वाहतूक नियम आणि रस्ता सुरक्षेबाबत जागरूकता वाढवण्यासाठी शहरी आणि ग्रामीण भागात वेळोवेळी जनजागृती मोहीम राबवली जाते. जिल्हा प्रशासन, पोलीस प्रशासन, प्रादेशिक परिवहन विभाग, विविध सामाजिक संस्था तसेच शालेय विद्यार्थी विविध कार्यक्रमांच्या माध्यमातून वाहनचालकांना वाहतूक नियमांचे पालन करण्यास प्रवृत्त करतात. मात्र अनेक वाहनचालकांना अजूनही वाहतुकीच्या अनेक नियमांची माहिती नाही. रस्त्यावरील बहुतांश अपघात हे वाहनचालकांच्याच निष्काळजीपणामुळे होत असून त्यामुळे त्यांचा जीव धोक्यात आल्याचे अनेकदा दिसून येते. आजही जनजागृतीअभावी केवळ चालन वाचवण्यासाठी वाहनचालक हलके आणि निकृष्ट हेल्मेटचा वापर करत आहेत.
दैनंदिन अपघातांवर नजर टाकली तर, रस्ते अपघातात होणाऱ्या मृत्यूंपैकी एक मोठी टक्केवारी हेल्मेट न वापरणाऱ्या किंवा योग्य हेल्मेट न वापरणाऱ्या दुचाकीचालकांमुळेच होते. अचानक झालेल्या अपघातात डोक्याला गंभीर दुखापत होऊन रक्तस्त्राव झाल्याने वाहनचालकांची प्रकृती चिंताजनक आहे. अशा परिस्थितीत त्यांना योग्य उपचार मिळाले तरी शरीराचा काही भाग निष्क्रिय होण्याची शक्यता असते आणि ती व्यक्ती केवळ जिवंत प्रेत आणि कुटुंबावर भार बनून राहते.
रस्ता सुरक्षेचा मुख्य उद्देश म्हणजे सामान्य जनतेमध्ये वाहतूक नियमांबाबत जागरूकता निर्माण करणे, जेणेकरून रस्ते अपघातांचे प्रमाण कमी होऊन वाहनचालक आणि पादचारी दोघेही सुरक्षित राहतील.
सावधगिरी
वाहन चालवताना नेहमी वैध फॉर्मसोबत हेल्मेट वापरावे.
विम्याशिवाय वाहन चालवू नका.
चारचाकी वाहनांमध्ये सीट बेल्टचा वापर करावा.
वाहन निर्धारित वेगापेक्षा जास्त वेगाने आणि नशा किंवा झोपेच्या अवस्थेत चालवू नये.
चमकदार आणि अनधिकृत दिवे वापरू नका.
वेळोवेळी, तुम्ही योग्य डॉक्टरांकडून तुमच्या डोळ्यांची तपासणी करून घ्यावी.
दुचाकीवर दोनपेक्षा जास्त प्रवाशांना कधीही परवानगी देऊ नये.
अवैध प्रवाशांना ट्रॅक्टर-ट्रॉली किंवा ट्रकमध्ये बसू देऊ नये.
रस्त्याच्या डाव्या बाजूने चालावे आणि सुरक्षित जागा मिळाल्यावरच उजव्या हाताने ओव्हरटेक करावे.
रात्रीच्या वेळी डिपरचा वापर करावा.
वाहन वळवताना आणि थांबवताना स्पष्ट खुणा द्याव्यात.
18 वर्षांखालील तरुणांनी पेट्रोल किंवा डिझेलवर चालणारी वाहने वापरू नयेत.
पादचाऱ्यांना रस्ता ओलांडण्याची संधी द्यावी आणि स्टॉप आणि झेब्रा क्रॉसिंगचा वापर करावा.
प्रेशर हॉर्न, सायरन आणि अचानक धक्का देणारे हॉर्न वापरू नयेत.
वाहन पार्किंग करताना नेहमी पार्किंग आणि लॉक लक्षात ठेवा.
तसेच पर्यावरणाच्या हिताच्या दृष्टीने वेळोवेळी आपल्या वाहनांमधून निघणारा धूर तपासणे आवश्यक आहे.
वाहतूक पोलिसांच्या सूचना
वाहनात बिघाड झाल्यास ते मध्येच सोडू नका.
वाहनाच्या नंबर प्लेट स्वच्छ आणि बरोबर लिहिलेल्या मिळवा, तसेच अक्षरे कलात्मक किंवा चमकदार धातूची नसावीत हे लक्षात ठेवा.
विहित आसनावर क्षमतेपेक्षा जास्त बसू नये.
विहित लोड क्षमतेपेक्षा जास्त माल ओव्हरलोड करू नका.
धुके असताना फॉग लाइट वापरा.
प्रवासादरम्यान वाहनातून उतरताना नेहमी समोरासमोर जा.
चालत्या वाहनात चढण्याचा किंवा उतरण्याचा कधीही प्रयत्न करू नका.
आपण सर्वांनी मानवतेच्या सेवेसाठी पुढे यावे आणि जखमींना तातडीने जवळच्या रुग्णालयात नेऊन त्यांचे प्राण वाचवावे. शक्य असल्यास, अपघातात सामील असलेल्या वाहनाचा क्रमांक नोंदवा आणि 112 वर पोलिसांना कळवा. राष्ट्रीय महामार्गावरील अपघातात जखमींना मदत करण्यासाठी 1033 आणि 102 या मोफत हेल्पलाइन क्रमांकावर माहिती देऊन रुग्णवाहिकेची सेवा घेऊ शकता. मानवी जीवनाच्या सुरक्षेची गंभीर दखल घेत माननीय सर्वोच्च न्यायालयानेही राज्य सरकारांना असे निर्देश दिले आहेत की, अपघातात जखमींना मदत करणाऱ्या व्यक्तीची कायदेशीर प्रक्रियेत पोलिसांनी विनाकारण चौकशी करू नये.
