Bhishma Panchak 2023: भीष्मपंचक व्रत म्हणजे काय? त्याचे महत्त्व आणि उपासनेची पद्धत जाणून घ्या
Bhishma Panchak 2023: महाभारत युद्ध संपल्यानंतर भीष्म पितामहांनी शय्येवर झोपून पाच दिवस पांडवांना राजधर्म आणि धोरणाचा उपदेश केला. याची सुरुवात कार्तिक शुक्ल एकादशीला झाली आणि कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी पौर्णिमा आली. म्हणून या पाच दिवसांना भीष्म पंचक असे नाव पडले. यावेळी 23 नोव्हेंबरला एकादशीपासून भीष्म पंचक सुरू होईल आणि त्याची पूर्तता सोमवार, 27 नोव्हेंबरला कार्तिक पौर्णिमेला होईल, ज्याला कटकी असेही म्हणतात.
भीष्म पंचक व्रत कसे ठेवावे
या दिवशी स्नान वगैरे करून पापांचा नाश, धर्म, संपत्ती, काम व मोक्ष प्राप्तीसाठी व्रत करण्याचा संकल्प करावा. घराच्या अंगणात चार दरवाजे असलेला मंडप बांधावा आणि शेणखताने प्लास्टर करावा. नंतर, एक वेदी बनवा, तीळ भरून कलश स्थापित करा. ओम नमो भगवते वासुदेवाय या मंत्राने भगवान वासुदेवाची आराधना करा, सतत पाच दिवस तुपाचा दिवा लावा आणि शांतपणे मंत्राचा जप करा. पाच दिवस वासना, क्रोध इत्यादी विसरून ब्रह्मचर्य, क्षमा, दया आणि औदार्य अंगीकारावे.
हे आहे व्रताचे महत्त्व
महाभारत युद्ध संपल्यानंतर भीष्म पितामह शरशयावर उत्तरायण सूर्याची वाट पाहत होते. त्यानंतर जेव्हा भगवान श्रीकृष्ण पांडवांना घेऊन त्यांच्याजवळ पोहोचले, तेव्हा धर्मराज युधिष्ठिरांनी त्यांना प्रवचन देण्याची विनंती केली आणि पाच दिवस त्यांनी धर्म, नीति इत्यादी विषयांवर ज्ञान दिले. त्यांचे प्रवचन ऐकून वासुदेव श्रीकृष्ण अतिशय समाधानी झाले आणि म्हणाले की, कार्तिक शुक्ल एकादशी ते कार्तिक पौर्णिमा या पाच दिवसांत तुम्ही राजधर्मासंबंधीच्या उपदेशाने मला खूप आनंद झाला आहे. त्याची आठवण म्हणून मी हे पाच दिवस भीष्म पंचक व्रत म्हणून स्थापित करतो. त्याचे पालन करणारे जगाच्या संकटातून मुक्त होतील. त्यांना पुत्र, नातवंडे आणि संपत्तीची कमतरता राहणार नाही. जीवनातील सर्व सुखांचा उपभोग घेऊन त्याला मोक्ष प्राप्त होईल.
