अभियांत्रिकीमध्ये विविध अभ्यासक्रमांचा समावेश आहे ज्यामध्ये बारावीनंतर प्रवेश घेता येतो आणि स्पेशलायझेशन करता येते. अभियांत्रिकी बीई आणि बीटेक या दोन प्रकारच्या पदव्यांचा प्रामुख्याने समावेश होतो.
हा अभ्यासक्रम पूर्ण केल्यानंतर, विद्यार्थी खाजगी आणि सरकारी क्षेत्रात खालील पदांवर काम करू शकतात. हा कोर्स केल्यानंतर नोकरी करू इच्छिणारे विद्यार्थी मोठ्या पदांवर काम करून वर्षाला 4 ते 7 लाख कमवू शकतात. याशिवाय उच्च शिक्षण घेऊ इच्छिणारे विद्यार्थी एमटेक आणि पीएच.डी.साठीही जाऊ शकतात.सिल्क टेक्नॉलॉजी कोर्स हा टेक्सटाईल टेक्नॉलॉजीचा एक विषय आहे,
हा कोर्स 4 वर्षे कालावधीचा आहे. यामध्ये विद्यार्थ्यांना रेशीम आणि त्यातील नैसर्गिक प्रथिने फायबरची माहिती दिली जाते आणि त्याचा वापर इत्यादीविषयी शिकवले जाते. कोर्समध्ये फॅब्रिक डाईंग, डिझाइन, मॅन्युफॅक्चरिंग, उत्पादने इत्यादींचा समावेश आहे. हा अभ्यासक्रम पूर्ण केल्यानंतर उमेदवार हेड प्लांट मॅनेजर, प्रोजेक्ट मॅनेजर, क्वालिटी कंट्रोल मॅनेजर, डिझाईन आणि केमिकल इंजिनीअर म्हणून काम करू शकतात.
पात्रता -
कोणत्याही मान्यताप्राप्त संस्थेतील 12वी उत्तीर्ण विद्यार्थी आणि बोर्ड परीक्षा उत्तीर्ण विद्यार्थी अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करू शकतात.अभ्यासक्रमासाठी प्रवेशासाठी किमान वय 17 वर्षे आणि कमाल वय 23 वर्षे निश्चित केले आहे. राखीव प्रवर्गातील उमेदवारांना अभ्यासक्रमात प्रवेश घेताना गुणांच्या टक्केवारीत 5 टक्के सूट मिळते. म्हणजेच आरक्षित श्रेणीतील उमेदवार 55 टक्के गुणांसह अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करू शकतात. प्रवेशासाठी, विद्यार्थ्यांना12 वीमध्ये किमान 60 टक्के गुण आवश्यक आहेत आणि ते जेईई परीक्षेद्वारे प्रवेश घेण्याचा विचार करत असतील, तर त्यांना 12 वीमध्ये किमान 75 टक्के गुण असणे आवश्यक आहे. प्रत्यक्ष आणि प्रवेश परीक्षा या दोन्ही आधारे अभ्यासक्रमाला प्रवेश मिळू शकतो.
प्रवेश प्रक्रिया -
भारतातील सिल्क टेक्नॉलॉजी कोर्समध्ये बी.टेक पदवी देणार्‍या शैक्षणिक संस्था देखील गुणवत्तेच्या आधारावर या कोर्समध्ये प्रवेश देतात आणि काही संस्था आहेत ज्या प्रवेश परीक्षेच्या आधारे प्रवेश देतात.
नोंदणी - विद्यार्थ्यांना प्रवेश परीक्षेसाठी स्वतःची नोंदणी करावी लागेल.
अर्जाचा नमुना - नोंदणी केल्यानंतर, अर्जामध्ये मागितलेली माहिती आणि कागदपत्रे अपलोड करावी लागतील.
अर्ज फी- फॉर्ममध्ये सर्व माहिती भरल्यानंतर, विद्यार्थ्यांना अर्जाची फी भरावी लागेल.
