Women's Equality Day : भारतातील महिलांची स्थिती
का फक्त 26 ऑगस्ट
1893 मध्ये 'महिला समानता' लागू करणारा न्यूझीलंड हा जगातील पहिला देश आहे . अमेरिकेत 26 ऑगस्ट 1920 रोजी 19 व्या घटनादुरुस्तीद्वारे महिलांना प्रथमच मतदानाचा अधिकार मिळाला. पूर्वी तेथे महिलांना द्वितीय श्रेणीच्या नागरिकांचा दर्जा होता. 1971 पासून , 26 ऑगस्ट हा दिवस 'महिला समानता दिन' म्हणून साजरा केला जात आहे, बेला अब्जुग ह्या महिलांना समान दर्जा मिळवून देण्यासाठी सतत संघर्ष करणाऱ्या महिला वकील .
भारतातील महिलांची स्थिती
भारताने स्वातंत्र्यानंतर महिलांना पुरुषांच्या बरोबरीने मतदानाचा अधिकार दिला, पण खऱ्या समानतेबद्दल बोलायचे झाले तर भारतात स्वातंत्र्य मिळून इतक्या वर्षानंतरही महिलांची स्थिती लक्षात घेण्यासारखी आहे. येथे अशा सर्व महिला दिसतात, ज्यांनी सर्व प्रकारच्या भेदभावाला न जुमानता प्रत्येक क्षेत्रात स्थान मिळवले आहे आणि प्रत्येकाला त्यांचा अभिमान वाटतो. पण या रांगेत त्या सर्व महिलांचाही समावेश करण्याची गरज आहे, ज्यांना आपल्या घरात आणि समाजात महिला असल्यामुळे दररोज विषमतेला सामोरे जावे लागते. घरातील मुलगी, पत्नी, आई किंवा बहीण असो किंवा समाजात मुलगी असणे. दैनिक वर्तमानपत्रेमुलींची छेडछाड, बलात्कार यांसारख्या बातम्या वाचायला मिळतात, पण या सगळ्यात फक्त एक स्त्री आहे म्हणून ज्या महिलांचा त्यांच्याच घरात छळ होत आहे.
इंदिरा गांधी या देशाच्या पंतप्रधान होत्या आणि प्रतिभा देवीसिंह पाटील राष्ट्रपती होत्या . काँग्रेसच्या शीला दीक्षित , तामिळनाडू AIADMK अध्यक्षा जयललिता , पश्चिम बंगाल तृणमूल काँग्रेसच्या अध्यक्षा ममता बॅनर्जी आणि बहुजन समाज पक्षाच्या अध्यक्षा मायावती यांनी चांगलेच नाव कमावले आहे . काँग्रेस अध्यक्षा सोनिया गांधी यांचा याआधीच जगातील सर्वात शक्तिशाली महिलांमध्ये समावेश करण्यात आला आहे. जर देशाची संसदपाहिलं तर सुषमा स्वराज आणि मीरा कुमार याही भारतीय राजकारणात प्रसिद्ध आहेत. कॉर्पोरेट क्षेत्र, बँकिंग क्षेत्र यांसारख्या क्षेत्रात इंद्रा नूयी आणि चंदा कोचर यांसारख्या महिलांनीही आपले कर्तृत्व सिद्ध केले आहे.
यापैकी काही यशानंतरही आजही महिलांचे यश अर्धवट भाजलेल्या समानतेमुळे कमी आहे. 'महिला समानता दिन' दरवर्षी 26 ऑगस्ट रोजी साजरा केला जातो , पण दुसरीकडे आजही महिलांना दुय्यम दर्जाची वागणूक दिली जाते. प्रत्येक क्षेत्रात महिलांचा सहभाग आणि टक्केवारी कमी आहे.
महिला साक्षरता
साक्षरतेत महिला अजूनही पुरुषांच्या मागे आहेत. 2011 च्या जनगणनेनुसार, महिलांच्या साक्षरतेच्या दरात 12 टक्के वाढ झाली आहे, परंतु केरळमध्ये , जिथे महिला साक्षरता दर 92 टक्के आहे, बिहारमध्ये महिला साक्षरता दर अजूनही 53.3 टक्के आहे.
दिल्ली महिला आयोगाच्या सदस्या रुपिंदर कौर म्हणाल्या की, "बदल आता दिसत आहे. जिथे पूर्वी महिला घराबाहेर पडत नव्हत्या, आता त्या त्यांच्या हक्कांबद्दल बोलत आहेत. त्यांना त्यांचे हक्क माहित आहेत आणि त्यासाठी त्या काम करत आहेत. "लढाई देखील." दिल्ली विद्यापीठाच्या दौलत राम कॉलेजचे सहाय्यक प्राध्यापक डॉ. मधुरेश पाठक मिश्रा सांगतात की, "महाविद्यालयांमध्ये मुलींची संख्या वाढल्याने त्यांना आता हक्क मिळत असल्याचे दिसत आहे. पण एक शिक्षक म्हणून जेव्हा मी विशेषत: लहान शहरांतील मुली पाहिल्या. मला धक्का बसला जेव्हा मी मुलींचा फक्त लग्नासाठी शिक्षण घेण्याचा कल पाहिला.आजही समाजाची मानसिकता पूर्णपणे बदललेली नाही.याला मुली देखील मोठ्या प्रमाणात जबाबदार आहेत.
