जेनेरिक औषधांच्या स्वस्ततेमुळे, लोक त्याच्या गुणवत्तेवर आणि परिणामकारकतेबद्दल शंका घेण्यास सुरुवात करतात, कदाचित त्यांना जेनेरिक औषधांबद्दलचे सत्य माहित नसल्यामुळे. जेनेरिक औषधांबद्दल सर्व काही जाणून घेऊया.
सामान्यतः, जेनेरिक औषधे ही अशी औषधे असतात ज्यांचे स्वतःचे ब्रँड नाव नसते, ती त्यांच्या मुळ नावाने बाजारात ओळखली जातात. जरी काही औषधांना ब्रँड नावे देखील आहेत, परंतु ते खूप स्वस्त आहेत आणि ते जेनेरिक औषधांच्या श्रेणीमध्ये देखील येतात. जेनेरिक औषधांबाबतही लोकांच्या मनात सर्व प्रकारचे गैरसमज दिसून येतात. जेनेरिक औषधांच्या स्वस्ततेमुळे त्याच्या गुणवत्तेवरही प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे, तर जेनेरिक औषधांबाबत लोकांमधील गैरसमज दूर करण्याची गरज असल्याचे तज्ज्ञांचे मत आहे. कारण ते स्वस्त तसेच प्रभावी आहे.
प्रश्न-१: जेनेरिक औषधे काय आहेत?
उत्तरः जर आम्ही तुम्हाला सांगितले की जेनेरिक औषधे ब्रँडेड औषधांइतकीच चांगली असतात, तर तुमचा विश्वास बसेल का? होय, यावर विश्वास ठेवणे थोडे कठीण जाईल, परंतु हे खरे आहे. जेनेरिक औषधांमध्येही ब्रँडेड कंपन्यांचे मुळ असते. किंबहुना, मुळ मिश्रणातून आणि उत्पादनाची ब्रँडेड औषधांची मक्तेदारी संपली की, जेनेरिक औषधे स्वतःची सूत्रे आणि क्षार वापरून बनवली जातात. म्हणून, जेनेरिक औषधे त्यांच्या समकक्षांसारखीच असतात, फरक फक्त पॅकेजिंग, ब्रँडिंग आणि मार्केटिंगमध्ये आहे.
प्रश्न-२- जेनेरिक औषधे ब्रँडेड औषधांपेक्षा स्वस्त का आहेत?
उत्तर: जेनेरिक औषधे स्वस्त आणि परवडणारी असण्याची मूलत: तीन प्रमुख कारणे आहेत:
कोणतेही विकास शुल्क नाही: जेव्हा एखादी कंपनी नवीन औषध तयार करते तेव्हा तिला संशोधन, विकास, विपणन, जाहिरात आणि ब्रँडिंगवर भरीव खर्च येतो, परंतु पहिल्या विकसकांचे पेटंट कालबाह्य झाल्यानंतर जेनेरिक औषधे, त्यांचे फॉर्म्युलेशन आणि सॉल्ट वापरून विकसित केले जातात. त्यामुळे जेनेरिक औषध उत्पादकांसाठी संशोधन आणि उत्पादन खर्च कमी आहे. शिवाय, जेनेरिक औषधांच्या निर्मितीमध्ये मानवांवर आणि प्राण्यांवर वारंवार क्लिनिकल चाचण्यांचा खर्च येत नाही, कारण या सर्व चाचण्या मूळ उत्पादकांनी आधीच केल्या आहेत.
कोणतेही विपणन खर्च नाही: जेनेरिक औषधे मोठ्या प्रमाणावर विपणन, जाहिरात आणि विक्री धोरणाशिवाय सोप्या पद्धतींनी विकल्या जातात. त्यामुळे या औषधांच्या किमतीवर मोठा परिणाम होत असल्याने इतर ब्रँडेड औषधांच्या तुलनेत त्यांच्या किमती खूपच स्वस्त होतात. तसेच, या औषधांना विशेष आणि ब्रँड विशिष्ट पॅकेजिंगची आवश्यकता नाही. म्हणूनच ही औषधे अधिक परवडणारी आणि सर्व लोकांसाठी सहज उपलब्ध आहेत. हेच कारण आहे की सरकार जेनेरिक औषधे वापरण्यास प्रोत्साहन देते कारण ते अधिक सुलभ आणि परवडणारे आहेत.
अधिक पुरवठा: जेव्हा जेनेरिक औषधे बाजारात आणली जातात, तेव्हा पुरवठा स्टॉक फक्त ब्रँडेड औषधांपासून बदलतो, जे बर्‍याचदा ब्रँडेड प्लस जेनेरिकपर्यंत मर्यादित असतात आणि जास्त प्रमाणात असतात. त्यामुळे जेनेरिक औषधांचा पुरवठा वाढतो. अर्थशास्त्राच्या साध्या नियमानुसार, जेव्हा पुरवठा वाढतो तेव्हा जेनेरिक औषधांच्या किमती कमी होतात, मग औषधाची मागणी जास्त किंवा कमी राहते. त्यामुळे जेनेरिक औषधे इतर ब्रँडेड औषधांच्या तुलनेत अनेक पटींनी स्वस्त होत आहेत.
