पाकिस्तानात पेट्रोल आणि डिझेलचा तुटवडा, अर्थव्यवस्था रसातळाला

इस्लामाबाद. पाकिस्तान आधीच ढासळलेली अर्थव्यवस्था, उपासमार आणि तासन्तास वीज खंडित होण्याने त्रस्त आहे, अशा परिस्थितीत पेट्रोल आणि डिझेलच्या तुटवड्याने पाकिस्तानला गरिबीत टाकले आहे. परिस्थिती सुधारण्याचे नाव घेत नाही. पेट्रोल पंपावर पेट्रोल संपल्याने नागरिकांची मोठी गर्दी झाली होती. मालकांनी तर पेट्रोल पंप बंद केले आहेत.

 पाकिस्तानच्या अर्थव्यवस्थेचे प्रत्येक क्षेत्र पेट्रोलवर अवलंबून आहे. वाहतूक 59%, ऊर्जा 32% आणि उद्योग 8% आहे. पाकिस्तान यूएईमधून 52%, कुवेतमधून 17% आणि ओमानमधून 7% पेट्रोल आयात करतो. महागाईने होरपळलेल्या देशाने पूर्वीचे कर्ज फेडण्यासाठी अधिक कर्ज घेतले आहे. आता 2025 पर्यंत $73 अब्ज कर्जाची परतफेड करायची आहे, जी 22 वर्षांत 1,500 टक्क्यांनी वाढली आहे. देशाचे चलन रिकामे होण्याच्या मार्गावर आले आहे.

पाकिस्तानच्या व्यापार विकास प्राधिकरणाच्या अहवालात तेल कंपनी सल्लागार परिषद (OCAC) नुसार 2019 च्या तुलनेत 2030 मध्ये पेट्रोलियम उत्पादने दुप्पट होतील. परिणामी पेट्रोलियम पदार्थांची देशांतर्गत मागणी पूर्ण करण्यासाठी पाकिस्तानला मोठा पैसा खर्च करावा लागणार आहे. 

पाकिस्तानच्या स्वदेशी तेल उत्पादनापैकी फक्त 1/5 देशाच्या तेलाच्या गरजा पुरवतात, उर्वरित मागणी उच्च किमतीच्या आयातीद्वारे पूर्ण केली जाते. सध्या पाकिस्तानकडे कच्च्या तेलावर प्रक्रिया करण्यासाठी पायाभूत सुविधा नाहीत. सध्या फक्त 6 तेल शुद्धीकरण कारखाने आहेत, परंतु ते देशाची मागणी पूर्ण करू शकत नाहीत.

सर्व रिफायनरीज खूप जुन्या आहेत आणि त्यांच्या कमाल क्षमतेनुसार चालवण्यास असमर्थ आहेत. यामुळे पाकिस्तान कच्च्या तेलापेक्षा अधिक शुद्ध तेल आयात करतो. 

जड यंत्रसामग्री, उपकरणे आणि वाहतूक वाहने जसे ट्रॅक्टर आणि शेतकऱ्यांकडून सिंचनासाठी ट्युबवेल आणि थ्रेशरचा वापर पीक काढणीच्या वेळी, मागणीत अचानक वाढ होते, अशा परिस्थितीत सरकारकडे आपले बुडणारे जहाज चालविण्यासाठी डिझेल इंधन आहे. देशांतर्गत उत्पादनाला प्रोत्साहन देण्याचा पर्याय आहे.
Edited by : Smita Joshi