डॉक्टर ऑफ फिलॉसॉफी इन फाइन आर्ट्स हा संशोधनावर आधारित डॉक्टरेट स्तरावरील अभ्यासक्रम आहे. पीएचडी ललित कला अभ्यासक्रम चित्रकला, रेखाचित्र, हस्तकला, शिल्पकला इत्यादींसह ललित कलांच्या विविध पैलूंवर लक्ष केंद्रित करतो. या अभ्यासक्रमाचा किमान कालावधी 3 वर्षांचा आहे, परंतु तो 5 वर्षांपर्यंत वाढवता येतो.
पात्रता निकष -
* इच्छुक उमेदवाराकडे पीएचडी फाइन आर्ट्स संबंधित विषयात पदव्युत्तर पदवी किंवा एमफिल असणे आवश्यक आहे.
* पीएचडी फाइन आर्ट्स मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवाराला पदव्युत्तर पदवीमध्ये किमान 55% गुण असणे आवश्यक आहे
* राखीव श्रेणीतील उमेदवारांसाठी 5% गुणांची अतिरिक्त सूट देण्यात आली आहे.
* यासोबतच, उमेदवाराला विद्यापीठाकडूनच किंवा UGC-NET सारख्या राष्ट्रीय परीक्षांद्वारे आयोजित केलेल्या प्रवेश परीक्षांमध्ये विद्यापीठाच्या दर्जापर्यंत गुण मिळवावे लागतात.
प्रवेश प्रक्रिया -
कोणत्याही टॉप युनिव्हर्सिटी मध्ये पीएचडी फाइन आर्ट्स अभ्यासक्रमात प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवारांना प्रवेश परीक्षेला बसणे आवश्यक आहे.
प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतर, वैयक्तिक मुलाखत असते आणि जर उमेदवारांनी त्यात चांगले गुण मिळवल्यावरच त्यांना शिष्यवृत्ती देखील मिळू शकते
अर्ज प्रक्रिया -
* उमेदवारने अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी.
* अधिकृत वेबसाइटला भेट दिल्यानंतर,अर्ज भरा.
* अर्ज भरल्यानंतर, फॉर्ममध्ये काही चूक असल्यास योग्यरित्या तपासा, अन्यथा तो नाकारला जाऊ शकतो.
* मागितलेली सर्व कागदपत्रे अपलोड करा.
* अर्ज सबमिट करा.
* क्रेडिट कार्ड किंवा डेबिट कार्डद्वारे ऑनलाइन फॉर्मची फी भरा..
प्रवेश कसे मिळवायचे -
पीएचडी फाइन आर्ट्स मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी सर्वोच्च विद्यापीठाचे लक्ष्य ठेवले असेल, तर त्यांच्यासाठी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण होणे फार महत्वाचे आहे. विद्यार्थ्यांना प्रवेश परीक्षेसाठी नोंदणी करावी लागते आणि नोंदणी प्रक्रिया संपल्यानंतर प्रवेशपत्र जारी केले जातात. ज्यामध्ये प्रवेश परीक्षेशी संबंधित सर्व माहिती दिली जाते जसे की परीक्षा कधी आणि कुठे होणार आहे, इत्यादी.
पीएचडी फाइन आर्ट्स अभ्यासक्रमात प्रवेश प्रक्रियाUGC NET, UGC CSIR NET, AMUEE इत्यादी सारख्या प्रवेश परीक्षेवर अवलंबून असते. पात्र उमेदवारांची पुढील मुलाखतीच्या आधारे निवड केली जाते.
प्रवेश परीक्षा संपल्यानंतर काही दिवसांनी त्याचा निकाल गुणवत्ता यादीच्या स्वरूपात जाहीर केला जातो. त्यानंतर विद्यार्थ्यांना त्यांच्या श्रेणीनुसार महाविद्यालये दिली जातात.
* मुलाखत आणि नावनोंदणी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झालेल्या विद्यार्थ्यांना विद्यापीठातर्फे मुलाखतीसाठी उपस्थित राहण्यास सांगितले जाते
विद्यार्थ्यांना एकतर ऑनलाइन (स्काईप, गुगल मीट, झूम) किंवा ऑफलाइन विद्यापीठाच्या कॅम्पसमध्ये बोलावले जाते.
या दरम्यान, इतर सर्व पात्रता निकष तपासले जातात आणि जर विद्यार्थ्यांनी मुलाखतीत चांगली कामगिरी केली तर त्यांना पीएचडी फाइन आर्ट्सचा अभ्यास करण्यासाठी प्रवेश दिला जातो.
अभ्यासक्रम -
सेमिस्टर 1
पाश्चात्य कला इतिहास
भारतीय कलेचा इतिहास
आधुनिक कला
समकालीन कला
संशोधन पद्धती
कला टीका
थीसिस लेखन शैली
ललित कला तंत्र
पूर्व-आधुनिक कला
सेमिस्टर 2
भारतीय शिल्पांचा इतिहास
सौंदर्यशास्त्र
पाश्चात्य शिल्पकलेचा इतिहास
भारतीय हस्तकलेचा इतिहास
भारतीय आदिवासी कला
भारतीय लोककला
कला व्यवस्थापन आणि विपणन
पाश्चात्य चित्रकला आणि शिल्पकलेतील शैलीगत विकास
कला सिद्धांताची तत्त्वे
शीर्ष महाविद्यालये-
SPPU, पुणे
AMU, अलीगढ
एमिटी युनिव्हर्सिटी, नोएडा
व्हीईएलएस इन्स्टिट्यूट ऑफ सायन्स, टेक्नॉलॉजी अँड अॅडव्हान्स्ड स्टडीज, चेन्नई
लखनौ विद्यापीठ
MGKVP, वाराणसी
रॉयल ग्लोबल युनिव्हर्सिटी, गुवाहाटी
सिंघानिया विद्यापीठ, झुंझुनू
NIU, ग्रेटर नोएडा
जॉब व्याप्ती आणि पगार -
3D कलाकार – पगार 4 लाख
कला दिग्दर्शक – पगार 6 लाख
क्रिएटिव्ह डायरेक्टर – पगार 10 लाख
ग्राफिक डिझायनर – पगार 3 लाख
इंटिरियर डिझायनर - पगार 3.16 लाख
संकल्पना कलाकार - पगार 4.20 लाख
पेंटर – पगार 3.3 लाख
शिल्पकला - पगार 3.5 लाख
Edited By - Priya Dixit
