बुलढाणा जिल्ह्यातील शेगाव तालुक्यात केस गळतीच्या घटनेने गंभीर वळण घेतले. केस गळतीनंतर आता नखेही गळू लागली आहेत. केस गळतीच्या आजाराने ग्रस्त असलेल्या रुग्णांची नखेही कमकुवत झाली आहेत, त्यांना भेगा पडल्या आहेत आणि गळू लागल्या आहेत. आरोग्य विभाग आणि जिल्हा प्रशासन रुग्णांकडे दुर्लक्ष करत असल्याचा नागरिकांचा आरोप आहे. सध्या परिसरात भीतीचे वातावरण आहे.
बुलढाणा जिल्ह्यातील शेगावमधील हे पहिले प्रकरण नाहीये. यापूर्वीही, बुलढाणा जिल्ह्यातील शेगाव तहसीलमधील बोंडगाव, कलवड आणि हिंगणा या तीन गावांमधील ५५ हून अधिक लोकांना अचानक आणि गंभीर केस गळतीचा सामना करावा लागला होता, ज्यामुळे काही दिवसांतच त्यांना टक्कल पडले होते. बुलढाणा शहरापासून ८० किमी अंतरावर असलेल्या या गावांची लोकसंख्या १७०० आहे, त्यापैकी बहुतेक शेतकरी किंवा शेतमजूर आहेत.
आरोग्य विभागाची चौकशी सुरूच
तीन महिन्यांपूर्वी, जेव्हा केस गळतीच्या घटना घडल्या तेव्हा राज्य सरकारने या प्रकरणाची चौकशी करण्यासाठी भारतीय वैद्यकीय संशोधन परिषदेकडून (ICMR) अहवाल मागितला होता. पण तो अहवाल अजून आलेला नाही. अशा परिस्थितीत, रोगाचे मूळ कारण शोधले गेले नाही किंवा त्याच्या उपचारांसाठी कोणतीही ठोस दिशा ठरवली गेली नाही.
गावकऱ्यांमध्ये भीती आणि अविश्वासाचे वातावरण
गावातील लोक म्हणतात की पूर्वी मुलांचे आणि महिलांचे केस गळू लागले होते, परंतु आता वृद्ध आणि तरुणांमध्येही नखे गळण्याच्या घटना दिसून येत आहेत. हे फक्त एक-दोन गावांपुरते मर्यादित नाही, तर बोंडगाव, पिंपळगाव, चिखली आणि आजूबाजूच्या इतर गावांमधूनही अशाच तक्रारी येत आहेत. एका गावकऱ्याने सांगितले, "आम्हाला खूप भीती वाटते. आधी आम्हाला वाटले होते की हे हवामानामुळे किंवा साबण किंवा तेलामुळे असेल, पण आता जेव्हा नखेही पडू लागली आहेत तेव्हा प्रकरण गंभीर वाटते."
प्रशासन चौकशीत गुंतले
आरोग्य विभागाने एक विशेष पथक तयार केले आहे, जे परिसरातील पाणी, माती, अन्नपदार्थ आणि सभोवतालच्या वातावरणाची तपासणी करत आहे. सुरुवातीला भीती अशी होती की हे एखाद्या रासायनिक घटकाचा किंवा प्रदूषित पाण्याचा परिणाम असू शकतो. तथापि, आयसीएमआर आणि स्थानिक प्रयोगशाळेचा सविस्तर अहवाल येईपर्यंत कोणत्याही निष्कर्षावर पोहोचणे कठीण आहे. बुलढाणा जिल्ह्यातील या गूढ आरोग्य संकटामुळे लोकांची झोप उडाली आहे. केस गळतीनंतर, आता नखे गळतीच्या घटनांवरून असे दिसून येते की ही सामान्य समस्या नाही. जोपर्यंत यामागील खरे कारण समोर येत नाही, तोपर्यंत ना उपचार शक्य होतील आणि ना लोकांची भीती कमी होईल. आरोग्य विभाग लवकरच यावर तोडगा काढेल आणि ग्रामस्थांना दिलासा मिळेल अशी आशा आहे.
हा विषय कधी समोर आला?
बोंडगावच्या सरपंचांनी सांगितले की, ही समस्या पहिल्यांदा २ जानेवारी रोजी उघडकीस आली, जेव्हा एकाच घरातील ३ महिलांचे केस खूप वेगाने गळू लागले. जेव्हा तिला २ किमी अंतरावर असलेल्या सार्वजनिक आरोग्य केंद्रात रेफर करण्यात आले तेव्हा डॉक्टरांना असा संशय आला की हे केस धुण्याच्या विशिष्ट उत्पादनाच्या वापरामुळे झाले आहे. तथापि, जेव्हा इतर गावकऱ्यांमध्येही असेच प्रकार आढळून आले तेव्हा गावातील लोकांनी जिल्ह्यातील उच्च अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधला.
असे मानले जाते की ही समस्या सेलेनियमच्या वाढत्या पातळीमुळे होते. केस गळतीचा त्रास असलेल्या रुग्णांना सध्या नखे गळतीची समस्या भेडसावत आहे.
