लघु कथा : तुटलेला माठ

Kids story : अनेक वर्षांपूर्वी एका गावात एक शेतकरी राहत होता. तो दररोज सकाळी लवकर उठून दूरच्या झऱ्यांमधून स्वच्छ पाणी आणण्यासाठी जात असे. यासाठी तो दोन मोठे माठ सोबत घेऊन जायचा, जे तो काठीला बांधून त्याच्या खांद्यावर दोन्ही बाजूला टांगत असे. त्यातील एक माठ कुठूनतरी तुटलेले होते आणि दुसरे परिपूर्ण होते. यामुळे, शेतकरी दररोज घरी पोहोचेपर्यंत त्याच्याकडे फक्त दीड माठ पाणी शिल्लक होते. हे दोन वर्षे चालू होते. संपूर्ण माठ पाणी घरात वाहून नेत असल्याचा अभिमान होता आणि त्यात कोणतीही कमतरता नव्हती, दुसरीकडे, तुटलेल्या मठालाला लाज वाटत होती की ते फक्त अर्धे पाणी घरात वाहून नेऊ शकते आणि शेतकऱ्याचे कष्ट वाया गेले.

हे सर्व विचारून तुटलेल्या मठाला खूप त्रास होऊ लागला आणि एके दिवशी तो आता सहन करू शकला नाही, तो शेतकऱ्याला म्हणाला, "मला स्वतःची लाज वाटते आणि मी तुमची माफी मागतो?"

"का?", शेतकऱ्याने विचारले, "तुला कशाची लाज वाटते?"
"कदाचित तुम्हाला माहिती नसेल, पण मी एका ठिकाणी भेगाळलो आहे, आणि गेल्या दोन वर्षांपासून मी घरापर्यंत जेवढे पाणी पोहोचवायला हवे होते त्याच्या अर्धेच पाणी पोहोचवू शकलो आहे. ही माझ्यातली एक मोठी कमतरता आहे आणि त्यामुळे तुमचे कष्ट वाया गेले आहे.", भेगाळलेला माठ दुःखाने म्हणाला.

माठाचे बोलणे ऐकून शेतकऱ्याला थोडे वाईट वाटले आणि तो म्हणाला, "काही फरक पडत नाही, आज परत येताना वाटेत सुंदर फुले पाहावीत अशी माझी इच्छा आहे." माठनेही तसेच केले, तो संपूर्ण मार्ग सुंदर फुले पाहत राहिला, असे केल्याने त्याचे दुःख थोडे दूर झाले, पण तो घरी पोहोचेपर्यंत त्यातील अर्धे पाणी गळून पडले होते, तो निराश झाला आणि शेतकऱ्याची माफी मागू लागला. शेतकरी म्हणाला, "कदाचित तुला हे लक्षात आले नसेल की वाटेतली सर्व फुले फक्त तुमच्या बाजूला होती, कुंडीच्या उजव्या बाजूला एकही फूल नव्हते. कारण मला तुमच्यातील कमतरता नेहमीच माहित होती आणि मी त्याचा फायदा घेतला. मी तुमच्या बाजूला असलेल्या रस्त्यावर रंगीबेरंगी फुलांचे बी पेरले होते, तुम्ही त्यांना दररोज थोडेसे पाणी देत राहिलात आणि संपूर्ण रस्ता इतका सुंदर बनवला. आज, फक्त तुमच्यामुळेच, मी ही फुले देवाला अर्पण करू शकलो आणि माझे घर सुंदर बनवू शकलो. जर तुम्ही जसे आहात तसे नसता तर मी हे सर्व करू शकलो असतो का?" माठाला हे ऐकून अभिनास्पद वाटले व त्याने शेतकऱ्याचे आभार मानले.
तात्पर्य : सर्वांमध्ये काही ना काही कमतरता असते, परंतु या कमतरता आपल्याला अद्वितीय बनवतात. चांगुलपणावर लक्ष केंद्रित केले पाहिजे.
Edited By- Dhanashri Naik