाभारत युद्धात कौरवांच्या बाजूने लढलेल्या कुशच्या 50 व्या पिढीत शल्य साधण्यात आले होते. मोजले तर कुश हे महाभारत काळापूर्वी 2500 वर्षे ते 3000 वर्षांपूर्वीचे होते, म्हणजे आजपासून 6500 ते 7000 वर्षांपूर्वी.
याशिवाय शल्यानंतरबहत्क्षय, ऊरुक्षय, बत्सद्रोह, प्रतिव्योम, दिवाकर, सहदेव, ध्रुवाश्च, भानुरथ, प्रतीताश्व, सुप्रतीप, मरुदेव, सुनक्षत्र, किन्नराश्रव, अन्तरिक्ष, सुषेण, सुमित्र, बृहद्रज, धर्म, कृतज्जय, व्रात, रणज्जय, संजय, शाक्य, शुद्धोधन, सिद्धार्थ, राहुल, प्रसेनजित, क्षुद्रक, कुलक, सुरथ, सुमित्र झाले. असे मानले जाते की जे स्वतःला शाक्यवंशी म्हणवतात ते देखील श्रीरामाचे वंशज आहेत.
त्यामुळे सध्याचे सिसोदिया, कुशवाह (कछवाह), मौर्य, शाक्य, बैचला (बैसला) आणि गेहलोत (गुहिल) इत्यादी राजपूत कुळ हे प्रभू श्री राम यांचे वंशज असल्याचे सिद्ध होते.
जयपूर शाही घराणे रामाचे वंशज आहे: जयपूर राजघराण्याची राणी पद्मिनी आणि त्यांचे कुटुंबीय हे रामाचा मुलगा कुशचे वंशज आहेत. काही काळापूर्वी महाराणी पद्मिनी यांनी एका इंग्रजी वाहिनीला सांगितले की त्यांचेपती भवानी सिंह हे कुशचे 307 वे वंशज आहेत.
या घराण्याच्या इतिहासाबद्दल सांगायचे तर, 21 ऑगस्ट 1921 रोजी जन्मलेल्या महाराज मानसिंग यांनी तीन विवाह केले होते. मानसिंगच्या पहिल्या पत्नीचे नाव मरुधर कंवर, दुसऱ्या पत्नीचे नाव किशोर कंवर आणि मानसिंगने गायत्री देवीशी तिसरे लग्न केले. महाराजा मानसिंग आणि त्यांच्या पहिल्या पत्नीला जन्मलेल्या मुलाचे नाव भवानी सिंह होते. भवानी सिंहचा विवाह राजकुमारी पद्मिनीशी झाला होता. पण दोघांनाही मुलगा नाही, त्यांना दीया नावाची मुलगी असून तिचे लग्न नरेंद्र सिंग यांच्याशी झाले आहे. दियाच्या मोठ्या मुलाचे नाव पद्मनाभ सिंह आणि लहान मुलाचे नाव लक्ष्यराज सिंह आहे.
रामाचे आणखी बरेच वंशज आहेत: असे अनेक राजे आणि सम्राट असले तरी ज्यांचे पूर्वज श्रीराम होते. राजस्थानातील काही मुस्लिम गट कुशवाह कुळातील आहेत. या सर्वांना मुघल काळात धर्म परिवर्तन करावे लागले, परंतु आजही हे सर्वजण स्वतःला भगवान श्री रामाचे वंशज मानतात.
त्याचप्रमाणे मेवातमधील दहंगल गोत्रातील लोक हे रामाचे वंशज आहेत आणि छिरकलोत गोत्रातील मुस्लिमांना यदुवंशी मानले जाते. राजस्थान, बिहार, उत्तर प्रदेश, दिल्ली इत्यादी ठिकाणी अनेक मुस्लिम गावे किंवा गट आहेत जे रामाच्या वंशाचे आहेत. डीएनए संशोधनानुसार, उत्तर प्रदेशातील 65 टक्के मुस्लिम ब्राह्मण हे राजपूत, कायस्थ, खत्री, वैश आणि दलित कुळातील आहेत. फ्लोरिडा आणि स्पेनमधील शास्त्रज्ञांच्या सहकार्याने केलेल्या अनुवांशिक संशोधनाच्या आधारे लखनऊच्या एसजीपीजीआयच्या शास्त्रज्ञांनी हा निष्कर्ष काढला आहे.
