शनिवार, 20 एप्रिल 2024
  1. लाईफस्टाईल
  2. करिअर
  3. करिअर मार्गदर्शन
Written By
Last Modified: सोमवार, 19 सप्टेंबर 2022 (20:16 IST)

Career in PHD Forensic Science : फॉरेन्सिक सायन्समध्ये पीएचडी करा, करिअर बनवा , पात्रता, अभ्यासक्रम, व्याप्ती जाणून घ्या

डॉक्टर ऑफ फिलॉसॉफी इन फॉरेन्सिक सायन्स हा 3 ते 5 वर्षे कालावधीचा डॉक्टरेट स्तरावरील पूर्णवेळ अभ्यासक्रम आहे. फॉरेन्सिक सायन्समधील पीएचडी हा अभ्यासक्रम प्रामुख्याने मानवासह सजीवांच्या अभ्यासावर केंद्रित असतो. या कोर्समध्ये विविध जीवांमध्ये डीएनए प्रतिकृतीचा अभ्यास देखील समाविष्ट आहे.
 
पात्रता निकष -
*  इच्छुक उमेदवाराकडे फॉरेन्सिक सायन्स किंवा त्याच्याशी संबंधित विषयांमध्ये पदव्युत्तर पदवी असणे आवश्यक आहे. 
*  PhD फॉरेन्सिक सायन्समध्ये प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवाराला पदव्युत्तर पदवीमध्ये किमान 55% गुण असणे आवश्यक आहे. 
*  राखीव श्रेणीतील उमेदवारांना ५% गुणांची सूट दिली जाते. 
*  यासोबतच, उमेदवाराला विद्यापीठाकडूनच किंवा UGC-NET सारख्या राष्ट्रीय परीक्षांद्वारे आयोजित केलेल्या प्रवेश परीक्षांमध्ये विद्यापीठाच्या दर्जापर्यंत गुण मिळवावे लागतात. 
 
 प्रवेश प्रक्रिया -
कोणत्याही टॉप युनिव्हर्सिटीमध्ये पीएचडी फॉरेन्सिक सायन्स कोर्समध्ये प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवारांना प्रवेश परीक्षेला बसणे आवश्यक आहे. 
प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतर, वैयक्तिक मुलाखत असते आणि जर उमेदवारांनी त्यात चांगले गुण मिळवले तर त्यांना शिष्यवृत्ती देखील मिळू शकते.
 
अर्ज प्रक्रिया -
 * उमेदवार अधिकृत वेबसाइटला भेट देतात. 
* अधिकृत वेबसाइटला भेट दिल्यानंतर, अर्ज भरा. 
*  अर्ज भरल्यानंतर, फॉर्ममध्ये काही चूक असल्यास योग्यरित्या तपासा, तर तो नाकारला जाऊ शकतो. 
*  मागितलेली सर्व कागदपत्रे अपलोड करा. 
 * अर्ज सबमिट करा. 
* क्रेडिट कार्ड किंवा डेबिट कार्डद्वारे ऑनलाइन फॉर्मची फी भरा.. 
 
प्रवेश कसे मिळवायचे - 
*  उमेदवारांनी पीएचडी होम सायन्समध्ये प्रवेश घेण्यासाठी सर्वोच्च विद्यापीठाचे लक्ष्य ठेवले असेल, तर त्यांच्यासाठी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण होणे फार महत्वाचे आहे. विद्यार्थ्यांना प्रवेश परीक्षेसाठी नोंदणी करावी लागते आणि नोंदणी प्रक्रिया संपल्यानंतर प्रवेशपत्र जारी केले जातात. ज्यामध्ये प्रवेश परीक्षेशी संबंधित सर्व माहिती दिली जाते जसे की परीक्षा कधी आणि कुठे होणार आहे, इत्यादी.
स्पष्ट करा की पीएचडी होम सायन्ससाठी प्रवेश प्रक्रिया JRF साठी UGC-NET, 
  CSIR-UGC NET, NBHM, BHU-RET, DUET, CU-ET, AMUET इत्यादी प्रवेश परीक्षेवर अवलंबून असते. पात्र उमेदवारांची पुढील मुलाखतीच्या आधारे निवड केली जाते.
प्रवेश परीक्षा संपल्यानंतर काही दिवसांनी त्याचा निकाल गुणवत्ता यादीच्या स्वरूपात जाहीर केला जातो. त्यानंतर विद्यार्थ्यांना त्यांच्या श्रेणीनुसार महाविद्यालये दिली जातात.
 
* मुलाखत आणि नावनोंदणी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झालेल्या विद्यार्थ्यांना विद्यापीठातर्फे मुलाखतीसाठी उपस्थित राहण्यास सांगितले जाते 
  विद्यार्थ्यांना एकतर ऑनलाइन (स्काईप, गुगल मीट, झूम) किंवा ऑफलाइन विद्यापीठाच्या कॅम्पसमध्ये बोलावून. या दरम्यान, इतर सर्व पात्रता निकष तपासले जातात आणि जर विद्यार्थ्यांनी मुलाखतीत चांगली कामगिरी केली तर त्यांना डॉक्टरेट स्तरावर होम सायन्सचा अभ्यास करण्यासाठी प्रवेश दिला जातो.
 
अभ्यासक्रम-
एथिक्स अँड रिसर्च मैथेड्स इन फॉरेंसिक साइंस 
इंट्रोडक्शन टू फॉरेसिंक साइंस 
फॉरेसिंक साइंस अँड पॉलिसिंग
 डिजिटल इमेजिंग इन फॉरेसिक साइंस 
फॉरेंसिक एंथ्रोपोलॉजी इंट्रोडक्शन 
फॉरेंसिक एंथ्रोपोलॉजी अडवान्सड 
फॉरेंसिक डीएनए अनालिसिस 
मेडिकल डेथ इंवेस्टीगेशन 
फॉरेंसिक अँड इंफोर्मेशन टेक्नोलॉजी
 
शीर्ष महाविद्यालये -
 एमिटी युनिव्हर्सिटी, नोएडा 
 पंजाब युनिव्हर्सिटी चंदीगड 
 चंदीगड युनिव्हर्सिटी चंदीगड 
 इंदिरा गांधी इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस पाटणा 
 SGT युनिव्हर्सिटी गुडगाव
 गलगोटिया युनिव्हर्सिटी ग्रेटर नोएडा
 ओपीजेएस युनिव्हर्सिटी चुरू 
 श्री कृष्णा विद्यापीठ छतरपूर
 जीडी गोएंका युनिव्हर्सिटी गुडगाव 
 गुजरात फॉरेन्सिक सायन्स युनिव्हर्सिटी गांधी नगर
 
  जॉब व्याप्ती  -
बायोमेडिकल रिसर्चर
फॉरेंसिक कंस्लटेंट
प्रोफेसर  
फॉरेंसिक ट्रेनर
पोस्टमार्टम एक्सपर्ट
 फॉरेंसिक पैथेलॉजिस्ट