हा ज्येष्ठ बॉलिवूड अभिनेते धर्मेंद्र यांचा वाढदिवस आहे. 8 डिसेंबर 1935 रोजी पंजाबमधील फगवाडा येथे जन्मलेले धर्मेंद्र लहानपणापासूनच चित्रपटांकडे आकर्षित झाले होते आणि त्यांना अभिनेता होण्याची इच्छा होती. 1958 मध्ये, प्रसिद्ध चित्रपट उद्योग मासिक फिल्मफेअरने नवीन कलाकारांना अभिनयाच्या संधी देणारी जाहिरात प्रकाशित केली.
ही जाहिरात वाचून धर्मेंद्रला खूप आनंद झाला आणि त्यांनी मुंबईत आपले स्वप्न पूर्ण करण्यासाठी अमेरिकन ट्यूबवेलमधील नोकरी सोडली. या काळात धर्मेंद्र यांची भेट निर्माता-दिग्दर्शक अर्जुन हिंगोरानी यांच्याशी झाली, ज्यांनी त्यांची प्रतिभा ओळखली आणि त्यांना त्यांच्या 'दिल भी तेरा हम भी तेरे' या चित्रपटात काम करण्याची संधी दिली.
'दिल भी तेरा हम भी तेरे' या चित्रपटाच्या अपयशानंतर, धर्मेंद्र यांनी अनेक सुपरहिट चित्रपटांमध्ये काम केले, ज्यात माला सिन्हासोबत 'अनपढ', पूजा के फूल', नूतनसोबत 'बंदिनी' आणि मीना कुमारीसोबत 'काजल' यांचा समावेश होता. या चित्रपटांना प्रेक्षकांचा चांगला प्रतिसाद मिळाला, परंतु यशाचे श्रेय धर्मेंद्रपेक्षा अभिनेत्रींनाच गेले.
1966 मध्ये प्रदर्शित झालेल्या 'फूल और पत्थर' या चित्रपटाच्या यशानंतर धर्मेंद्र यांनी खऱ्या अर्थाने अभिनेता म्हणून स्वतःची ओळख निर्माण केली. चित्रपटातील त्यांच्या दमदार अभिनयामुळे त्यांना फिल्मफेअर सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याच्या पुरस्कारासाठी नामांकन मिळाले.
धर्मेंद्र यांच्या सुरुवातीच्या यशात निर्माता-दिग्दर्शक हृषिकेश मुखर्जी यांच्या चित्रपटांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली. या चित्रपटांमध्ये अनुपमा, मंझाली दीदी आणि सत्यकाम सारखे चित्रपट होते. फूल और पत्थरच्या यशानंतर, धर्मेंद्र यांची वीरपुरुष म्हणून प्रतिमा स्थापित झाली. या चित्रपटानंतर, निर्माते आणि दिग्दर्शकांनी त्यांच्या बहुतेक चित्रपटांमध्ये धर्मेंद्र यांच्या वीरपुरुष प्रतिमेचा फायदा घेतला.
धर्मेंद्र आणि हेमा मालिनी यांची जोडी रुपेरी पडद्यावर हिट ठरली. ही जोडी पहिल्यांदा 'शराफत' या चित्रपटातून प्रसिद्ध झाली. 1975 च्या 'शोले' या चित्रपटात धर्मेंद्र यांनी वीरू आणि हेमा मालिनी यांची बसंतीची भूमिका साकारली होती, या जोडीने प्रेक्षकांना भुरळ घातली. ही जोडी इतकी गाजली की चित्रपटसृष्टीतील ड्रीम गर्ल म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या हेमा मालिनी त्यांच्या खऱ्या आयुष्यातील ड्रीम गर्ल बनल्या.
या जोडीने ड्रीम गर्ल, चरस, आस पास, प्रतिज्ञा, राजा जानी, रजिया सुलतान, अली बाबा चालीस चोर बघवत, आतंकर, द बर्निंग ट्रेन, चरस आणि दोस्त यासारख्या चित्रपटांमध्ये एकत्र काम केले.1970 च्या दशकात केलेल्या एका सर्वेक्षणात धर्मेंद्र यांना जगातील सर्वात देखण्या पुरुषांपैकी एक म्हणून घोषित करण्यात आले. अभिनेते दिलीप कुमार देखील धर्मेंद्र यांच्या प्रभावी व्यक्तिमत्त्वाने प्रभावित झाले.
दिलीप कुमार यांनी धर्मेंद्र यांचे कौतुक करताना म्हटले होते की, मी जेव्हा जेव्हा देवाच्या दारात जातो तेव्हा मी फक्त हेच सांगतो, माझी तुमच्याशी एकच तक्रार आहे की, तुम्ही मला धर्मेंद्रसारखा देखणा माणूस का बनवले नाही.1997 मध्ये जेव्हा धर्मेंद्र यांना चित्रपटांमधील उल्लेखनीय योगदानाबद्दल फिल्मफेअर जीवनगौरव पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले तेव्हा त्यांच्या डोळ्यात अश्रू आले आणि ते म्हणाले, मी माझ्या कारकिर्दीत शेकडो हिट चित्रपट दिले आहेत, परंतु मला अनेक पुरस्कारांसाठी पात्र मानले गेले नाही. शेवटी, मला पुरस्कार देण्यात येत आहे, मी आनंदी आहे.
धर्मेंद्र यांनी 1983 मध्ये त्यांचा मुलगा सनी देओल यांना लाँच करण्यासाठी 'बेताब' हा चित्रपट आणि 1995 मध्ये त्यांचा दुसरा मुलगा बॉबी देओल यांना लाँच करण्यासाठी 'बरसात' हा चित्रपट तयार केला. चित्रपटांमध्ये अनेक भूमिका साकारल्यानंतर, धर्मेंद्र यांनी समाजसेवेसाठी राजकारणात प्रवेश केला आणि 2004 मध्ये ते राजस्थानमधील बिकानेर येथून भारतीय जनता पक्षाच्या तिकिटावर निवडणूक लढवत लोकसभेचे सदस्य झाले.
धर्मेंद्र यांनी त्यांच्या सहा दशकांच्या चित्रपट कारकिर्दीत सुमारे 250 चित्रपटांमध्ये काम केले, परंतु हिंदी चित्रपटसृष्टीत त्यांना कधीही तो आदर मिळाला नाही जो त्यांना मिळायला हवा होता. तथापि, प्रसिद्ध अमेरिकन मासिक टाइमने त्यांना त्यांच्या मुखपृष्ठावर जगातील दहा सर्वात सुंदर व्यक्तींपैकी एक म्हणून दाखवले आणि राजस्थानमधील त्यांच्या चाहत्यांनी त्यांच्या वजनाच्या दुप्पट रक्तदान करून रक्तपेढी स्थापन केली, ही एक महत्त्वाची कामगिरी आहे.
धर्मेंद्र यांचे 24 नोव्हेंबर 2025 रोजी वयाच्या 89 व्या वर्षी निधन झाले. त्यांचा शेवटचा चित्रपट '21' 25 डिसेंबर रोजी थिएटरमध्ये प्रदर्शित होणार आहे.
Edited By - Priya Dixit
