बुधवार, 24 एप्रिल 2024
  1. लाईफस्टाईल
  2. करिअर
  3. करिअर मार्गदर्शन
Written By
Last Modified: शुक्रवार, 23 डिसेंबर 2022 (21:25 IST)

Career in B.Tech in Civil Engineering : बीटेक इन सिव्हिल इंजीनियरिंग मध्ये करिअर बनवा, पात्रता, अभ्यासक्रम, शीर्ष महाविद्यालय, व्याप्ती ,पगार जाणून घ्या

Mokshagundam Visvesvaraya
बॅचलर ऑफ टेक्नॉलॉजी इन सिव्हिल इंजिनीअरिंग ज्याला थोडक्यात बी.टेक सिव्हिल इंजिनीअरिंग म्हणून ओळखले जाते.अभ्यासक्रम वाहतूक अभियांत्रिकी, रस्ते तंत्रज्ञान, बांधकाम आणि संरचनाशी संबंधित आहे. या अभ्यासक्रमात विद्यार्थ्यांना पर्यावरण अभियांत्रिकी, जिओटेक्निकल अभियांत्रिकी, वाहतूक अभियांत्रिकी, काँक्रीट तंत्रज्ञान, स्ट्रक्चरल अॅनालिसिस, जल संसाधन अभियांत्रिकी, सॉलिड मेकॅनिक्स इत्यादी विविध विषयांबद्दल तपशीलवार शिकवले जाते.
 
हा 4 वर्षांचा पदवीपूर्व कार्यक्रम आहे.  हा अभ्यासक्रम विज्ञान शाखेतील बारावीच्या विद्यार्थ्याला करता येतो. या अभ्यासक्रमात विद्यार्थ्यांना अभ्यासक्रमाचा 4 वर्षांचा कालावधी सेमिस्टर प्रणाली अंतर्गत 8 सेमिस्टरमध्ये विभागलेला आहे. प्रत्येक सेमिस्टरनंतर सेमिस्टर परीक्षा घेतली जाते. सेमिस्टर पद्धतीच्या माध्यमातून विद्यार्थ्यांना अभ्यासक्रम सुलभ करण्याचा प्रयत्न करण्यात आला आहे.हा अभ्यासक्रम पूर्ण केल्यानंतर विद्यार्थ्याला नोकरी करायची असेल तर तो भारतातील चांगल्या आणि मोठ्या कंपन्यांमध्ये नोकरी करून वर्षाला 3 ते 7 लाख रुपये कमवू शकतो आणि उच्च शिक्षणासाठी जायचे असल्यास विद्यार्थ्याला हा अभ्यासक्रमही करता येतो.
 
कोणत्याही मान्यताप्राप्त संस्थेतील विज्ञान शाखेतील बारावी उत्तीर्ण विद्यार्थी या अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करू शकतात. इयत्ता 12वी बोर्डाची परीक्षा देणारा विद्यार्थी देखील अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करू शकतो. विज्ञान शाखेत विद्यार्थ्यांकडे पीसीएम विषय म्हणजे भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि गणित हे मुख्य विषय असावेत. यासोबतच इंग्रजी विषयाचे ज्ञानही आवश्यक आहे. अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करण्यासाठी विद्यार्थ्याला इयत्ता 12 वी मध्ये किमान 50 टक्के गुण असणे आवश्यक आहे.
 
 राखीव श्रेणीतील विद्यार्थ्यांना 12 वीमध्ये किमान 40 टक्के गुण असणे आवश्यक आहे, तरच ते सिव्हिल इंजिनीअरिंग अभ्यासक्रमातील बी.टेक.साठी अर्ज करू शकतात. आम्ही तुम्हाला सांगतो की अभियांत्रिकी क्षेत्रात, जर एखाद्या विद्यार्थ्याने बारावीनंतर डिप्लोमा केला असेल, तर तो विद्यार्थी भारतातील काही संस्थांमध्ये गुणवत्ता आणि व्यवस्थापन न्यायालयाच्या आधारे सिव्हिल इंजिनीअरिंगमधील बी.टेकच्या दुसऱ्या वर्षात प्रवेश घेऊ शकतो. ते संस्थेच्या प्रवेश प्रक्रियेवर अवलंबून असते. विद्यार्थ्यांना कळू द्या की सिव्हिल इंजिनीअरिंगमधील बॅचलर ऑफ टेक्नॉलॉजीमध्ये प्रवेश घेण्यासाठी त्यांना प्रवेश परीक्षेला बसावे लागेल. गुणवत्तेच्या आधारावर प्रवेश मिळत नाही. प्रवेश परीक्षांची यादी खालील प्रमाणे आहे.
 