प्रवेश परीक्षा- राष्ट्रीय आणि राज्य स्तरावर घेण्यात येणाऱ्या प्रवेश परीक्षेत बसणे.
समुपदेशन- प्रवेश परीक्षेत उत्तीर्ण झालेल्या विद्यार्थ्यांना समुपदेशन प्रक्रिया चालते त्यानुसार रँक मिळते. या प्रक्रियेत विद्यार्थ्यांना त्यांच्या श्रेणीनुसार कॉलेजच्या जागा वाटप केल्या जातात.
प्रवेश परीक्षा
जेईई मेन आणि जेईई अॅडव्हान्स्ड या कोर्ससाठी प्रमुख प्रवेश परीक्षांपैकी एक आहे. याशिवाय, राष्ट्रीय आणि राज्य स्तरावर अनेक परीक्षा घेतल्या जातात, ज्यामध्ये WJEE, VITEEE, KEAM, SRMJEE परीक्षांचा समावेश होतो.
अभ्यासक्रम
अभ्यासक्रमाचा 4 वर्षे कालावधीचा अभ्यासक्रम 8 सेमिस्टरमध्ये विभागलेला आहे.
प्रथम वर्ष (सेमिस्टर 1-2)
• सिल्क रीलिंग तंत्रज्ञान
• अभियांत्रिकी भौतिकशास्त्र
• परिधान विपणन आणि व्यापारी वस्तू
• संगणक संकल्पना आणि प्रोग्रामिंग
• विणकाम तंत्रज्ञान
• अभियांत्रिकी रसायनशास्त्र
• व्यावसायिक संप्रेषण
• इलेक्ट्रॉनिक अभियांत्रिकी
द्वितीय वर्षाचा अभ्यासक्रम (सेमिस्टर 3-4)
• फायबर विज्ञान आणि तंत्रज्ञान
• फायबर उत्पादन
• सूत उत्पादन
• कापड रासायनिक प्रक्रिया
• अभियांत्रिकी अर्थशास्त्र, संस्थात्मक वर्तन
• कौशल्य प्रकल्प
तिसरे वर्ष (सेमिस्टर 6-7)
• मानव संसाधन व्यवस्थापन
• उत्पादन व्यवस्थापन
• वस्त्र सामग्रीची चाचणी
• C++ आणि ऑब्जेक्ट ओरिएंटेड प्रोग्रामिंग
• उच्च कार्यक्षमता फायबर
चौथ्या वर्षाचा अभ्यासक्रम (सेमिस्टर 7-8)
• टेक्सटाईल कंपोजर
• स्पेशॅलिटी यार्नचे उत्पादन
• परिधान तंत्रज्ञान
• स्पेशॅलिटी टेक्सटाईलचे उत्पादन
• प्रगत रासायनिक प्रक्रिया
• प्रकल्प
शीर्ष महाविद्यालय -
विश्वेश्वरय्या टेक्नॉलॉजिकल युनिव्हर्सिटी, बंगलोर, बंगलोर
सरकारी श्री कृष्णराजेंद्र सिल्व्हर ज्युबिली इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, बंगलोर
बिहार इन्स्टिट्यूट ऑफ सिल्क अँड टेक्सटाईल, बिहार
डॉ. ए.पी.जे. अब्दुल कलाम टेक्निकल युनिव्हर्सिटी, लखनौ
जॉब प्रोफाइल आणि पगार
• औद्योगिक अभियंता
• गुणवत्ता नियंत्रण अभियंता
• जेवण व्यवस्थापन
• तंत्रज्ञान विक्री व्यवस्थापक
• ऑपरेशन ट्रेनी
• गुणवत्ता हमी व्यवस्थापक
• संशोधन
• प्रक्रिया अभियंता
• टेक्स्टाईल इंजिनिअर
पगार -उमेदवार वार्षिक 3 ते 7 लाख रुपये कमवू शकतात.
Edited by - Priya Dixit
