बॅचलर ऑफ बिझनेस अॅडमिनिस्ट्रेशन (बीबीए) अॅग्रीबिझनेस मॅनेजमेंट हा 4 वर्ष कालावधीचा कोर्स आहे, जो 8 सेमिस्टरमध्ये विभागलेला आहे. यामध्ये जागतिक अर्थशास्त्र, वित्त, विक्री आणि जमीन व्यवस्थापन यांसारख्या विषयांवर व्यापक, व्यवसाय-आधारित शिक्षणाव्यतिरिक्त गणित, नैसर्गिक विज्ञान आणि जीवशास्त्रावर भर दिला जातो. बीबीए अॅग्रीबिझनेस मॅनेजमेंट अभ्यासक्रमादरम्यान, विद्यार्थ्यांना कृषी क्षेत्राविषयी आणि त्यात सुधारणा करण्याच्या पद्धतींबद्दल भरपूर ज्ञान देतात.
पात्रता -
उमेदवारांकडे मान्यताप्राप्त बोर्डातूनवाणिज्य शाखेतील बारावीचे गुणपत्रिका असणे आवश्यक आहे. उमेदवाराला इयत्ता 12 वी मध्ये एकूण किमान 60% गुण असणे आवश्यक आहे. SC/ST आणि OBC मधील उमेदवारांना अनिवार्य प्रक्रिया म्हणून कोर्स प्रोग्राममध्ये काही टक्के सूट दिली जाते.
कोणत्याही सर्वोच्च विद्यापीठात अॅग्रीबिझनेस मॅनेजमेंट कोर्समध्ये प्रवेश घेण्यासाठी, उमेदवारांना प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण करणे आवश्यक आहे तर काही महाविद्यालये देखील गुणवत्तेच्या आधारावर प्रवेश देतात.
प्रवेश प्रक्रिया -
कोणत्याही सर्वोच्च विद्यापीठात अॅग्रीबिझनेस मॅनेजमेंट कोर्समध्ये प्रवेश घेण्यासाठी, उमेदवारांना प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण करणे आवश्यक आहे तर काही महाविद्यालये देखील गुणवत्तेच्या आधारावर प्रवेश देतात.अॅग्रीबिझनेस मॅनेजमेंटसाठी प्रवेश प्रक्रिया CUET, IPMAT, IPU CET, NPAT, IMA UGAT, SET इत्यादी प्रवेश परीक्षेवर अवलंबून असते. पात्र उमेदवारांची पुढील मुलाखतीच्या आधारे निवड केली जाते.
अर्ज प्रक्रियेनंतर प्रवेश परीक्षेला बसावे लागेल. प्रवेश परीक्षेतील कामगिरीनुसार, विद्यार्थ्यांना मिळालेल्या गुणांच्या आधारे क्रमवारी लावली जाते आणि पुढील प्रक्रिया सुरू होते. प्रवेश परीक्षेनंतर समुपदेशनात मिळालेल्या रँकनुसार संस्थांमधील विद्यार्थ्यांना जागा वाटप केल्या जातात. त्यानंतर विद्यार्थ्यांनी संबंधित संस्थेत पडताळणी आणि शुल्क भरण्याची प्रक्रिया पूर्ण करून प्रवेश घ्यावा लागेल.
परीक्षा झाल्यानंतर काही दिवसांनी, त्याचा निकाल जाहीर केला जातो, त्यासाठी विद्यार्थ्यांनी विद्यापीठाच्या वेबसाइट्स आणि सोशल मीडिया हँडलची नियमितपणे तपासणी करून स्वतःला अपडेट ठेवले पाहिजे.
मुलाखत आणि नावनोंदणी जे विद्यार्थी प्रवेश परीक्षेत पात्र ठरतील त्यांना विद्यापीठातर्फे मुलाखतीसाठी हजर राहण्यास सांगितले जाईल - एकतर ऑनलाइन (स्काईप, गुगल मीट, झूम) किंवा ऑफलाइन विद्यार्थ्यांना विद्यापीठ कॅम्पसमध्ये बोलावून. दरम्यान, इतर सर्व पात्रता निकषांची तपासणी केली जाते आणि जर विद्यार्थ्यांनी मुलाखतीत चांगली कामगिरी केली तर त्यांना अॅग्रीबिझनेस मॅनेजमेंट बीबीएचा अभ्यास करण्यासाठी प्रवेश दिला जातो.