प्रश्न-३- जेनेरिक औषधे ब्रँडेड औषधां इतकीच प्रभावी आहेत का?
उत्तर: आम्ही आधी म्हटल्याप्रमाणे, जेनेरिक औषधे बनवण्यासाठी समान सूत्रे आणि क्षार वापरले जातात, जे आधीपासून ब्रँडेड कंपन्या वापरतात. म्हणून, जेनेरिक औषधांमध्ये ब्रँड-नावाच्या औषधांप्रमाणेच जोखीम आणि फायदे आहेत. जेनेरिक औषधे सर्व सुरक्षा आणि गुणवत्ता मानकांची पूर्तता करतात याची खात्री करण्यासाठी कठोर पुनरावलोकन नंतर त्यांना मान्यता दिली जाते. म्हणूनच जेनेरिक औषधाचाही मानवी शरीरावर पेटंट औषधासारखाच परिणाम होईल. जर जेनेरिक औषध ब्रँड-नावाच्या औषधाप्रमाणेच, त्याच डोसमध्ये आणि त्याच सावधगिरीने घेतल्यास, त्याचा ब्रँड-नावाच्या औषधासारखा परिणाम होईल. जेनेरिक औषधे देखील पेटंट केलेल्या उत्पादनाप्रमाणेच गुणवत्तेची आणि उत्पादनाची उच्च मानके पूर्ण करतात. हे मानक सर्व जेनेरिक औषधांची लागू होते.
प्रश्न-4- जेनेरिक आणि ब्रँडेड (पेटंट औषधे) मध्ये काय फरक आहे?
उत्तर: जेनेरिक औषधे ही पेटंट किंवा ब्रँड नावाच्या औषधांसारखीच असतात. जेनेरिक औषधे, एकाच डोसमध्ये, त्याच प्रमाणात आणि मूळ औषधाप्रमाणेच घेतल्यास, त्याचा परिणाम पेटंट किंवा ब्रँड औषधाप्रमाणे होतो. ज्याप्रमाणे जेनेरिक औषधांचे मूळ औषधांसारखेच सकारात्मक परिणाम होऊ शकतात, त्याचप्रमाणे त्यांचे नकारात्मक परिणाम देखील होऊ शकतात. जेनेरिक आणि ब्रँड नेम औषधांमधील मुख्य फरक म्हणजे ब्रँडिंग, पॅकेजिंग, चव आणि रंग. त्यांच्या मार्केटिंग स्ट्रॅटेजीमध्येही फरक आहे आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे या औषधांच्या किमतीतही खूप फरक आहे. वर आम्ही या औषधांच्या किमतीतील तफावतीची कारणे आधीच स्पष्ट केली आहेत.
प्रश्न-५- कोणते औषध जेनेरिक आहे आणि कोणते नाही हे कसे ओळखावे?
उत्तर: जेनेरिक औषधांना मूळ औषध (पेटंट औषध) पेक्षा समान किंवा वेगळे नाव असते. जेनेरिक औषधांमध्ये वापरल्या जाणार्‍या क्षारांची पूर्ण माहिती केमिस्टना असते आणि ते ग्राहकांनाही त्याबद्दल सांगू शकतात. औषधाचे नाव हे त्याच्या ओळखीचे एक महत्त्वाचे संकेतक आहे. त्याचप्रमाणे जेनेरिक औषधे ओळखण्यासाठी इंटरनेटवर मिठाच्या नावाचा शोध घेता येतो, ज्यामुळे त्यांची ओळख पटण्यास मदत होते. तसेच, जेनेरिक औषधांच्या किमती ब्रँड नावाच्या औषधांच्या तुलनेत खूपच कमी आहेत आणि त्यांचा प्रभाव समान आहे. बाजारात जेनेरिक औषधांच्या वापराभोवती अनेक मिथक आणि निषिद्ध आहेत. त्यांच्यामध्ये एक सामान्य समज आहे की जेनेरिक औषधे प्रभावी नाहीत. ही औषधे काम करण्यासाठी बराच वेळ घेतात, त्यांच्या उत्पादनात निकृष्ट साहित्य वापरतात आणि सुरक्षित नाहीत. मात्र, हे सर्व गृहितक चुकीचे आणि निराधार असल्याचे सिद्ध झाले आहे. जेनेरिक औषधे पूर्णपणे सुरक्षित, प्रभावी, सर्वांसाठी उपलब्ध आणि परवडणारी आहेत.
Edited By - Ratnadeep ranshoor
