शुक्रवार, 29 मार्च 2024
  1. लाईफस्टाईल
  2. करिअर
  3. करिअर मार्गदर्शन
Written By
Last Modified: बुधवार, 21 डिसेंबर 2022 (14:26 IST)

Career in B.Tech in Aerospace Engineering : बीटेक इन एयरोस्पेस इंजीनियरिंग मध्ये करिअर बनवा, पात्रता, अभ्यासक्रम, शीर्ष महाविद्यालय, व्याप्ती ,पगार जाणून घ्या

बॅचलर ऑफ टेक्नॉलॉजी इन एरोस्पेस इंजिनीअरिंग ज्याला थोडक्यात बी.टेक  एरोस्पेस इंजिनीअरिंग म्हणून ओळखले जाते.अंतराळात स्वारस्य असलेले आणि भारताच्या अंतराळ संशोधनात काम करू इच्छिणारे विद्यार्थी एरोस्पेस अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमात बी.टेक. हा अभियांत्रिकी क्षेत्रातील सर्वोत्तम अभ्यासक्रमांपैकी एक आहे.
हा 4 वर्षांचा पदवीपूर्व कार्यक्रम आहे. 

हा अभ्यासक्रम विज्ञान शाखेतील बारावीच्या विद्यार्थ्याला करता येतो. या अभ्यासक्रमात विद्यार्थ्यांना फ्लाइट डायनॅमिक्स, एरोस्पेस टेक्नॉलॉजी आणि मशीन, एअरक्राफ्ट स्ट्रक्चर, एअरक्राफ्ट डिझाईन, रॉकेट मिसाइल, स्पेस टेक्नॉलॉजी, एअर ट्रान्सपोर्टेशन आणि एअरक्राफ्ट मेंटेनन्स अशा अनेक विषयांची सविस्तर माहिती दिली जाते. हा अभ्यासक्रम पूर्ण केल्यानंतर विद्यार्थ्याला 3 ते 7 लाख रुपये पगार मिळू शकतो तसेच भारतातील मोठ्या कंपन्यांमध्ये नोकरी करता येते.
 
*  बीटेक एरोस्पेस अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमात प्रवेश घेऊ इच्छिणाऱ्या उमेदवाराने विज्ञान शाखेतून बारावी उत्तीर्ण असणे अनिवार्य आहे. इयत्ता 12वी बोर्ड परीक्षेचे विद्यार्थी देखील अभ्यासक्रमाच्या प्रवेशासाठी अर्ज करू शकतात. - बारावीच्या विज्ञान शाखेत उमेदवाराने भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि गणित म्हणजे पीसीएम विषयांचा अभ्यास केलेला असावा. - उमेदवारांसाठी इंग्रजीचे ज्ञानही आवश्यक आहे. उमेदवारांना बारावीत किमान ५० ते ६० टक्के गुण मिळणे आवश्यक आहे.
 
 प्रवेश प्रक्रिया -
जेईई मेंस 
जेईई एडवांस 
 एमएचटी सीईटी 
.डब्ल्यूबीजेईई 
 बीआईटीएसएटी
 
कौशल्ये
1 मजबूत विश्लेषणात्मक आणि समस्या सोडवण्याची कौशल्ये.
 2. सर्जनशील आणि पाहण्यास सक्षम 
3. गोष्टी करण्याचे पर्यायी मार्ग. 
4. संप्रेषण कौशल्ये. 
5. वेग आणि अचूकता.
 6. मजबूत गणित आणि यांत्रिकी. 
7. तांत्रिक कौशल्य.
 8. सुरक्षेची चिंता 
9. विमानचालन आणि विज्ञानामध्ये स्वारस्य.
 
प्रवेशाचे प्रकार -
एरोस्पेस इंजिनीअरिंगमधील बॅचलर ऑफ टेक्नॉलॉजीसाठी प्रवेश गुणवत्ता आणि प्रवेश परीक्षा या दोन्हींद्वारे घेता येतो. 
भारतातील काही मोजक्याच संस्था आहेत ज्या विद्यार्थ्यांना गुणवत्तेच्या आधारावर प्रवेश देतात. प्रवेशाची प्रक्रिया मुख्यतः प्रवेश परीक्षेद्वारे केली जाते. 
गुणवत्तेच्या आधारावर विद्यार्थ्यांना बारावीत मिळालेल्या गुणांच्या आधारे प्रवेश दिला जातो. 
संस्था बारावीच्या गुणांवर आधारित गुणवत्ता यादी जारी करते, त्या यादीनुसार विद्यार्थी संस्थेत प्रवेश घेऊ शकतात. 
प्रवेश परीक्षेत, विद्यार्थ्यांना राज्य आणि राष्ट्रीय स्तरावर घेण्यात येणाऱ्या परीक्षेत बसावे लागते आणि त्यातील कामगिरीच्या आधारे त्यांना क्रमवारी लावली जाते. या रँकनुसार समुपदेशन प्रक्रियेत विद्यार्थ्यांना जागा दिली जाते. 
 
प्रवेश प्रक्रिया 
अर्ज - अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी, विद्यार्थ्यांनी अर्जामध्ये मागितलेल्या सर्व माहितीसह कागदपत्रे अपलोड करावी लागतील आणि शुल्क जमा करावे लागेल. 
 
