1. लाईफस्टाईल
  2. करिअर
  3. करिअर मार्गदर्शन
Written By
Last Modified: सोमवार, 9 ऑक्टोबर 2023 (20:58 IST)

Career in Bachelor of Naturopathy and Yogic Science : बॅचलर ऑफ नॅचरोपॅथी आणि योगिक सायन्स कोर्स मध्ये कॅरिअर करा, पात्रता जाणून घ्या

Naturopathy and Yogic Science
Career in Bachelor of Naturopathy and Yogic Science :बॅचलर ऑफ नॅचरोपॅथी आणि योगिक विज्ञान चांगला कोर्स आहे ज्यामध्ये विद्यार्थी प्रवेश घेऊन उत्तम करिअरच्या दिशेने वाटचाल करू शकतात. बॅचलर ऑफ नॅचरोपॅथी आणि योगिक सायन्स, ज्याला BNYS असेही म्हणतात.हा पॅरामेडिकल कोर्स आहे.
या अभ्यासक्रमात विद्यार्थ्यांना पर्यावरण शास्त्र, हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी प्रणाली, अ‍ॅक्युप्रेशर, मानसोपचार, योग, हायड्रोथेरपी, जेनेटिक्स, बालरोग आणि फिजिओथेरपी अशा अनेक विषयांचे ज्ञान दिले जाते.

पात्रता-
कोणत्याही मान्यताप्राप्त संस्थेतील बारावी विज्ञान उत्तीर्ण विद्यार्थी या अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करू शकतात. विज्ञानात, विद्यार्थ्याला पीसीबी विषयाचे ज्ञान असणे आवश्यक आहे जसे की भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि जीवशास्त्र मुख्य विषयांमध्ये. याशिवाय विद्यार्थ्यांना इंग्रजीचे ज्ञान आवश्यक आहे. अभ्यासक्रमात प्रवेश घेण्यासाठी विद्यार्थ्यांचे किमान वय 17 वर्षे असणे आवश्यक आहे.
 
प्रवेश परीक्षा -
गुणवत्ता आणि परीक्षा या दोन्हीच्या आधारावर अभ्यासक्रम घेता येतो. गुणवत्तेच्या आधारावर प्रवेश घेऊ इच्छिणाऱ्या विद्यार्थ्यांनी इयत्ता 12वीमध्ये 60 टक्क्यांपेक्षा जास्त गुण प्राप्त केलेले असावेत. बारावीच्या गुणांनुसार गुणवत्तेवर आधारित प्रवेश संस्थांकडून दिला जातो. प्रत्येक संस्था प्रवेशासाठी गुणवत्ता यादी प्रसिद्ध करते त्यानुसार विद्यार्थी संस्थेत प्रवेश घेतात. प्रवेश परीक्षेच्या आधारे संस्थेत प्रवेश घेण्यासाठी , विद्यार्थ्यांना संस्था/राज्य/राष्ट्रीय स्तरावर घेण्यात येणाऱ्या परीक्षेत बसावे लागते.त्याच्या आधारे विद्यार्थ्यांना संस्थेत प्रवेश मिळतो.
 
1 नीट 
2. डीएसआरआरएयू पीएटी (DARRAU PAT) 
3. कॉमन एंट्रेंस एग्जाम फॉर आयुर्वेदा आणि होम्योपैथी
 
आवश्यक कागदपत्रे 
• 12वी प्रमाणपत्र आणि मार्कशीट 
• प्रवेश परीक्षेचे गुणपत्रक (लागू असल्यास) 
• पदवी प्रमाणपत्र आणि मार्कशीट 
• कॉलेज लिव्हिंग सर्टिफिकेट 
• मायग्रेशन सर्टिफिकेट 
• प्रोव्हिजनल सर्टिफिकेट 
• 5 पासपोर्ट साइज रंगीत फोटो
 • जात/जमाती प्रमाणपत्र (SC/ST उमेदवारांच्या बाबतीत) शारीरिकदृष्ट्या अपंग प्रमाणपत्र.
 
प्रवेश प्रक्रिया - 
प्रवेश परीक्षांव्यतिरिक्त, संस्थेद्वारे अनेक प्रकारच्या प्रवेश परीक्षांचे आयोजन केले जाते, ज्यामध्ये विद्यार्थी सहभागी होऊन प्रवेश घेऊ शकतो. या प्रवेश परीक्षांचे पालन समुपदेशन प्रक्रियेद्वारे केले जाते, ज्यामध्ये विद्यार्थ्यांना त्यांच्याकडून मिळालेल्या रँकनुसार संस्थेमध्ये जागा वाटप केल्या जातात. जागा वाटपानंतर, पडताळणी प्रक्रिया आणि शुल्क भरण्याची प्रक्रिया होते.
 
