शनिवार, 30 नोव्हेंबर 2024
  1. लाईफस्टाईल
  2. करिअर
  3. करिअर मार्गदर्शन
Written By
Last Updated : गुरूवार, 2 मार्च 2023 (14:00 IST)

Career in PHD in Marine Biology : पीएचडी इन मरीन बायोलॉजी (सागरी जीवशास्त्र )मध्ये करिअर बनवा, पात्रता, अभ्यासक्रम, व्याप्ती ,पगार जाणून घ्या

डॉक्टर ऑफ फिलॉसॉफी इन मरीन बायोलॉजी (सागरी जीवशास्त्र) 3 वर्ष कालावधीचा अभ्यासक्रम आहे. पीएचडी मरीन बायोलॉजी हे जीवनाचा शोध घेते जे महासागरांच्या वेगवेगळ्या खोलीच्या टप्प्यांखाली सरकते जसे की पाण्याखालील प्राणी, वनस्पती, प्रवाळ, कीटक, सूक्ष्मजीव आणि लहान जीव इ. हे विद्यार्थ्यांना पाण्याखालील विविध प्राणी आणि वनस्पतींच्या जीवशास्त्राचे तपशीलवार ज्ञान गोळा करण्यास मदत करते जसे की त्यांच्या सवयी आणि जीवन चक्र.
 
पात्रता निकष -
*  इच्छुक उमेदवाराकडे पीएचडी मरीन बायोलॉजी (सागरी जीवशास्त्र) संबंधित विषयात पदव्युत्तर पदवी किंवा एमफिल असणे आवश्यक आहे. 
* पीएचडी मरीन बायोलॉजी (सागरी जीवशास्त्र)मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवाराला पदव्युत्तर पदवीमध्ये किमान 55% गुण असणे आवश्यक आहे
* राखीव श्रेणीतील उमेदवारांसाठी 5% गुणांची अतिरिक्त सूट देण्यात आली आहे.
* यासोबतच, उमेदवाराला विद्यापीठाकडूनच किंवा UGC-NET सारख्या राष्ट्रीय परीक्षांद्वारे आयोजित केलेल्या प्रवेश परीक्षांमध्ये विद्यापीठाच्या दर्जापर्यंत गुण मिळवावे लागतात. 
 
 प्रवेश प्रक्रिया -
कोणत्याही टॉप युनिव्हर्सिटी मध्ये पीएचडी मरीन बायोलॉजी (सागरी जीवशास्त्र) अभ्यासक्रमात प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवारांना प्रवेश परीक्षेला बसणे आवश्यक आहे. 
प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतर, वैयक्तिक मुलाखत असते आणि जर उमेदवारांनी त्यात चांगले गुण मिळवल्यावरच त्यांना शिष्यवृत्ती देखील मिळू शकते
अर्ज प्रक्रिया -
 * उमेदवारने अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी. 
* अधिकृत वेबसाइटला भेट दिल्यानंतर,अर्ज भरा. 
*  अर्ज भरल्यानंतर, फॉर्ममध्ये काही चूक असल्यास योग्यरित्या तपासा, अन्यथा तो नाकारला जाऊ शकतो. 
*  मागितलेली सर्व कागदपत्रे अपलोड करा. 
 * अर्ज सबमिट करा. 
* क्रेडिट कार्ड किंवा डेबिट कार्डद्वारे ऑनलाइन फॉर्मची फी भरा.. 
 
प्रवेश कसे मिळवायचे - 
पीएचडी मरीन बायोलॉजी (सागरी जीवशास्त्र)मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी सर्वोच्च विद्यापीठाचे लक्ष्य ठेवले असेल, तर त्यांच्यासाठी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण होणे फार महत्वाचे आहे. विद्यार्थ्यांना प्रवेश परीक्षेसाठी नोंदणी करावी लागते आणि नोंदणी प्रक्रिया संपल्यानंतर प्रवेशपत्र जारी केले जातात. ज्यामध्ये प्रवेश परीक्षेशी संबंधित सर्व माहिती दिली जाते जसे की परीक्षा कधी आणि कुठे होणार आहे, इत्यादी.
 
पीएचडी मरीन बायोलॉजी अभ्यासक्रमात प्रवेश प्रक्रिया UGC-NET, CSIR-NET, AURCET इत्यादी सारख्या प्रवेश परीक्षेवर अवलंबून असते. पात्र उमेदवारांची पुढील मुलाखतीच्या आधारे निवड केली जाते.
 
प्रवेश परीक्षा संपल्यानंतर काही दिवसांनी त्याचा निकाल गुणवत्ता यादीच्या स्वरूपात जाहीर केला जातो. त्यानंतर विद्यार्थ्यांना त्यांच्या श्रेणीनुसार महाविद्यालये दिली जातात.
* मुलाखत आणि नावनोंदणी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झालेल्या विद्यार्थ्यांना विद्यापीठातर्फे मुलाखतीसाठी उपस्थित राहण्यास सांगितले जाते 
  विद्यार्थ्यांना एकतर ऑनलाइन (स्काईप, गुगल मीट, झूम) किंवा ऑफलाइन विद्यापीठाच्या कॅम्पसमध्ये बोलावले जाते.
या दरम्यान, इतर सर्व पात्रता निकष तपासले जातात आणि जर विद्यार्थ्यांनी मुलाखतीत चांगली कामगिरी केली तर त्यांना पीएचडी मरीन बायोलॉजीचा अभ्यास करण्यासाठी प्रवेश दिला जातो.
 
अभ्यासक्रम -
भौतिक समुद्रशास्त्र 
जैविक समुद्रशास्त्र 
रासायनिक समुद्रशास्त्र 
अपृष्ठवंशी 
व्यावहारिक - आय 
आण्विक आनुवंशिकी 
सागरी पर्यावरणशास्त्र 
महासागर व्यवस्थापन
 मत्स्य विज्ञान 
व्यावहारिक - IV 
पाठीचा कणा
 सागरी सूक्ष्मजीवशास्त्र 
सेल जीवशास्त्र
 बायोकेमिस्ट्री
 व्यावहारिक - II 
प्रदूषण आणि विषशास्त्र 
किनारी जलचर
 सागरी जैव तंत्रज्ञान 
असाइनमेंट किंवा प्रकल्प
 
शीर्ष महाविद्यालये-
पाँडिचेरी विद्यापीठ, पाँडिचेरी
 CSIR - नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ ओशनोग्राफी, गोवा 
 कोचीन युनिव्हर्सिटी ऑफ सायन्स अँड टेक्नॉलॉजी, कोची 
अन्नामलाई विद्यापीठ, तामिळनाडू 
 विक्रम सिंगपुरी विद्यापीठ 
 शिवाजी विद्यापीठ, महाराष्ट्र 
 भारतीदासन विद्यापीठ, तामिळनाडू 
 गोवा विद्यापीठ 
 बरहमपूर विद्यापीठ, ओडिशा
 
 जॉब व्याप्ती आणि पगार -
सागरी जीवशास्त्रज्ञ - पगार 9,00,000 
प्राध्यापक- पगार 3,50,000
पर्यावरण सल्लागार - पगार 6,26,000 
मरीन इलस्ट्रेटर - पगार 2,88,000 
संशोधन जीवशास्त्रज्ञ - पगार 4,50,000
 
Edited By - Priya Dixit