Pandharpur Wari 2025 आषाढी एकादशी 2025 दिंडी यात्रा, मार्ग, तारीख आणि प्रशासकीय व्यवस्था
आषाढी एकादशी 2025 तारीख
आषाढी एकादशी, ज्याला देवशयनी एकादशी असेही म्हणतात, ही 2025 मध्ये 6 जुलै 2025 रोजी साजरी होणार आहे. याच दिवशी पंढरपूर येथे विठ्ठल-रुक्मिणीच्या दर्शनासाठी लाखो वारकरी एकत्र येतात. 2025 मध्ये संत ज्ञानेश्वर महाराजांची पालखी 19 जून रोजी आळंदीहून पंढरपूरला प्रस्थान करेल, तर संत तुकाराम महाराजांची पालखी 18 जून रोजी देहूहून पंढरपूरकडे प्रस्थान करेल.
दिंडी यात्रा 2025 कधीपासून सुरू होत आहे
संत ज्ञानेश्वर महाराज पालखी सोहळा:
19 जून रोजी आळंदीहून प्रस्थान, 22 जूनला सासवडला मुक्काम, आणि 24 जूनला सासवडहून पंढरपूरकडे प्रस्थान.
संत तुकाराम महाराज पालखी सोहळा:
18 जून रोजी देहूहून प्रस्थान.
आषाढी वारी ही महाराष्ट्रातील वारकरी संप्रदायाची सर्वात मोठी आणि महत्त्वाची तीर्थयात्रा आहे. ही यात्रा एकादशीपर्यंत चालते. विविध संतांच्या पालख्या, जसे की संत ज्ञानेश्वर (आळंदी), संत तुकाराम (देहू), संत एकनाथ (पैठण), आणि इतर मानाच्या पालख्या त्यांच्या नियोजित तिथींनुसार पंढरपूरकडे प्रस्थान करतील.
दिंडीचा मार्ग
आषाढी वारीसाठी पालख्या आणि दिंड्या महाराष्ट्राच्या विविध भागांतून पंढरपूरकडे मार्गस्थ होतात. खालीलप्रमाणे प्रमुख मार्ग आणि पालख्या यांचा उल्लेख आहे:
संत ज्ञानेश्वर महाराज पालखी मार्ग:
प्रारंभ: आळंदी (पुणे जिल्हा)
मार्ग: आळंदी → पुणे → सासवड → जेजुरी → वाल्हे → लोणंद → तारापूर → फलटण → बारामती → इ
अंतिम गंतव्य: पंढरपूर
हा मार्ग सुमारे 250-300 किमी लांबीचा आहे आणि साधारण 18-20 दिवसांचा प्रवास असतो.
संत तुकाराम महाराज पालखी मार्ग:
प्रारंभ: देहू (पुणे जिल्हा)
मार्ग: देहू → आकुर्डी → पुणे → लोणी काळभोर → यवत → वर्‍हाडी → बारामती → इंदापूर → अकलूज → पंढरपूर
अंतिम गंतव्य: पंढरपूर
हा मार्ग सुमारे 200-250 किमी लांबीचा आहे आणि 15-17 दिवसांत पूर्ण होतो.
इतर पालख्या:
संत एकनाथ महाराज पालखी: पैठण (औरंगाबाद) येथून पंढरपूरकडे.
संत निवृत्तिनाथ, संत सोपानदेव, संत मुक्ताबाई यांच्या पालख्या त्र्यंबकेश्वर, सासवड, आणि इतर ठिकाणांहून पंढरपूरकडे प्रस्थान करतात.
याशिवाय, नामदेव, चांगदेव, जनाबाई यांच्या पालख्या आणि इतर लहान-मोठ्या दिंड्या विविध गावांतून पंढरपूरकडे येतात.
प्रत्येक पालखीचा मार्ग ठरलेला असतो आणि तो गावोगाव थांबे घेत पंढरपूरपर्यंत पोहोचतो. या मार्गांवर वारकरी पायी चालत, भजन-कीर्तन करत आणि विठ्ठल-नामाचा जप करत प्रवास करतात. चंद्रभागा नदीच्या काठी स्नान करून विठ्ठल-रुक्मिणीचे दर्शन घेणे हा या यात्रेचा मुख्य उद्देश आहे.