अर्ज प्रक्रिया -
•उमेदवारांना त्या संस्थेच्या वेबसाइटला भेट द्यावी लागेल जिथे त्यांना प्रवेश घ्यायचा आहे आणि पात्रता निकष तपासावे लागतील. 
• त्यानंतर उमेदवारांनी त्यांचा नोंदणी फॉर्म चालू मेल आयडी आणि फोन नंबरसह भरावा आणि लॉगिन आयडी तयार करावा. 
• लॉगिन आयडी तयार केल्यानंतर, उमेदवारांना अर्ज भरावा लागेल आणि कागदपत्रे अपलोड करावी लागतील.
• त्यानंतर उमेदवारांना त्यांचे अर्ज शुल्क भरावे लागेल आणि भविष्यातील संदर्भासाठी अर्जाची पावती घ्यावी लागेल. 
• गुणवत्तेवर आधारित प्रवेशाच्या बाबतीत महाविद्यालय पात्र उमेदवारांची यादी प्रसिद्ध करेल. 
• आणि प्रवेश परीक्षेच्या बाबतीत, पात्र उमेदवारांची यादी एजन्सीद्वारे प्रसिद्ध केली जाते. समुपदेशनाच्या अंतिम फेरीदरम्यान उमेदवारांना त्यांची निवड करावी लागेल.
 
अभ्यासक्रम -
प्रथम वर्ष 
समस्कृत1 
फिजियोलॉजी 
प्रिंसिपल ऑफ लायट 
कंप्यूटर एंड कम्युनिकेशन स्किल 
द मैसेजऑफ वेदर एंड उपनिषादस 
बायोकेमेस्ट्री 
एनॉटमी इंट्रोडक्शन टू स्ट्रीम ऑफ योगा
 योग-इया 2 
माइक्रोबायोलॉजी 
नेचरोपैथी 1 
नेचरोपैथी 2 
बायोकेमिस्ट्री आणि हिस्टोलॉजी
 फिजियोलॉजी
 
दुसरे वर्ष 
मस्कुलोस्केलेटल प्रणाली 1 
आहार आणि पोषण 
महाकाव्य आणि धर्म तंत्रिका तंत्राची संकल्पना १
 मेट्रोलॉजी 
फिजिओथेरपी 
योग थेरपी विशेष तंत्र 
तंत्रिका तंत्र 2 
मॅनिपुलेटिव्ह थेरपी
 पतंजला योग सूत्र 1 
मस्कुलोस्केलेटल प्रणाली 2
 
तिसरे वर्ष 
प्रगत आसन आणि क्रिया 
हायड्रोथेरपी 
स्त्रीरोग आणि प्रसूती 
योग थेरपी भगवद्गीतेच्या प्रकाशात
 एक्यूप्रेशर आणि उपवास 
पतंजला योग सूत्र 2 
पर्यावरण विज्ञान हठयोग पाठ 1 HYP&GS 
मड, एक्यूप्रेशर आणि उपवास 1 
हृदयरोग प्रणाली 1 
हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी प्रणाली 2
 
4 थे वर्ष 
हठयोग मजकूर 2 एचआर,
 एसएस आणि इतर
 उत्सर्जन प्रणाली 
नारद भक्ती सूत्र 
मानसोपचार 
प्रगत प्राणायाम, ध्यान, त्राटक 
समुदाय औषध आणि प्रथमोपचार 
क्रोमो - मॅग्नेटो थेरपी मानसोपचार नेत्ररोग 
प्रजनन प्रणाली आणि एंडोक्रिनोलॉजी संशोधन आणि ऍग्रिथॉलॉजी जी. 
 
पाचवे वर्ष
 कर्मयोग सूत्र 
एक्यूप्रेशर आणि रिफ्लेक्सोलॉजी 
माइंड बॉडी मेडिसिन 
एक्यूप्रेशर आणि रिफ्लेक्सोलॉजी 
बालरोग 
ENT
 
शीर्ष महाविद्यालय- 
जगन नाथ विद्यापीठ
 संस्कृती विद्यापीठ
 हिमालयन विद्यापीठ, इटानगर
 JSS इन्स्टिट्यूट ऑफ नॅचरोपॅथी अँड योगिक सायन्सेस 
 मोरारजी देसाई इन्स्टिट्यूट ऑफ नॅचरोपॅथी अँड योगिक सायन्सेस 
 हिंदू बॅन युनिव्हर्सिटी
CMJ विद्यापीठ
 सनराइज युनिव्हर्सिटी 
 YBN विद्यापीठ 
 येनेपोया विद्यापीठ
 
जॉब व्याप्ती आणि -पगार 
पॅराक्लिनिकल स्पेशलिस्ट योग ट्रेनर आयुर्वेद सल्लागार निसर्गोपचार आयुष अभ्यासक निसर्गोपचार चिकित्सक/डॉक्टर व्याख्याता योग थेरपी पुनर्वसन थेरपी संशोधक आयुष प्राध्यापक पोषण आणि आहार विशेषज्ञ निसर्गोपचार आरोग्य पर्यवेक्षक निसर्गोपचार सल्लागार
विद्यार्थी वर्षाला 3 ते 6 लाख रुपये कमवू शकतात
 
 


























Edited by - Priya Dixit