Where is Hanuman ji now कलयुगात मारुती कुठे राहतात?

Where is Hanuman ji now: हनुमानजींना अमर होण्याचे वरदान लाभले आहे. ते एका कल्पासाठी पृथ्वीवर राहतील. म्हणूनच म्हणतात की चारों जुग परताप तुम्हारा, है परसिद्ध जगत उजियारा॥  पण प्रश्न असा पडतो की जर ते शारीरिक रुपात असतील तर ते यावेळी राहतात कुठे. पुराणे आणि इतर तथ्ये काय सांगतात?

गंधमादन पर्वतावर हनुमानजी : कलियुगात हनुमानजी गंधमादन पर्वतावर राहतात, याचे वर्णन श्रीमद भागवतात आहे. हे उल्लेखनीय आहे की त्यांच्या वनवासात पांडवांनी हिमवंत पार करून गंधमादन गाठले होते. एकदा भीम सहस्रदल कमळ गोळा करण्यासाठी गंधमादन पर्वताच्या जंगलात पोहोचला होते, तिथे त्यांनी हनुमानजींना पाहिले आणि तेव्हा हनुमानजींनी भीमाच्या अभिमानाचा चक्काचूर केला होता.

गंधमादनात ऋषी, सिद्ध, चरण, विद्याधर, देवता, गंधर्व, अप्सरा आणि किन्नर राहतात. ते सर्व येथे निर्भयपणे फिरतात. गंधमादन पर्वत हिमालयातील कैलास पर्वताच्या उत्तरेस आहे (केदार पर्वत दक्षिणेस आहे). हा पर्वत कुबेराच्या प्रदेशात होता. सुमेरू पर्वताच्या चारही दिशांना असलेल्या गजदंत पर्वतांपैकी एकाला त्याकाळी गंधमादन पर्वत म्हणत. आज हे क्षेत्र तिबेटच्या हद्दीत आहे. पुराणानुसार गंधमादन पर्वत जंबुद्वीपच्या इलवृत्त विभाग आणि भद्राश्व विभागाच्या दरम्यान स्थित असल्याचे म्हटले जाते, जे सुगंधित जंगलांसाठी प्रसिद्ध होते.

जेथे रामकथा तेथे हनुमानजी

''यत्र-यत्र रघुनाथ कीर्तन तत्र कृत मस्तकान्जलि। वाष्प वारि परिपूर्ण लोचनं मारुतिं नमत राक्षसान्तक॥''

अर्थात : कलियुगात जेथे जेथे भगवान श्रीरामाचे कथा-कीर्तन होते तेथे हनुमानजी गुप्तपणे वास्तव्य करतात.

सीताजींच्या म्हणण्यानुसार- अजर-अमर गुन निधि सुत होऊ।। करहु बहुत रघुनायक छोऊ॥

जर एखाद्या व्यक्तीने पूर्ण भक्ती आणि श्रद्धेने त्यांचा आश्रय घेतला तर तुलसीदासजींप्रमाणे त्याला हनुमान आणि रामाचे दर्शन व्हायला वेळ लागत नाही.