अभ्यासक्रम
सेमिस्टर 1
प्रमुख पिकांचे कृषी तंत्रज्ञान आणि कृषी हवामानशास्त्र
फळ पिकांचे उत्पादन व्यवस्थापन
वनस्पती जैव तंत्रज्ञानाची तत्त्वे
कृषी अर्थशास्त्र आणि नैसर्गिक संसाधन अर्थशास्त्र
भारतीय शेतीची रचना आणि गतिशीलता
कृषी-व्यवसाय व्यवस्थापनाचा परिचय
कृषी आधारित औद्योगिकीकरण
सेमिस्टर 2
शाश्वत शेती आणि शेती प्रणाली
पर्यावरण विज्ञान
मातीची सुपीकता, खत आणि पोषक व्यवस्थापन
फार्म स्ट्रक्चर्स, मशिनरी आणि ग्रीन हाऊस तंत्रज्ञान
एकात्मिक कीड व्यवस्थापन
कृषी विस्ताराची परिमाणे
कृषी व्यवसाय व्यवस्थापन
सेमिस्टर 3
भाजीपाला आणि फ्लॉवर पिकांचे उत्पादन व्यवस्थापन
माती, पाणी आणि वनस्पतींचे विश्लेषण
पशु उत्पादन व्यवस्थापन
सिंचन पाणी व्यवस्थापन
तृणधान्ये, कडधान्ये आणि तेलबियांचे काढणीपश्चात तंत्रज्ञान
एकात्मिक रोग व्यवस्थापन
कृषी सहकार, संस्था आणि व्यवस्थापन
विपणन संस्था आणि संस्था व्यवसाय
व्यवस्थापनासाठी संप्रेषण कौशल्ये
सेमिस्टर 4
बागायती पिकांचे कापणी नंतरचे तंत्रज्ञान
पशु उत्पादनांमध्ये मूल्यवर्धन
व्यवसाय आकडेवारी
अहवाल लेखनातील वैज्ञानिक पद्धती
इनपुट विपणन व्यवस्थापन
ग्रामीण विपणन आणि बाजार पायाभूत सुविधा
ग्राहक वर्तणूक
कृषी-व्यवसाय संचालन, मानव संसाधन विकास आणि धोरणात्मक व्यवस्थापन
कृषी व्यवसायात माहिती तंत्रज्ञान
कृषी व्यवसायासाठी कार्यालयीन प्रक्रिया
सेमिस्टर 5
भारतीय कृषी धोरणे
इनपुट-आउटपुट मापन तंत्र
किरकोळ विपणन
कृषी वस्तूंचा व्यापार-I
बाजार आणि व्यापार कायदा
यादी आणि जोखीम व्यवस्थापन
कृषी पर्यटन
उत्पादन व्यवस्थापन, नियोजन आणि नियंत्रण
कृषी प्रक्रिया व्यवस्थापन
विपणन व्यवस्थापन आणि धोरणे
सेमिस्टर 6
सेंद्रिय खत आणि मशरूम उत्पादन
व्यावसायिक प्रकल्पांचे नियोजन, सूत्रीकरण आणि मूल्यमापन
कृषी व्यवसायातील आर्थिक व्यवस्थापन
कृषी वस्तूंचा व्यापार-II
बाजार-नेतृत्व विस्तार
उत्पादन जाहिरात पद्धती
संघटनात्मक वर्तन
व्यवस्थापकीय लेखा
बाजार सर्वेक्षण आणि किंमत विश्लेषण
सेमिस्टर 7
कृषी उत्पादनांचे विपणन
सेमिस्टर 8
रोपण प्रशिक्षण
शीर्ष महाविद्यालय -
पारुल विद्यापीठ, वडोदरा
जेपी युनिव्हर्सिटी, अनुपशहर
चंदीगड विद्यापीठ (CU), चंदीगड
ग्लोबल बिझनेस स्कूल अँड रिसर्च सेंटर (GBSRC), पुणे
जॉब प्रोफाइल आणि पगार
कृषी व्यवसाय व्यवस्थापक – पगार 9 लाख
मार्केटिंग मॅनेजर – पगार 6.44 लाख
वित्त व्यवस्थापक – पगार 9.56 लाख
व्यापारी - पगार 7.76 लाख
विश्लेषक - पगार 3.50 लाख
Edited by - Priya Dixit