प्रशासकीय व्यवस्था
आषाढी वारीसाठी प्रशासनाकडून व्यापक व्यवस्था केली जाते. यंदा 2025 मध्ये खालीलप्रमाणे व्यवस्था असतील:
महाराष्ट्र शासनाने मानाच्या 10 पालख्यांसोबतच्या 1,109 दिंड्यांना प्रत्येकी 20,000 रुपये अनुदान देण्यास मान्यता दिली आहे. हा शासकीय आदेश 14 जून 2025 रोजी निर्गमित झाला आहे. हे अनुदान दिंडीच्या व्यवस्थापनासाठी, जसे की निवास, भोजन आणि इतर गरजांसाठी वापरले जाते.
निवास आणि नोंदणी:
दिंडीधारकांसाठी आगाऊ नोंदणी सुरू आहे. यामुळे वारकऱ्यांना पंढरपूर आणि मार्गावरील थांब्यांवर निवासाची सोय होईल. पंढरपूर आणि मार्गावरील गावांमध्ये तात्पुरते निवास, तंबू आणि पाण्याची व्यवस्था प्रशासनाकडून केली जाते.
लाखो वारकऱ्यांच्या सुरक्षेसाठी पोलिस बंदोबस्त तैनात केला जातो. पंढरपूर आणि प्रमुख मार्गांवर पोलिस ठाणे, सीसीटीव्ही आणि गस्त वाढवली जाते.
आपत्कालीन परिस्थितींसाठी रुग्णवाहिका, अग्निशमन दल आणि वैद्यकीय पथके उपलब्ध असतात.
मार्गावर आणि पंढरपूर येथे मोफत वैद्यकीय तपासणी आणि प्रथमोपचार केंद्रे उभारली जातात.
वारकऱ्यांना डिहायड्रेशन, थकवा आणि इतर आरोग्य समस्यांसाठी तात्काळ उपचार उपलब्ध करून दिले जातात.
चंद्रभागा नदी आणि मार्गावरील गावांमध्ये स्वच्छ पिण्याच्या पाण्याची व्यवस्था केली जाते.
स्वच्छता राखण्यासाठी फिरते शौचालय, कचरा व्यवस्थापन आणि स्वच्छता कर्मचारी तैनात केले जातात.
पंढरपूर आणि मार्गावरील रस्त्यांची दुरुस्ती आणि रुंदीकरण यावर विशेष लक्ष दिले जाते.
वाहतूक नियंत्रणासाठी विशेष पथके तैनात केली जातात, जेणेकरून पालख्यांचा आणि दिंडीचा प्रवास सुलभ होईल.
पंढरपूर येथील विठ्ठल-रुक्मिणी मंदिरात दर्शनासाठी विशेष रांगा आणि ऑनलाइन बुकिंगची सुविधा उपलब्ध असते.
भजन, कीर्तन आणि प्रवचनांसाठी मंडप आणि स्टेज उभारले जातात.
आषाढी वारीचे वैशिष्ट्य आणि महत्त्व
आषाढी एकादशी ही वारकरी संप्रदायातील सर्वात महत्त्वाचा उत्सव आहे. या दिवशी भगवान विष्णू (विठ्ठल) क्षीरसागरात योगनिद्रेत जातात, ज्यामुळे चातुर्मास सुरू होतो. या काळात विवाहासारखी मंगल कार्ये थांबवली जातात. वारकरी भक्ती, नम्रता आणि करुणा या भावनांसह विठ्ठलाच्या दर्शनासाठी पायी चालत पंढरपूरला जातात.
आषाढी एकादशी 2025 चा मुख्य सोहळा 6 जुलै 2025 रोजी साजरा होईल. संत ज्ञानेश्वर, तुकाराम आणि इतर पालख्या आपापल्या ठरलेल्या मार्गाने पंढरपूरकडे प्रस्थान करतील. प्रशासनाकडून अनुदान, निवास, सुरक्षा, वैद्यकीय सुविधा, आणि स्वच्छता यांची पुरेशी व्यवस्था केली जाईल. ही वारी केवळ धार्मिकच नव्हे तर सामाजिक आणि सांस्कृतिक दृष्ट्या महत्त्वाची आहे, जी भक्ती आणि एकतेचा संदेश देते.
टीप: अधिकृत तारखा आणि व्यवस्थेच्या तपशीलासाठी स्थानिक प्रशासन किंवा पंढरपूर मंदिर समितीशी संपर्क साधावा.
