शनिवार, 28 डिसेंबर 2024
  1. मराठी बातम्या
  2. लोकसभा निवडणूक २०२४
  3. मतदाता शिक्षा एवं जागरूकता
Written By
Last Updated : शनिवार, 16 मार्च 2024 (12:47 IST)

Voter Awareness: काय आहे वोटिंग? मतदानाचे भारतात महत्व

Voter Awareness: मतदान ही एक अशी प्रक्रिया आहे जिथे पात्र व्यक्ती निवडणुकीमध्ये विशेष उमेदवार, पर्याय किंवा निर्णय घेण्यासाठी आपली प्राथमिकता व्यक्त करतो. हे इलेक्ट्रॉनिक वोटिंग प्रणाली किंवा मतपत्र मतदानचा उपयोग करून केले जाते. ज्या उमेदवाराला जास्त मत मिळतात त्याला विजेता घोषित केले जाते आणि हे ठरवण्यासाठी ही  प्रक्रिया महत्वपूर्ण भूमिका निभावते. कोणता समुदाय, क्षेत्र किंवा देशाचे प्रतिनिधित्व कोण करेल? तसेच सोबतच महत्वपूर्ण निर्णायांचे परिणाम देखील पहावे लागतात. 
 
मतदानाचे भारतात महत्व- 
मतदान लोकशाहीचा पाया आहे आहे आणि भारताचे राजकीय परिदृश्याला आकार देण्याकरिता महत्वपूर्ण भूमिका बजावते .हे नागरिकांना आपल्या प्रतिनिधिला निवडण्याचा आणि निर्णय घेण्याच्या प्रक्रियेतहे नागरिकांना त्यांचे प्रतिनिधी निवडण्याचा आणि निर्णय प्रक्रियेत सहभागी होण्याचा अधिकार वापरण्याची परवानगी देते. मतदानाच्या माध्यमातून, नागरिकांजवळ आपले निर्वाचित अधिकार त्यांचे कार्य आणि नैतिकतासाठी उत्तरदायी बनवण्याचा अधिकार आहे. 
 
मतदान एक निष्पक्ष आणि पारदर्शी निवड प्रक्रिया निश्चित करते, सामाजिक आणि राजकीय समानताला चालना देते. हे एक असे सरकार स्थापन करायला मदत करते जे नागरिकांची इच्छा आणि आकाक्षांना प्रतिबिंबित करते. मतदान करून, नागरिकांना वेगवेगळ्या मुद्द्यांवर आपले मत मांडून  राष्ट्राच्या विकासामध्ये योगदान देण्यासाठी संधी मिळते . मतदानामुळे  समाजातील उपेक्षित घटकांना मजबूत बनवून  त्यांच्या जीवनावर परिणाम करणाऱ्या बाबींमध्ये मत मांडण्याचा अधिकार मिळतो. हे एक जवाबदार आणि उत्तरदायी सरकारच्या विकासाला चालना देते कारण निवडून आलेले प्रतिनिधिद्वारा आपल्या मतदातांच्या समस्या दूर करण्याची अधिक शक्यता असते. उच्च मतदान टक्केवारी लोकतांत्रिक प्रणालीची कायदेशीर आणि विश्वासाला मजबूत करते.  मतदान फक्त केवळ एक अधिकार नाही तर एक नागरिक कर्तव्य पण आहे आणि याचा प्रयोग करून व्यक्ती लोकतांत्रिक प्रक्रियामध्ये सक्रिय रूपने  भाग घेतात  आणि देशाची संपूर्ण प्रगतीमध्ये योगदान देतात.