गुरूवार, 20 नोव्हेंबर 2025
  1. लाईफस्टाईल
  2. करिअर
  3. करिअर मार्गदर्शन
Written By
Last Modified: सोमवार, 10 ऑक्टोबर 2022 (22:26 IST)

Career in Electronics and Communication Engineering: पीएचडी इलेक्ट्रॉनिक्स आणि कम्युनिकेशन इंजिनीअरिंग मध्ये करिअर बनवा, पात्रता, अभ्यासक्रम, व्याप्ती जाणून घ्या

Career in PHD Electronics and Communication Engineering
डॉक्टर ऑफ फिलॉसॉफी इन इलेक्ट्रॉनिक्स आणि कम्युनिकेशन इंजिनीअरिंग हा कोर्स  2 ते 6 वर्षाचा डॉक्टरेट स्तरावरील पदवी अभ्यासक्रम आहे. या मध्ये पीएचडी इलेक्ट्रॉनिक्स आणि कम्युनिकेशन इंजिनीअरिंग कोर्स इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे, प्रणाली, मशीन आणि दूरसंचार प्रणालींचे डिझाइन, उत्पादन, स्थापना आणि ऑपरेशनशी संबंधित अभ्यासक्रम आहे.
 
पात्रता निकष -
*  इच्छुक उमेदवाराकडे इलेक्ट्रॉनिक्स आणि कम्युनिकेशन इंजिनीअरिंग संबंधित विषयात पदव्युत्तर पदवी किंवा एम फील असणे आवश्यक आहे. 
*इलेक्ट्रॉनिक्स आणि कम्युनिकेशन इंजिनीअरिंग मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवाराला पदव्युत्तर पदवीमध्ये किमान 60% गुण असणे आवश्यक आहे
* राखीव श्रेणीतील उमेदवारांसाठी 5% गुणांची अतिरिक्त सूट देण्यात आली आहे.
* यासोबतच, उमेदवाराला विद्यापीठाकडूनच किंवा UGC-NET सारख्या राष्ट्रीय परीक्षांद्वारे आयोजित केलेल्या प्रवेश परीक्षांमध्ये विद्यापीठाच्या दर्जापर्यंत गुण मिळवावे लागतात. 
 
 प्रवेश प्रक्रिया -
कोणत्याही टॉप युनिव्हर्सिटी मध्ये पीएचडी इलेक्ट्रॉनिक्स आणि कम्युनिकेशन इंजिनीअरिंग अभ्यासक्रमात प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवारांना प्रवेश परीक्षेला बसणे आवश्यक आहे. 
प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतर, वैयक्तिक मुलाखत असते आणि जर उमेदवारांनी त्यात चांगले गुण मिळवल्यावरच त्यांना शिष्यवृत्ती देखील मिळू शकते.
 
अर्ज प्रक्रिया -
 * उमेदवारने अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी. 
* अधिकृत वेबसाइटला भेट दिल्यानंतर, अर्ज भरा. 
*  अर्ज भरल्यानंतर, फॉर्ममध्ये काही चूक असल्यास योग्यरित्या तपासा, अन्यथा तो नाकारला जाऊ शकतो. 
*  मागितलेली सर्व कागदपत्रे अपलोड करा. 
 * अर्ज सबमिट करा. 
* क्रेडिट कार्ड किंवा डेबिट कार्डद्वारे ऑनलाइन फॉर्मची फी भरा.. 
 
