जेव्हा जेव्हा हिंदी चित्रपटसृष्टीच्या इतिहासाची चर्चा होते तेव्हा राज कपूर यांचे नाव सर्वप्रथम घेतले जाते 14डिसेंबर 1924 रोजी जन्मलेले राज कपूर हे भारतीय रंगभूमी आणि चित्रपटसृष्टीतील दिग्गज पृथ्वीराज कपूर यांच्या सहा मुलांपैकी सर्वात मोठे होते. राज कपूर जेव्हा मोठे होत होते, तेव्हा त्यांच्या वडिलांनी मूकपटांच्या युगात एक प्रसिद्ध अभिनेते म्हणून स्वतःची स्थापना केली होती. राज कपूर यांनी त्यांच्या वडिलांचा वारसा केवळ पुढे नेला नाही तर तो उंचावला.
2 जून 1988 रोजी ते काळाच्या पडद्याआड गेले. आज, भारतीय चित्रपटसृष्टीतील महान अभिनेते, दिग्दर्शक आणि 'शोमन' राज कपूर यांच्या पुण्यतिथीनिमित्त, संपूर्ण चित्रपटसृष्टी त्यांना श्रद्धांजली वाहत आहे.
राज कपूर यांनी चित्रपटसृष्टीत केवळ अभिनय आणि दिग्दर्शनाची उंची गाठली नाही तर नवीन चेहरे समोर आणण्यात आणि त्यांना स्टार बनवण्यातही विशेष योगदान दिले. त्यांनी अशा अनेक कलाकारांना लाँच केले ज्यांची नावे अजूनही हिंदी चित्रपटसृष्टीच्या इतिहासात नोंदवली जातात. राजकपूर यांनी या लोकांना स्टार बनवले.
नर्गिस
राज कपूर आणि नर्गिस यांच्या जोडीने भारतीय चित्रपटसृष्टीला एक नवी दिशा दिली. नर्गिस याआधीही चित्रपटांमध्ये दिसली होती, पण जेव्हा तिने राज कपूरसोबत 'आग' आणि नंतर 'बरसात' सारख्या चित्रपटांमध्ये स्क्रीन शेअर केली तेव्हा ती सुपरस्टार बनली. ही जोडी पडद्यावर आणि पडद्याबाहेरही चर्चेत होती आणि जरी ते कधीही एकत्र येऊ शकले नाहीत, तरीही त्यांची नावे एकत्र घेतली जातात.
ऋषी कपूर
राज कपूर यांनीही 'बॉबी' चित्रपटाद्वारे त्यांचा मुलगा ऋषी कपूरला बॉलिवूडमध्ये लाँच केले. ऋषीचे पात्र एका रोमँटिक तरुणाचे होते, ज्याची गणना अजूनही क्लासिक पात्रांमध्ये केली जाते. हा चित्रपट ऋषी कपूरसाठी एक उत्तम कारकिर्दीची सुरुवात ठरला आणि त्यांनी दीर्घकाळ रोमँटिक हिरोची प्रतिमा यशस्वीरित्या जपली
राजेंद्र कुमार
राज कपूर यांनी केवळ नातेसंबंध जपले नाहीत तर त्यांच्या मित्रांनाही संधी दिल्या. त्यांनी राजेंद्र कुमार यांना त्यांच्या प्रोजेक्ट्समध्ये घेतले आणि त्यांच्या कारकिर्दीला एक नवीन दिशा दिली. राज कपूरसोबत काम केल्यानंतर, राजेंद्र कुमारसाठी यशाचे नवे दरवाजे उघडले आणि ते इंडस्ट्रीत 'जुबली कुमार' म्हणून प्रसिद्ध झाले.
डिंपल कपाडिया
1973 मध्ये जेव्हा राज कपूरने 'बॉबी' चित्रपट बनवला तेव्हा त्यांनी चित्रपटसृष्टीत एक नवीन चेहरा आणला आणि तो चेहरा होता डिंपल कपाडिया. तिच्या व्यक्तिरेखेतील निरागसता, ताजेपणा आणि जिवंतपणाने प्रेक्षकांची मने जिंकली. 'बॉबी' चित्रपटाने डिंपलला एका रात्रीत स्टार बनवले आणि ती त्या काळातील सर्वात तरुण आणि लोकप्रिय अभिनेत्री बनली.
राज कपूर यांनी 'श्री 420', 'आवारा', 'संगम', 'मेरा नाम जोकर', 'बॉबी', 'सत्यम शिवम सुंदरम' आणि 'राम तेरी गंगा मैली' यांसारख्या चित्रपटांद्वारे समाजाचे विविध पैलू पडद्यावर आणले. त्यांनी चित्रपटांमध्ये समाजवादी विचारसरणीचा समावेश केला आणि मनोरंजनासोबतच प्रेक्षकांना विचार करायला भाग पाडले. त्यांच्या चित्रपटांमध्ये केवळ भावनाच नव्हत्या तर एक संदेशही होता. गरीब आणि सामान्य माणसाबद्दल असो किंवा नातेसंबंधांची गुंतागुंत असो, राज कपूर यांनी प्रत्येक विषयाला खोलवर स्पर्श केला.
राज कपूर यांना त्यांच्या असाधारण योगदानासाठी अनेक राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले. त्यांना भारत सरकारचा सर्वोच्च चित्रपट सन्मान, दादासाहेब फाळके पुरस्कार आणि पद्मभूषण पुरस्कार मिळाले. याशिवाय मॉस्को फिल्म फेस्टिव्हलमध्येही त्यांच्या चित्रपटांचे कौतुक झाले.
Edited By - Priya Dixit