प्रवेश परीक्षा - अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमाच्या प्रवेशासाठी विद्यार्थ्यांना संस्था, राज्य आणि राष्ट्रीय स्तरावर घेण्यात येणाऱ्या परीक्षेत उत्तीर्ण होऊन चांगली कामगिरी करावी लागते. 
 
निकाल – प्रवेश परीक्षेत मिळालेल्या गुणांच्या आधारे, विद्यार्थ्यांना संस्थेत प्रवेश घेण्यास पात्र असलेल्या रँकनुसार रँक मिळतो. 
 
कौन्सलिंग  - संस्थांमध्ये प्रवेश देण्यासाठी समुपदेशन प्रक्रियेच्या अनेक फेऱ्या केल्या जातात. विद्यार्थ्यांनी मिळवलेल्या रँकनुसार आणि कॉलेजेस आणि निवडलेल्या जागांनुसार विद्यार्थ्यांना जागा वाटप केल्या जातात. 
 
व्हेरिफिकेशन - सीट वाटपानंतर, विद्यार्थ्यांना संस्थेकडून विहित मुदतीत पडताळणीची प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल.
 
अभ्यासक्रम -
प्रथम वर्ष अभ्यासक्रम अभियांत्रिकी गणित 1 
अभियांत्रिकी भौतिकशास्त्र 
अभियांत्रिकी रसायनशास्त्र आणि पर्यावरण अभ्यास 
अभियांत्रिकी यांत्रिक 
अभियांत्रिकी ग्राफिक 
मूलभूत स्थापत्य अभियांत्रिकी
 मूलभूत यांत्रिक अभियांत्रिकी 
मूलभूत एरोस्पेस अभियांत्रिकी
 मूलभूत इलेक्ट्रॉनिक अभियांत्रिकी आणि माहिती तंत्रज्ञान
 यांत्रिक कार्यशाळा
 एरोस्पेस आणि सिव्हिल वर्कशॉप 
अभियांत्रिकी गणित आणि कॉम्युनिकल इंजिनियरिंग मॅथेमॅटिक 
कॉमिक्स कॉम . एरोनॉटिक्सची मूलभूत ताकद सामग्रीची मूलभूत ताकद लॅब फ्लुइड मेकॅनिक
 
 II वर्ष अभ्यासक्रम 
अभियांत्रिकी गणित 
2 आर्थिक आणि संप्रेषण कौशल्ये 
फ्लुइड मेकॅनिक
 बेसिक थर्मोडायनामिक्स 
एलिमेंट ऑफ एरोनॉटिक्स 
बेसिक स्ट्रेंथ ऑफ मटेरिअल्स लॅब फ्लुइड
 मेकॅनिक्स लॅब इंजिनियरिंग 
मॅथेमॅटिक्स 3 
गॅस डायनॅमिक प्रोप्युल क्राफ्ट 1 
एरप्युल क्राफ्ट 1 एरप्युल क्राफ्ट 1 .
 
 तिसरे वर्ष अभ्यासक्रम
 अभियांत्रिकी गणित 4 प्रोग्रामिंगच्या व्यवस्थापन 
संगणकाची तत्त्वे फ्लाइट डायनॅमिक्स 
एरोडायनॅमिक्स 2 प्रोपल्शन 2 विंड टनल लॅब 
प्रोपल्शन लॅब 2 इव्हॉनिक्स एक्सपेरिमेंटल 
एरोडायनॅमिक्स एअरक्राफ्ट 
हेब्रींग एरोडायनॅमिक्स एअरक्राफ्ट 2 .
 
 4 थे वर्ष अभ्यासक्रम 
संगणकीय द्रव गतिशीलता 
प्रायोगिक ताण विश्लेषण 
विमान डिझाइन 
फ्लाइट डायनॅमिक्स 2 
विमान प्रणाली आणि उपकरणे 
निवडक 2 
प्रायोगिक ताण विश्लेषण प्रयोगशाळा 
कंपन प्रयोगशाळा 
परिसंवाद 
प्रकल्प 
रॉकेट क्षेपणास्त्र 
अंतराळ तंत्रज्ञानाचा परिचय 
हवाई वाहतूक आणि विमान यंत्रसामग्री ४
 व्हिलेक्ट्रीक व्हिलेक्टीव्ह प्रोजेक्ट 4 .
 
शीर्ष महाविद्यालये - 
आयआयटी बॉम्बे 
 IIT मद्रास
 IIT खरगपूर 
 IIT कानपूर
 मणिपाल इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी (MIT), मणिपाल 
 KIIT भुवनेश्वर 
 चेन्नई 
 लव्हली प्रोफेशनल युनिव्हर्सिटी, जालंधर 
 UPES, डेहराडून 
 एमिटी युनिव्हर्सिटी, नोएडा
 
 जॉब व्याप्ती आणि पगार -
असिस्टेंट टेक्निकल ऑफिसर -पगार- 2.80 लाख वार्षिक 
 मैकेनिकल डिजाइन इंजीनियर -पगार- 3.40 लाख वार्षिक 
एयरक्राफ्ट प्रोडक्शन मॅनेजर पगार - 4.20 लाख वार्षिक 
 एयरोस्पेस इंजीनियर -पगार 7 लाख वार्षिक 
 एयरोस्पेस डिजाइनर पगार 7 लाख वार्षिक 
 
 
Edited By - Priya Dixit