प्रवेश कसे मिळवायचे - 
*  उमेदवारांनी पीएचडी इलेक्ट्रॉनिक्स आणि कम्युनिकेशन इंजिनीअरिंग मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी सर्वोच्च विद्यापीठाचे लक्ष्य ठेवले असेल, तर त्यांच्यासाठी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण होणे फार महत्वाचे आहे. विद्यार्थ्यांना प्रवेश परीक्षेसाठी नोंदणी करावी लागते आणि नोंदणी प्रक्रिया संपल्यानंतर प्रवेशपत्र जारी केले जातात. ज्यामध्ये प्रवेश परीक्षेशी संबंधित सर्व माहिती दिली जाते जसे की परीक्षा कधी आणि कुठे होणार आहे, इत्यादी.
 पीएचडी इलेक्ट्रॉनिक्स आणि कम्युनिकेशन इंजिनीअरिंग साठी प्रवेश प्रक्रिया UGC NET, CSIR UGC NET, GATE , SET , SLATE इत्यादी प्रवेश परीक्षेवर अवलंबून असते. पात्र उमेदवारांची पुढील मुलाखतीच्या आधारे निवड केली जाते.
प्रवेश परीक्षा संपल्यानंतर काही दिवसांनी त्याचा निकाल गुणवत्ता यादीच्या स्वरूपात जाहीर केला जातो. त्यानंतर विद्यार्थ्यांना त्यांच्या श्रेणीनुसार महाविद्यालये दिली जातात.
* मुलाखत आणि नावनोंदणी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झालेल्या विद्यार्थ्यांना विद्यापीठातर्फे मुलाखतीसाठी उपस्थित राहण्यास सांगितले जाते 
  विद्यार्थ्यांना एकतर ऑनलाइन (स्काईप, गुगल मीट, झूम) किंवा ऑफलाइन विद्यापीठाच्या कॅम्पसमध्ये बोलावले जाते.
या दरम्यान, इतर सर्व पात्रता निकष तपासले जातात आणि जर विद्यार्थ्यांनी मुलाखतीत चांगली कामगिरी केली तर त्यांना डॉक्टरेट स्तरावर इलेक्ट्रॉनिक्स आणि कम्युनिकेशन इंजिनीअरिंगचा अभ्यास करण्यासाठी प्रवेश दिला जातो.
 
अभ्यासक्रम-
इलेक्ट्रॉनिक्स प्रोग्रामिंग
 पॉवर इलेक्ट्रॉनिक्स आणि इन्स्ट्रुमेंटेशन
 डिजिटल प्रणाली 
नेटवर्क सिद्धांत 
इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक लाटा 
डिजिटल सिग्नल प्रोसेसिंग 
माहिती सिद्धांत आणि कोडिंग 
व्यवस्थापन आणि उद्योजकता विकास 
संगणक संप्रेषण नेटवर्क 
ऑप्टिकल फायबर 
VLSI लॅब 
 
पेपर 2 -
अभियांत्रिकी ग्राफिक्स
 व्हेरिलॉग एचडीएल 
डिझाईन प्रयोगशाळा सिग्नल आणि प्रणाली 
अॅनालॉग, एचडीएल आणि कम्युनिकेशन लॅब 
डिजिटल संप्रेषण
 एम्बेडेड प्रणाली
 मायक्रोप्रोसेसर 
अँटेना आणि प्रसार
 डिजिटल स्विचिंग सिस्टम 
संप्रेषण वायरलेस 
संप्रेषण प्रबंध + परिसंवाद
 
शीर्ष महाविद्यालये -
चंदीगड विद्यापीठ 
 ख्रिस्त विद्यापीठ
 वीरमाता जिजाबाई इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी 
 जयपूर राष्ट्रीय विद्यापीठ 
 द्वारकादास जे. संघवी कॉलेज ऑफ इंजिनीअरिंग 
 नेताजी सुभाष इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी 
 पीईसी टेक्नॉलॉजिकल युनिव्हर्सिटी 
स्कूल ऑफ इंजिनीअरिंग अँड टेक्नॉलॉजी, शारदा विद्यापीठ
लाख लिंगया विद्यापीठ
 इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ इलेक्ट्रॉनिक्स अँड कम्युनिकेशन इंजिनीअरिंग, डिझाईन आणि मॅन्युफॅक्चरिंग, जबलपूर 
 नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, मेघालय
 IIIT हैदराबाद 
जयपूर राष्ट्रीय विद्यापीठ
 
 जॉब व्याप्ती  -
प्राध्यापक 
इलेक्ट्रॉनिक्स आणि कम्युनिकेशन सल्लागार 
नेटवर्क प्लॅनिंग अभियंता
 इन्स्ट्रुमेंटेशन अभियंता
तांत्रिक संचालक
फील्ड टेस्ट इंजिनीअर
वरिष्ठ विक्री व्यवस्थापक 
 डेटाबेस प्रशासक
 
 
 
Edited By- Priya Dixit