देशात मानसिक आरोग्याबाबत अनेकदा चर्चा होते. कोरोनाच्या काळात डॉक्टरही आपल्या रुग्णांना मानसिक आरोग्याबाबत सल्ले देत असत आणि नेहमी सकारात्मक राहण्यास सांगत. चांगल्या मानसिक आरोग्याची गरज फक्त रुग्णालाच नाही तर प्रत्येक क्षेत्रात मग तो क्रिकेटपटू असो वा व्यावसायिक. जर माणूस मानसिकदृष्ट्या निरोगी नसेल तर त्याच्या प्रगतीचा मार्गही ठप्प होतो.
जेव्हा कोरोना शिखरावर होता, तेव्हा क्रिकेटमध्ये बायो-बबल्सचा वापर केला जात होता. खेळाडूंना एक प्रकारे एका खोलीत बंद करून ते थेट मैदानावरच दिसायचे. त्यानंतर भारतीय क्रिकेट संघाचा माजी कर्णधार विराट कोहली याने मानसिक आरोग्याबाबत बरीच विधाने केली होती आणि खेळाडूंसाठी ते किती महत्त्वाचे आहे, असे सांगितले होते. आता त्याने एका इंग्रजी वृत्तपत्राला दिलेल्या मुलाखतीत मेंटॉर हेल्थबद्दल पुन्हा एकदा चर्चा केली आहे.
झिम्बाब्वे दौऱ्यावर विराट टीम इंडियाचा भाग नाही. मात्र, तो आशिया कप टी-20 स्पर्धेसाठी भारतीय संघासोबत यूएईला जाणार आहे. आशिया चषक 27 ऑगस्टपासून सुरू होत असून टीम इंडियाचा पहिला सामना 28 ऑगस्टला पाकिस्तानविरुद्ध होणार आहे. गुरुवारी विराटने आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये 14 वर्षे पूर्ण केली.
मात्र गेली काही वर्षे त्यांच्यासाठी चांगली राहिलेली नाहीत. विराट गेल्या जवळपास तीन वर्षांपासून आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये शतकासाठी झगडत आहे. त्याच्या बॅटमधून धावा निघाल्या, पण एकही शतक झळकले नाही. अशा स्थितीत आशिया चषकात त्याच्यावर आगामी टी-20 विश्वचषकासाठी संघात स्थान मिळवण्यासाठी दबाव असेल.
यापूर्वी विराटने एका मुलाखतीत मानसिक आरोग्याविषयी सांगितले होते. मानसिक आरोग्याबाबत प्रश्न विचारल्यावर तो म्हणाला – दबावाखाली खेळाडू नेहमीच बिघडतो. कामगिरी करू न शकण्याच्या दबावाचा मानसिक आरोग्यावरही परिणाम होतो. ही एक गंभीर समस्या आहे आणि आम्ही सर्वजण मजबूत राहण्याचा प्रयत्न करतो. तथापि, प्रत्येकजण इतका मजबूत नाही आणि तुटण्याची प्रवृत्ती आहे. युवा खेळाडूंना मी सांगू इच्छितो की तंदुरुस्त राहणे आणि लवकर बरे होणे ही तुमच्या यशाची गुरुकिल्ली आहे, परंतु सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे स्वतःशी जोडणे.
विराट म्हणाला- मी असे प्रसंग अनुभवले आहेत, माझ्या खोलीत माझे स्वतःचे लोक मला साथ देत असतानाही मला एकटे वाटायचे. मला माहित आहे की बरेच लोक यातून गेले आहेत आणि त्यांना ते समजेल. त्यामुळे स्वतःसाठी वेळ काढा आणि स्वतःशी कनेक्ट व्हा. आपण असे करण्यात अयशस्वी झाल्यास, गोष्टी विस्कळीत होतील. विराट कोहलीने सांगितलेला अनुभव 2014 मध्ये आला होता. त्यानंतर विराट इंग्लंड दौऱ्यावर फलंदाज म्हणून अपयशी ठरला आणि डिप्रेशनमध्येही गेला. मात्र, कालांतराने मेहनत करून तो त्यातून बाहेर पडला.
एक खेळाडू म्हणून आव्हानाबाबत विराट म्हणाला – क्रिकेटसारख्या खेळात चुकीला वाव नाही. ते मला नेहमीच आव्हान देते. मी सतत माझ्या कामगिरीत सुधारणा करण्यावर भर देतो. एक खेळाडू म्हणून माझे लक्ष फक्त माझ्या संघाला विजय मिळवून देण्यावर आहे. तथापि, आव्हाने मला अधिक चांगले करण्यास मदत करतात. यामुळे तुमची कार्यक्षमता वाढते. मला मालिकेतून तणावमुक्त करण्यासाठी माझ्या कुटुंबासोबत वेळ घालवायला आवडते. याशिवाय, मी ते करतो जे मला सर्वात आनंदी करते. मला वेगवेगळ्या ठिकाणी जाऊन कॉफी प्यायला आवडते. यामुळे तणाव दूर होण्यास मदत होते.
विराटने मानसिक आरोग्यावर अनेकदा चर्चा केली आहे. एकदा इंग्लंडचा माजी क्रिकेटर मार्क निकोल्ससोबत 'नॉट जस्ट पॉडकास्ट' कार्यक्रमादरम्यान तो म्हणाला होता - 2014 मधील इंग्लंड दौरा त्याच्यासाठी भयानक होता. धावा न केल्याने त्याला खूप वाईट वाटत होते. मी डिप्रेशनमध्ये होतो. असा टप्पा सर्व फलंदाजांच्या आयुष्यात येतो. त्यावेळी तुमच्या बसमध्ये काहीही होत नाही. या आजारात आजूबाजूला माणसे असूनही मला एकटेपणा जाणवतो हे मला त्यावेळी जाणवले. कोहलीने 2014 मध्ये इंग्लंड दौऱ्यावर पाच कसोटी सामन्यांच्या 10 डावांमध्ये 13.50 च्या सरासरीने 134 धावा केल्या होत्या. त्याने 1, 8, 25, 0, 39, 28, 0, 7, 6 आणि 20 धावा खेळल्या.
