करवा चौथ हा उत्तर भारतातील एक प्रमुख सण आहे, जो विवाहित महिला मोठ्या भक्ती आणि प्रेमाने साजरा करतात. या दिवशी महिला त्यांच्या पतींच्या दीर्घायुष्यासाठी, आनंद, समृद्धीसाठी आणि आनंदी वैवाहिक जीवनासाठी अन्न आणि पाण्याशिवाय उपवास करतात. उपवास दरम्यान, त्या दिवसभर अन्न आणि पाणी टाळतात. संध्याकाळी, त्या करवा मातेची पूजा करतात आणि करवा चौथची कथा ऐकतात. रात्री चंद्र उगवल्यावर, महिला चाळणीतून त्याचे दर्शन घेतात, त्याला पाणी अर्पण करतात आणि त्यांच्या पतींच्या हातातील पाणी स्वीकारून उपवास सोडतात.
प्रश्न उद्भवतो की या उपवासात सूर्य किंवा ताऱ्यांची पूजा का केली जात नाही, तर चंद्राची पूजा का केली जाते? यामागे धर्म, ज्योतिष आणि परंपरेत रुजलेली अनेक खोलवर रुजलेली कारणे आहेत.
चंद्र शीतलता, प्रेम आणि स्थिरतेचे प्रतीक आहे
हिंदू धर्मात, चंद्राला एक दैवी शक्ती मानले जाते. तो मन, भावना आणि मानसिक शांतीसाठी जबाबदार ग्रह आहे. जेव्हा महिला दिवसभर कठोर, निर्जल उपवास करतात, तेव्हा रात्री चंद्राची पूजा केल्याने त्यांना शांती, शांती आणि सकारात्मक ऊर्जा मिळते. असे मानले जाते की चंद्र पाहिल्याने केवळ मनाला शांती मिळत नाही तर जोडीदारासोबत प्रेम आणि सुसंवाद वाढतो.
चंद्राशी संबंधित शुभेच्छा आणि वैवाहिक समृद्धी
पौराणिक मान्यतेनुसार, चंद्र दीर्घायुष्य, सौंदर्य आणि सौभाग्याचे प्रतीक आहे. म्हणूनच, करवा चौथच्या दिवशी, महिला चंद्राची पूजा करतात आणि त्यांच्या पतींसाठी दीर्घायुष्य आणि शाश्वत आनंदासाठी प्रार्थना करतात. चंद्राची पूजा केल्याने वैवाहिक जीवनात स्थिरता येते आणि कुटुंबात आनंद, संपत्ती आणि समृद्धी येते.
सूर्य पूजा केली जात नाही?
हिंदू धर्मात सूर्य देवाला सर्वात शक्तिशाली आणि जीवन देणारा देव मानला जात असला तरी, करवा चौथच्या उपवासात त्याची पूजा केली जात नाही. याचे एक कारण म्हणजे उपवास सूर्योदयाच्या वेळी सुरू होतो. म्हणूनच, दिवसाची सुरुवात सूर्यापासून होत असल्याने, परंपरेने सूर्यास्ताच्या वेळी उपवास संपवणे अयोग्य मानले जाते. म्हणून, रात्री चंद्र उगवल्यानंतरच उपवास सोडला जातो, जो संयम, संतुलन आणि पूर्णतेचे प्रतीक आहे.
ताऱ्यांची पूजा का केली जात नाही
करवा चौथच्या विधींचा ताऱ्यांशी थेट संबंध नाही. तारे हे सामान्यतः पूर्वजांचे किंवा स्वर्गीय देवतांचे प्रतीक मानले जातात, तर हे व्रत वैवाहिक जीवनाच्या कल्याणाशी संबंधित आहे. म्हणून या व्रताच्या काळात कोणत्याही शास्त्रात नक्षत्रांच्या पूजेचा उल्लेख नाही.
चाळणीतून चंद्र पाहण्याची श्रद्धा
एका आख्यायिकेनुसार, भगवान गणेशाने चंद्राला कलंकित होण्याचा शाप दिला होता. त्यांनी म्हटले होते की जो कोणी चंद्राकडे थेट पाहतो त्याला कलंक आणि दोष मिळेल. या कारणास्तव, करवा चौथच्या दिवशी, महिला चाळणीतून चंद्र पाहतात जेणेकरून त्याचा तेजस्वी प्रकाश त्यांच्या डोळ्यांवर थेट पडू नये आणि शाप त्यांच्यावर परिणाम करू नये.