 प्रवेश प्रक्रिया -
जेईई मेंस 
जेईई एडवांस 
 एमएचटी सीईटी 
.डब्ल्यूबीजेईई 
 बीआईटीएसएटी
 
 
प्रवेशाचे प्रकार -
 सिव्हिल  इंजिनीअरिंगमधील बॅचलर ऑफ टेक्नॉलॉजीसाठी प्रवेश गुणवत्ता आणि प्रवेश परीक्षा या दोन्हींद्वारे घेता येतो. 
भारतातील काही मोजक्याच संस्था आहेत ज्या विद्यार्थ्यांना गुणवत्तेच्या आधारावर प्रवेश देतात. प्रवेशाची प्रक्रिया मुख्यतः प्रवेश परीक्षेद्वारे केली जाते. 
गुणवत्तेच्या आधारावर विद्यार्थ्यांना बारावीत मिळालेल्या गुणांच्या आधारे प्रवेश दिला जातो. 
संस्था बारावीच्या गुणांवर आधारित गुणवत्ता यादी जारी करते, त्या यादीनुसार विद्यार्थी संस्थेत प्रवेश घेऊ शकतात. 
प्रवेश परीक्षेत, विद्यार्थ्यांना राज्य आणि राष्ट्रीय स्तरावर घेण्यात येणाऱ्या परीक्षेत बसावे लागते आणि त्यातील कामगिरीच्या आधारे त्यांना क्रमवारी लावली जाते. या रँकनुसार समुपदेशन प्रक्रियेत विद्यार्थ्यांना जागा दिली जाते. 
 
प्रवेश प्रक्रिया 
अर्ज - अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी, विद्यार्थ्यांनी अर्जामध्ये मागितलेल्या सर्व माहितीसह कागदपत्रे अपलोड करावी लागतील आणि शुल्क जमा करावे लागेल. 
 
प्रवेश परीक्षा - अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमाच्या प्रवेशासाठी विद्यार्थ्यांना संस्था, राज्य आणि राष्ट्रीय स्तरावर घेण्यात येणाऱ्या परीक्षेत उत्तीर्ण होऊन चांगली कामगिरी करावी लागते. 
 
निकाल – प्रवेश परीक्षेत मिळालेल्या गुणांच्या आधारे, विद्यार्थ्यांना संस्थेत प्रवेश घेण्यास पात्र असलेल्या रँकनुसार रँक मिळतो. 
 
कौन्सलिंग  - संस्थांमध्ये प्रवेश देण्यासाठी समुपदेशन प्रक्रियेच्या अनेक फेऱ्या केल्या जातात. विद्यार्थ्यांनी मिळवलेल्या रँकनुसार आणि कॉलेजेस आणि निवडलेल्या जागांनुसार विद्यार्थ्यांना जागा वाटप केल्या जातात. 
 
व्हेरिफिकेशन - सीट वाटपानंतर, विद्यार्थ्यांना संस्थेकडून विहित मुदतीत पडताळणीची प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल.
 
