रविवार, 22 डिसेंबर 2024
  1. लाईफस्टाईल
  2. करिअर
  3. करिअर मार्गदर्शन
Written By
Last Modified: शुक्रवार, 21 ऑक्टोबर 2022 (14:36 IST)

Career in M.Phil Botany: बॉटनी मध्ये एम.फिल करून करिअर बनवा, पात्रता, अभ्यासक्रम, व्याप्ती जाणून घ्या

मास्टर ऑफ फिलॉसॉफी इन बॉटनी 2 वर्षाचा पदव्युत्तर संशोधन स्तरावरील अभ्यासक्रम आहे. प्री-डॉक्टरल पदवी अभ्यासक्रम आहे. या कोर्समध्ये वनस्पतींची वाढ, रचना, पुनरुत्पादन, रोग, चयापचय, रासायनिक गुणधर्म, वनस्पतींचे शरीरविज्ञान आणि सर्वसाधारणपणे वनस्पतींची जीवन प्रणाली यासह वनस्पतींच्या विविध पैलूंचा अभ्यास केला जातो.
 
पात्रता निकष -
*  इच्छुक उमेदवाराकडे बॉटनी संबंधित विषयात पदव्युत्तर पदवी असणे आवश्यक आहे. 
* बॉटनी एम.फील मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवाराला पदव्युत्तर पदवीमध्ये किमान 55% गुण असणे आवश्यक आहे
* राखीव श्रेणीतील उमेदवारांसाठी 5% गुणांची अतिरिक्त सूट देण्यात आली आहे.
* यासोबतच, उमेदवाराला विद्यापीठाकडूनच किंवा UGC-NET सारख्या राष्ट्रीय परीक्षांद्वारे आयोजित केलेल्या प्रवेश परीक्षांमध्ये विद्यापीठाच्या दर्जापर्यंत गुण मिळवावे लागतात. 
 
 प्रवेश प्रक्रिया -
कोणत्याही टॉप युनिव्हर्सिटी मध्ये एम फील बॉटनी अभ्यासक्रमात प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवारांना प्रवेश परीक्षेला बसणे आवश्यक आहे. 
प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतर, वैयक्तिक मुलाखत असते आणि जर उमेदवारांनी त्यात चांगले गुण मिळवल्यावरच त्यांना शिष्यवृत्ती देखील मिळू शकते.
 
अर्ज प्रक्रिया -
 * उमेदवारने अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी. 
* अधिकृत वेबसाइटला भेट दिल्यानंतर, अर्ज भरा. 
*  अर्ज भरल्यानंतर, फॉर्ममध्ये काही चूक असल्यास योग्यरित्या तपासा, अन्यथा तो नाकारला जाऊ शकतो. 
*  मागितलेली सर्व कागदपत्रे अपलोड करा. 
 * अर्ज सबमिट करा. 
* क्रेडिट कार्ड किंवा डेबिट कार्डद्वारे ऑनलाइन फॉर्मची फी भरा.. 
 
प्रवेश कसे मिळवायचे - 
*  उमेदवारांनी बॉटनी मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी सर्वोच्च विद्यापीठाचे लक्ष्य ठेवले असेल, तर त्यांच्यासाठी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण होणे फार महत्वाचे आहे. विद्यार्थ्यांना प्रवेश परीक्षेसाठी नोंदणी करावी लागते आणि नोंदणी प्रक्रिया संपल्यानंतर प्रवेशपत्र जारी केले जातात. ज्यामध्ये प्रवेश परीक्षेशी संबंधित सर्व माहिती दिली जाते जसे की परीक्षा कधी आणि कुठे होणार आहे, इत्यादी.
 
 बॉटनी मध्ये  प्रवेश प्रक्रिया UGC NET, SET, कलकत्ता विश्वविद्यालय, कोलकाता
हैदराबाद विश्वविद्यालय, पुणे विश्वविद्यालय इत्यादी प्रवेश परीक्षेवर अवलंबून असते. पात्र उमेदवारांची पुढील मुलाखतीच्या आधारे निवड केली जाते.
प्रवेश परीक्षा संपल्यानंतर काही दिवसांनी त्याचा निकाल गुणवत्ता यादीच्या स्वरूपात जाहीर केला जातो. त्यानंतर विद्यार्थ्यांना त्यांच्या श्रेणीनुसार महाविद्यालये दिली जातात.
* मुलाखत आणि नावनोंदणी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झालेल्या विद्यार्थ्यांना विद्यापीठातर्फे मुलाखतीसाठी उपस्थित राहण्यास सांगितले जाते 
  विद्यार्थ्यांना एकतर ऑनलाइन (स्काईप, गुगल मीट, झूम) किंवा ऑफलाइन विद्यापीठाच्या कॅम्पसमध्ये बोलावले जाते.
या दरम्यान, इतर सर्व पात्रता निकष तपासले जातात आणि जर विद्यार्थ्यांनी मुलाखतीत चांगली कामगिरी केली तर त्यांना एम फील. फिजिक्सचा अभ्यास करण्यासाठी प्रवेश दिला जातो.
 
अभ्यासक्रम-
वर्ष पहिले- 
बेसिक रिसर्च मेथडॉलॉजी आणि इन्स्ट्रुमेंटेशन फ्रंटियर्स आणि प्लांट सायन्समध्ये नवीन विस्तार स्पेशलायझेशन 
वर्ष दुसरे -
थीसिस मूल्यांकन 
क्षेत्र I: प्रगत पर्यावरणशास्त्र, संरक्षण आणि पर्यावरण जीवशास्त्र 
क्षेत्र II: सायटोजेनेटिक्स आणि वनस्पती प्रजनन 
क्षेत्र III: फायटोपॅथॉलॉजी
 
शीर्ष महाविद्यालये -
लोयोला कॉलेज, चेन्नई 
 प्रेसिडेन्सी कॉलेज, चेन्नई
 बसंथाली युनिव्हर्सिटी, जयपूर 
 जादवपूर युनिव्हर्सिटी, कोलकाता
 मीनाक्षी कॉलेज फॉर वुमन, चेन्नई 
 वुमन फी विद्यापीठ, जयपूर 
 नालंदा मुक्त विद्यापीठ, पाटणा 
 टिळक महाराष्ट्र विद्यापीठ, पुणे 
 इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, वाराणसी
 महर्षी दयानंद युनिव्हर्सिटी, रोहतक 
 कोलकाता युनिव्हर्सिटी, कोलकाता युनिव्हर्सिटी 
40 फी  हैदराबाद, हैदराबाद
 
 जॉब व्याप्ती  -
टेक्सोनॉमिस्ट- 
 एग्रोनॉमिस्ट
 इकोलॉजिस्ट
 माइकोलॉजिस्ट
 प्लांट ब्रीडर
 
 
Edited By- Priya Dixit