1. लाईफस्टाईल
  2. आरोग्य
  3. आरोग्य लेख
Written By
Last Modified: शनिवार, 31 मे 2025 (13:01 IST)

Herbal cigarette धूम्रपान सोडण्याच्या नावाखाली तुम्ही 'हर्बल सिगारेट' ओढता का? हा पर्याय योग्य आहे का ते जाणून घ्या

Herbal cigarette हर्बल सिगारेट म्हणजे अशी सिगारेट ज्यामध्ये तंबाखू किंवा निकोटीनऐवजी विविध औषधी वनस्पती, फुले किंवा इतर नैसर्गिक घटक (जसे की मार्शमॅलो पाने, लाल क्लोव्हर, गुलाबाच्या पाकळ्या, तुळस, ज्येष्ठमध इ.) वापरले जातात. त्यांना तंबाखू सिगारेटसाठी "सुरक्षित" पर्याय मानले जाते कारण त्यात निकोटीन नसते, जे व्यसनाचे एक प्रमुख कारण आहे.
 
हर्बल सिगारेट योग्य पर्याय आहेत का?
हर्बल सिगारेट तंबाखूमुक्त असल्याने कमी हानिकारक मानले जात असले तरी, त्या पूर्णपणे सुरक्षित नाहीत. खालील मुद्दे सत्य समजून घेण्यास मदत करतात:
 
संभाव्य फायदे:
हर्बल सिगारेटमध्ये निकोटीन नसते, म्हणून ते तंबाखू सिगारेटइतके व्यसनकारक नसतात.
हनीरोज स्ट्रॉबेरीसारख्या काही हर्बल सिगारेटमध्ये फुलांचा आणि औषधी वनस्पतींचा आनंददायी सुगंध असतो जो वापरकर्त्यांना आकर्षित करतो.
काही लोक तंबाखू सिगारेट सोडण्यासाठी हर्बल सिगारेट वापरतात कारण ते धूम्रपानाची सवय टिकवून ठेवताना निकोटीन टाळण्यास मदत करते.
हर्बल सिगारेटमध्ये टार आणि कार्बन मोनोऑक्साइड सारखी हानिकारक रसायने असू शकतात, जी तंबाखू सिगारेटपेक्षा दोन ते तीन पट जास्त असू शकतात. हे फुफ्फुसांना नुकसान पोहोचवू शकतात आणि कर्करोगाचा धोका वाढवू शकतात.
 
कोणतेही वैज्ञानिक पुरावे नाहीत: हर्बल सिगारेट सुरक्षित आहेत हा दावा वैज्ञानिकदृष्ट्या सिद्ध झालेला नाही. राष्ट्रीय कर्करोग संस्थेच्या मते, नैसर्गिक घटक असूनही या सिगारेट हानिकारक रसायने उत्सर्जित करतात. तसेच कोणत्याही प्रकारचा धूर (हर्बल सिगारेटसह) फुफ्फुसांसाठी हानिकारक आहे आणि दीर्घकाळ वापरल्याने पॉपकॉर्न फुफ्फुसासारखे आजार होऊ शकतात. काही हर्बल सिगारेटमधील औषधी वनस्पती व्यसनाधीन असू शकतात, ज्यामुळे वापरकर्ते त्यांचे व्यसन करतात. धूम्रपान (हर्बल किंवा तंबाखू) श्वसन समस्या, खोकला, दमा, कमकुवत रोगप्रतिकारक शक्ती आणि हाडांची घनता कमी होण्याचा धोका वाढवू शकते.
 
तज्ञांचे म्हणणे आहे की कोणतीही सिगारेट, हर्बल असो वा तंबाखू, पूर्णपणे सुरक्षित नाही. धूम्रपान सोडणे हा सर्वोत्तम पर्याय आहे. व्हेपिंग देखील तंबाखू सिगारेटपेक्षा कमी हानिकारक मानले जाते, परंतु ते पूर्णपणे सुरक्षित नाही. हर्बल सिगारेटप्रमाणेच, त्याच्या दीर्घकालीन परिणामांवर अजूनही अधिक संशोधन आवश्यक आहे.
 
हर्बल सिगारेट तंबाखू सिगारेटपेक्षा कमी व्यसनाधीन असू शकतात कारण त्या निकोटीनमुक्त असतात, परंतु त्यांना "सुरक्षित" किंवा "योग्य पर्याय" मानणे चुकीचे आहे. त्यांच्या धुरात असलेले रसायने फुफ्फुसांना आणि एकूण आरोग्याला हानी पोहोचवू शकतात. जर तुम्हाला धूम्रपान सोडायचे असेल तर हर्बल सिगारेटऐवजी डॉक्टरांचा सल्ला, निकोटीन रिप्लेसमेंट थेरपी किंवा इतर वैज्ञानिकदृष्ट्या सिद्ध उपाय वापरा.
 
धूम्रपान सोडण्यासाठी डॉक्टरांचा सल्ला घ्या आणि निकोटीन पॅचेस, गम किंवा समुपदेशन यासारख्या पद्धती वापरा. धूम्रपानाच्या धोक्यांबद्दल जागरूकता निर्माण करणाऱ्या जागतिक धूम्रपान विरोधी दिनासारख्या मोहिमांपासून प्रेरणा घ्या. जर तुम्हाला अधिक सुगंधी अनुभव हवा असेल, तर ड्राय हर्ब व्हेपोरायझर्ससारखे पर्याय वापरून पहा, जे जाळण्यापेक्षा कमी हानिकारक असू शकतात.