Scrub Typhus ओरिसासह देशातील अनेक राज्यांमध्ये स्क्रब टायफस आजाराची प्रकरणे समोर येत असून, त्याबाबत आरोग्य तज्ज्ञांनी चिंता व्यक्त केली आहे. अलीकडील अहवालानुसार, महाराष्ट्र आणि ओडिशातील सुमारे तीन जिल्ह्यांमध्ये रुग्णांची संख्या वाढली आहे. महाराष्ट्रात 20 हून अधिक लोकांना संसर्ग झाल्याची पुष्टी झाली असून, राज्यातील एकूण रुग्णांची संख्या आता 307 पेक्षा जास्त झाली आहे. गेल्या 24 तासांत आणखी नऊ जणांमध्ये संसर्गाची पुष्टी झाली असून, राज्यातील एकूण रुग्णांची संख्या 230 हून अधिक झाली आहे. महाराष्ट्र आणि ओडिशासोबतच हिमाचल प्रदेश, उत्तराखंड आणि राजस्थानलाही स्क्रब टायफसच्या धोक्यांबाबत सतर्क करण्यात आले आहे.
स्क्रब टायफस हा जीवघेणाही ठरू शकतो, या संसर्गाची लागण झालेल्या लोकांपैकी सहा टक्के लोक वेळेवर उपचार न मिळाल्याने त्यांचा मृत्यू होतो, असे आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. या वाढत्या धोक्याबाबत सर्वांना सतर्क करण्यात आले आहे. चला जाणून घेऊया हा आजार काय आहे आणि त्यामुळे कोणते धोके होऊ शकतात?
स्क्रब टायफस बद्दल जाणून घ्या
स्क्रब टायफस, ज्याला बुश टायफस असेही म्हणतात, हा ओरिएंटिया सुत्सुगामुशी या जीवाणूमुळे होणारा संसर्गजन्य रोग आहे. मुख्यतः हा संसर्ग संक्रमित चिगर्स (लार्व्हा माइट्स) च्या चाव्याव्दारे लोकांमध्ये पसरतो. बाधित व्यक्तीला ताप, डोकेदुखी, अंगदुखी आणि कधी कधी अंगावर पुरळ येऊ शकते. या आजारावर वेळीच उपचार न केल्यास तो गंभीर स्वरूप धारण करण्याचा धोका असतो. रोगाची बहुतेक प्रकरणे ग्रामीण भागात आढळतात जेथे चिगर्सच्या संपर्कात येण्याचा धोका जास्त असू शकतो.
या आजाराची लक्षणे जाणून घ्या
आरोग्य तज्ञ म्हणतात, स्क्रब टायफसची लक्षणे साधारणपणे संक्रमित चिगर्स चावल्यानंतर 10 दिवसांच्या आत सुरू होतात. सुरुवातीला, ताप आणि थंडी वाजून येणे, डोकेदुखी, शरीर आणि स्नायू दुखणे आणि चिगर चाव्याच्या ठिकाणी काळे किंवा खवले पुरळ येणे अशी समस्या असते.
त्याची लक्षणे काय आहेत?
ताप
थंडी जाणवणे
डोकेदुखी
अंगदुखी
कोरडा खोकला
धाप लागणे
शरीरातील पांढऱ्या रक्त पेशी कमी होणे
चावलेल्या ठिकाणी पुरळ
रक्तातील अल्ब्युमिनची पातळी वाढणे
स्क्रब टायफसवर वेळीच उपचार न केल्यास गोंधळापासून कोमापर्यंतच्या मानसिक समस्यांसारख्या अनेक गंभीर समस्या उद्भवू शकतात, असे आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. गंभीर आजार असलेल्या लोकांमध्ये अवयव निकामी होणे आणि अंतर्गत रक्तस्त्राव होऊ शकतो, जो घातक मानला जातो.
स्क्रब टायफसचा उपचार कसा केला जातो?
जे लोक या संसर्गजन्य रोगासाठी सकारात्मक चाचणी करतात त्यांना रोगाची तीव्रता कमी करण्यासाठी प्रतिजैविक दिले जातात. याशिवाय, इतर लक्षणे लक्षात घेऊन उपचारासाठी इतर आवश्यक पद्धती वापरल्या जातात. रोगाची तीव्रता कमी करणे आणि रुग्णाला कोमासारख्या समस्यांपासून वाचवणे हा डॉक्टरांचा उद्देश आहे.
जर तुम्ही प्रभावित भागात राहत असाल, तर प्रतिबंधासाठी सतत प्रयत्न करत राहा, जेणेकरून या आजाराचा धोका कमी करता येईल.
संरक्षणासाठी काय करावे?
स्क्रब टायफसपासून बचाव करण्यासाठी सध्या कोणतीही लस उपलब्ध नाही, परंतु तुम्ही संक्रमित चिगर्सशी संपर्क टाळून स्क्रब टायफसचा धोका कमी करू शकता. स्क्रब टायफसची प्रकरणे नोंदवली जात असलेल्या भागात प्रवास करताना. चिगर्स वनस्पती आणि झुडुपे असलेल्या भागात आढळू शकतात आणि त्यांच्या चाव्यामुळे तुम्हाला रोगाचा धोका होऊ शकतो. या रोगापासून स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी केवळ प्रतिबंधच मदत करू शकतात.
कसे टाळावे
स्वच्छतेची काळजी घ्या
शेतात किंवा गवताळ प्रदेशात जाताना शूज घाला
पूर्ण बाह्यांचे शर्ट आणि पँट घाला
ओलसर ठिकाणी राहणे टाळा
ओल्या मातीत खोदणे टाळा
