Mumbai Bomb Blast 2011 देशाची आर्थिक राजधानी असलेल्या मुंबईला मायानगरी किंवा स्वप्नांची नगरी म्हटले जाते, मात्र हे शहर अनेकदा दहशतवादी घटनांचे बळी ठरले आहे. 1993 च्या साखळी बॉम्बस्फोटांनी हे शहरच नव्हे तर संपूर्ण देश हादरला होता. ही मालिका इथेच थांबली नाही, त्यानंतर 2006 मध्ये लोकल ट्रेनमध्ये स्फोट झाला आणि त्यानंतर 2008 मध्ये पाकिस्तानच्या दहशतवाद्यांनी मुंबईत रक्ताची होळी खेळून या शहराला खोल जखमा केल्या होत्या.
13 जुलै 2011 हा ही मुंबईसाठी काळा दिवस ठरला. 12 वर्षांपूर्वी याच दिवशी मुंबईत तीन बॉम्बस्फोट झाले होते. या स्फोटात 20 हून अधिक लोकांना आपला जीव गमवावा लागला होता तर सुमारे 130 लोक जखमी झाले होते.
12 वर्षांपूर्वी तीन बॉम्बस्फोटांनी मुंबई हादरली होती
खरे तर 12 वर्षांपूर्वी याच दिवशी मुंबईत एकापाठोपाठ तीन बॉम्बस्फोट झाले होते. दहशतवाद्यांनी स्फोटांसाठी संध्याकाळची वेळ निवडली होती. पहिला स्फोट संध्याकाळी 6.54 वाजता झाला. यानंतर वेगवेगळ्या वेळी आणखी दोन स्फोट झाले. शेवटचा स्फोट संध्याकाळी 7.06 च्या दरम्यान झाला. या तीन स्फोटांमध्ये 20 हून अधिक लोकांचा मृत्यू झाला आणि 130 लोक जखमी झाले. या हल्ल्याची जबाबदारी इंडियन मुजाहिद्दीनने घेतली होती.
स्फोटक कुठे ठेवले होते?
मुंबईला हादरवून सोडणारे तीन बॉम्बस्फोट ऑपेरा हाऊस, झवेरी बाजार आणि दादर पश्चिम येथे झाले. पहिला स्फोट झवेरी बाजारात झाला. येथे मोटारसायकलमध्ये स्फोटक पेरण्यात आले होते. कोणाला काही समजण्याआधीच दुसऱ्याच क्षणी ऑपेरा हाऊसजवळ दुसरा स्फोट झाला. प्रसाद चेंबर्स आणि पंचरत्न बिल्डिंगच्या बाहेर टिफिन बॉक्समध्ये ही स्फोटके ठेवण्यात आली होती. तिसरा आणि शेवटचा स्फोट दादरमध्ये झाला. कबूतर खानाजवळील डॉ. अँटोनियो दा सिल्वा हायस्कूल बेस्ट बस स्टँडच्या विद्युत खांबावर स्फोटक पेरण्यात आले होते.
हे तिन्ही बॉम्बस्फोट सुमारे 12 मिनिटांत झाले
मुंबईत झालेल्या बॉम्बस्फोटानंतर देशभरात हाय अलर्ट जारी करण्यात आला होता. दिल्ली, चेन्नई, हैदराबाद आणि बेंगळुरूसह अनेक शहरांना सतर्कतेचा इशारा देण्यात आला आहे.
या बॉम्बस्फोटांचा मास्टरमाईंड यासीन भटकळ याने या स्फोटांचा आपल्याला अभिमान असल्याचे म्हटले होते.
तपासातील महत्त्वाचे मुद्दे
या बॉम्बस्फोटांच्या तपासाची जबाबदारी राष्ट्रीय तपास संस्थेकडे (एनआयए) सोपवण्यात आली होती, त्यानंतर एनआयएचे एक पथक घटनास्थळी पोहोचले आणि तपास सुरू केला. तपासादरम्यान एनआयएला अनेक महत्त्वाचे क्लूसही मिळाले. स्फोटात आयईडी स्फोटकांचा वापर करण्यात आल्याची माहिती मिळाली आहे. यासोबतच स्फोटावेळी ज्या दुचाकीवर स्फोटक ठेवण्यात आले होते, त्याचीही माहिती मिळाली आहे. ती चोरीला गेली. नंतर त्या संशयित चोरट्यालाही अटक करण्यात आली.
या प्रकरणाची उकल केल्याचा दावा मुंबई पोलिसांनी केला आहे
23 जानेवारी 2012 रोजी या प्रकरणाचा छडा लावण्याचा मोठा दावा पोलीसांनी केला होता. मुंबई पोलिसांनी दोन संशयितांना अटक केल्याचा दावा केला होता. 22 वर्षीय नकी अहमद वासी अहमद शेख आणि 23 वर्षीय नदीम अख्तर अश्फाक शेख अशी त्यांची नावे आहेत.
याशिवाय भायखळ्यात राहणाऱ्या दोन पाकिस्तानी हल्लेखोरांनी डझनभराहून अधिक सिम आणि अनेक मोबाइल फोनही वापरल्याचे तपासादरम्यान आढळून आले. याशिवाय आणखी एका आरोपीला 2014 मध्ये गोव्यातील दाबोलीम विमानतळावरून अटक करण्यात आली होती. या हल्ल्यांसाठी निधी देण्यामागे त्यांचा हात असल्याचा आरोप करण्यात आला होता.
25 मे 2012 रोजी बॉम्बस्फोटांच्या एका वर्षानंतर, महाराष्ट्र एटीएसने आरोपपत्र दाखल केले. या आरोपपत्रात नकी अहमद, नदीम शेख, कंवर पाथ्रीजा आणि हारून नाईक यांच्यावर आरोपपत्र दाखल करण्यात आले होते. तसेच या आरोपपत्रात इंडियन मुजाहिदीनच्या यासीन भटकळसह अन्य 6 जणांची वॉन्टेड आरोपी म्हणून नावे आहेत. इंडियन मुजाहिदीनचा सहसंस्थापक यासिन भटकळ या दहशतवादी हल्ल्यामागे असल्याचा दावा पोलिसांनी केला आहे.