अभ्यासक्रम -
सेमिस्टर 1 
फंक्शन फिजिक्स 1 
फिजिक्स लॅब 1 सिव्हिल इंजिनीअरिंगचा परिचय प्रोग्रामिंग इंजिनिअरिंग ड्रॉइंग इकोलॉजी आणि एन्व्हायर्नमेंट लाइफ स्किल्स एक 
 
सेमिस्टर 2 
मालिका आणि मेट्रिक्स 
भौतिकशास्त्र 2 अभियांत्रिकी यांत्रिकी रसायनशास्त्र 1 
रसायनशास्त्र लॅब 
सीई साहित्य आणि बांधकाम 
जीवन कौशल्ये 2 
 
सेमिस्टर 3 
मॅथ्स 3 
मेकॅनिक्स ऑफ मटेरियल 
ट्रान्सपोर्टेशन इंजिनिअरिंग 1 
हायड्रोलिक इंजिनिअरिंग 
सर्वेक्षण 
 
सेमिस्टर 4 
स्ट्रक्चरल अॅनालिसिस 
जिओटेक्निकल इंजिनिअर 1 
ट्रान्सपोर्टेशन इंजिनिअरिंग 2 
पर्यावरण अभियांत्रिकी 
विज्ञान इलेक्टिव्ह 
(गणित, भौतिकशास्त्र किंवा रसायनशास्त्र) 
मानविकी इलेक्टिव्ह 
 
सेमिस्टर 5 
जीवन विज्ञान भूतंत्रज्ञान अभियांत्रिकी 2 
जल संसाधन अभियांत्रिकी 
मूलभूत आरसी डिझाइन 
हायड्रोलिक आणि पर्यावरण अभियांत्रिकी लॅब 
बांधकाम अभियांत्रिकी लॅब 
 
सेमिस्टर 6 
बेसिक स्टील डिझाइन
कन्स्ट्रक्शन प्रोजेक्ट मॅनेजमेंट 
ह्युमॅनिटीज इलेक्टिव्ह 2 
 
सेमिस्टर 7 
वैकल्पिक 3 
सेमेस्टर 8 
व्यावसायिक नैतिकता
 
शीर्ष महाविद्यालये -
 भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान मद्रास 
 एनआईआरएफ रैंकिंग - 1 भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान दिल्ली 
 एनआईआरएफ रैंकिंग - 2 भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान मुंबई  
 एनआईआरएफ रैंकिंग - 3 भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान कानपुर   
एनआईआरएफ रैंकिंग - 4 भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान खड़गपुर 
एनआईआरएफ रैंकिंग - 5 भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान रुड़की 
एनआईआरएफ रैंकिंग- 6 भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान गुवाहाटी 
एनआईआरएफ रैंकिंग - 7 भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान हैदराबाद 
एनआईआरएफ रैंकिंग - 8 राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान तिरुचिरापल्ली
 एनआईआरएफ रैंकिंग - 9 भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान इंदौर 
 
टॉप एनआईटी कॉलेज 
1. राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान, तिरुचिरापल्ली 
2. राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान, वारंगल 
3. राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान कर्नाटक, सूरत
 4. राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान कालीकट 
5. मोतीलाल नेहरू राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान इलाहाबाद 
6. विश्वेश्वरैया राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान, नागपुर
 7. मालवीय राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान जयपुर 
8. सरदार वल्लभभाई राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान, सूरत 
9. मौलाना आज़ाद राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान, भोपाल 
10. राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान, कुरुक्षेत्र 
11. राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान, राउरकेला 
12. राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान रायपुर 
13. राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान दुर्गापुर 
14. डॉ बी आर अम्बेडकर राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान, जालंधर 
15. राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान, जमशेदपुर
 
जॉब व्याप्ती आणि पगार -
सिविल इंजीनियर टेक्नीशियन  पगार- 3 लाख वार्षिक 
सिविल इंजीनियर  पगार- 3.10 लाख वार्षिक 
ट्रांसपोर्टेशन इंजीनियर  पगार- 4.46 लाख वार्षिक 
एनवायरमेंटल इंजीनियर  पगार- 4.53 लाख वार्षिक 
 स्ट्रक्चरल इंजीनियर  पगार- 4.97 लाख वार्षिक 
वॉटर रिसोर्स इंजीनियर  पगार- 6.65 लाख वार्षिक 
 
Edited By - Priya Dixit