पुरुषांच्या शरीरात साखरेची पातळी (Blood Sugar Level) वाढणे, म्हणजेच हायपरग्लायसेमिया (Hyperglycemia) किंवा मधुमेह (Diabetes) ची शक्यता, याची काही विशिष्ट लक्षणे दिसू शकतात. ही लक्षणे सामान्यत: मधुमेहाच्या प्रकारानुसार (Type 1 किंवा Type 2) आणि साखरेच्या पातळीच्या वाढीच्या तीव्रतेवर अवलंबून असतात. खाली पुरुषांमध्ये साखरेची पातळी वाढल्यास दिसणारी 5 प्रमुख लक्षणे दिली आहेत:
1. वारंवार लघवी होणे (Frequent Urination)
पुरुषांना वारंवार लघवीला जावे लागते, विशेषत: रात्री (Nocturia). याला पॉलीयूरिया (Polyuria) असे म्हणतात. रक्तातील जास्त साखर मूत्रपिंडांद्वारे फिल्टर होते आणि मूत्रात उत्सर्जित होते, ज्यामुळे जास्त प्रमाणात मूत्र तयार होते. पुरुषांमध्ये यामुळे प्रोस्टेटच्या समस्यांशी गोंधळ होऊ शकतो, परंतु वारंवार लघवीला जाणे हे मधुमेहाचे प्राथमिक लक्षण असू शकते.
2. जास्त तहान लागणे (Excessive Thirst)
सतत तहान लागणे आणि तोंड कोरडे पडणे (Polydipsia). वारंवार लघवीमुळे शरीरातील पाण्याचे प्रमाण कमी होते, ज्यामुळे डिहायड्रेशन होते आणि तहान वाढते. पुरुषांना ही तहान सामान्य थकवा किंवा उष्णतेशी जोडण्याची चूक होऊ शकते, परंतु सतत तहान हे मधुमेहाचे लक्षण असू शकते.
3. थकवा आणि अशक्तपणा (Fatigue and Weakness)
सतत थकवा, ऊर्जेची कमतरता आणि शारीरिक अशक्तपणा जाणवणे. जास्त साखरेच्या पातळीमुळे शरीरातील पेशींना ग्लुकोजचा पुरवठा नीट होत नाही, ज्यामुळे ऊर्जा कमी होते. पुरुषांमध्ये हे लक्षण कामाच्या ताणतणावाशी किंवा झोपेच्या कमतरतेशी गोंधळले जाऊ शकते, परंतु सतत थकवा मधुमेहाशी संबंधित असू शकतो.
4. भूक वाढणे (Increased Hunger)
जेवण केल्यानंतरही सतत भूक लागणे (Polyphagia). रक्तातील साखरेचा वापर पेशींना ऊर्जेसाठी नीट होत नाही, कारण इन्सुलिनची कमतरता किंवा त्याचा प्रभाव कमी होतो. यामुळे शरीराला सतत भूक लागते. पुरुषांना ही भूक सामान्य भूक समजून दुर्लक्ष होऊ शकते, परंतु साखरेची पातळी वाढल्यास हे लक्षण स्पष्ट दिसते.
5. दृष्टी अंधूक होणे (Blurred Vision)
अंधूक दृष्टी, वस्तू स्पष्ट दिसत नसणे किंवा डोळ्यांवर ताण जाणवणे. रक्तातील जास्त साखर डोळ्यांच्या लेन्सच्या द्रवपदार्थावर परिणाम करते, ज्यामुळे दृष्टीवर तात्पुरता परिणाम होतो. पुरुषांमध्ये हे लक्षण डोळ्यांच्या इतर समस्यांशी (जसे की चष्म्याची गरज) गोंधळले जाऊ शकते, परंतु मधुमेहामुळे डोळ्यांना दीर्घकालीन नुकसान (Diabetic Retinopathy) होण्याची शक्यता असते.
इतर संभाव्य लक्षणे
नपुंसकता किंवा इरेक्टाइल डिसफंक्शन (Erectile Dysfunction): पुरुषांमध्ये रक्तातील जास्त साखरेमुळे रक्तवाहिन्या आणि मज्जातंतूंना नुकसान होते, ज्यामुळे लैंगिक समस्या उद्भवू शकतात.
हळू बरे होणारी जखम: जखमा किंवा कट्स बरे होण्यास वेळ लागणे हे मधुमेहाचे लक्षण असू शकते.
त्वचेच्या समस्या: त्वचेवर खाज येणे, विशेषत: गुप्तांगांभोवती, किंवा वारंवार बुरशीजन्य संसर्ग (Fungal Infections).
काय करावे?
जर वरील लक्षणे दिसत असतील, तर त्वरित रक्त तपासणी (Fasting Blood Sugar, HbA1c, किंवा Random Blood Sugar Test) करावी.
संतुलित आहार, नियमित व्यायाम, वजन नियंत्रण आणि तणाव व्यवस्थापन यामुळे साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवता येते.
मधुमेहतज्ज्ञ किंवा सामान्य चिकित्सक यांच्याशी संपर्क साधावा.
40 वर्षांवरील पुरुषांनी दरवर्षी साखरेची तपासणी करावी, विशेषत: जर कुटुंबात मधुमेहाचा इतिहास असेल.
पुरुषांमध्ये साखरेची पातळी वाढल्यास वारंवार लघवी, जास्त तहान, थकवा, भूक वाढणे आणि अंधूक दृष्टी ही प्रमुख लक्षणे दिसतात. ही लक्षणे मधुमेहाची सुरुवातीची चिन्हे असू शकतात, आणि पुरुषांमध्ये इरेक्टाइल डिसफंक्शनसारखी अतिरिक्त लक्षणेही दिसू शकतात. लवकर निदान आणि उपचार यामुळे मधुमेह नियंत्रित करता येऊ शकतो आणि गुंतागुंती (जसे की हृदयविकार, मूत्रपिंड विकार) टाळता येतात. जर ही लक्षणे दिसत असतील, तर त्वरित वैद्यकीय सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
टीप: ही माहिती सामान्य माहितीवर आधारित आहे. वैयक्तिक लक्षणांसाठी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. वेबदुनिया याची पुष्टी करत नाही.
