वायनाड हा कन्नूर आणि कोझिकोड जिल्ह्यांमध्ये केरळमधील बारा जिल्ह्यांपैकी एक आहे. हे एक प्रसिद्ध पर्यटन स्थळ आहे. पश्चिम घाटाच्या हिरव्यागार पर्वतरांगांमध्ये वसलेल्या वायनाडचे नैसर्गिक सौंदर्य आजही त्याच्या प्राचीन स्वरूपात आहे. या ठिकाणचे विलोभनीय सौंदर्य भुरळ पाडतात . त्यामुळे दूरदूरचे पर्यटक दरवर्षी वायनाडला विकेंडला आराम करण्यासाठी आणि फ्रेश होण्यासाठी मोठ्या संख्येने या ठिकाणाला भेट देतात. वायनाड हे खरोखरच शांतता आणि समाधान शोधण्यासाठी एक आदर्श ठिकाण आहे, आजकालच्या धकाधकीच्या आयुष्यातून चार दिवस विसावा घेण्यासाठी हे शांत ठिकाण आहे.
वायनाड हे 1 नोव्हेंबर 1980 रोजी भारताच्या नकाशावर ठेवण्यात आले आणि त्यानंतर हे केरळचा बारावा जिल्हा म्हणून स्थापित करण्यात आले. पूर्वी हे ठिकाण मायाक्षेत्र म्हणजेच मायेची भूमी म्हणून ओळखले जात असे. मायाक्षेत्र प्रथम मायानाड बनले आणि नंतर ते वायनाड म्हणून ओळखले जाऊ लागले.
वायनाड जवळील प्रेक्षणीय स्थळ - वायनाडमध्ये असाल तर एडक्कल लेणी, मीनमुथी फॉल्स, पूकूट लेक यासारख्या ठिकाणांना भेट द्या .
स्थानिक आख्यायिकेनुसार या ठिकाणाचे नाव 'वायल' आणि 'नाद' या दोन शब्दांवरून पडले आहे. जेव्हा हे दोन शब्द एकत्र केले जातात तेव्हा त्याचा अर्थ होतो 'भाताची जमीन'. वायनाड हे भव्य पश्चिम घाटावर प्रभावीपणे उभारले आहे जे विशेषतः पावसाळ्यात विस्मयकारक आहे. पावसाळ्यात इथले दृश्य बघण्याजोगते आहे. हे घाट मोठ्या चमकदार पाचू रत्नाची आठवण करून देतात.
वायनाड तीन हजार वर्षांपूर्वीही अस्तित्वात असल्याचे पुरातत्व संशोधनातून दिसून येते. जंगलात वन्य आणि मानवी जीवन शांततेत होते. येशू ख्रिस्ताच्या जन्माच्या दहा हजार वर्षांपूर्वीही हे ठिकाण जीवनाच्या गजबजाटाने भरलेले होते. अनेक पुरावे, जसे की कोरीवकाम आणि लाकडी चित्रे, हा दावा खरा असल्याचे सिद्ध करतात. त्यामुळे वायनाडला अनेक शतकांनंतर समृद्ध सांस्कृतिक इतिहास लाभला आहे.
या जागेवर कोट्टायमच्या राजघराण्याचं राज्य होतं. त्यानंतर या ठिकाणी इंग्रजांनी शंभर वर्षे राज्य केले. ब्रिटीश राजवटीत वायनाडमध्ये चहा आणि कॉफीची लागवड सुरू झाली. इंग्रजांनी वायनाडमध्ये आणि आसपास पोहोचण्यासाठी रस्ते बांधले. त्यामुळे मोठ्या संख्येने लोकांनी येऊन येथे स्थायिक होण्यास मदत केली.
वायनाड मध्ये जंगलांच्या मध्यभागी अनेक आलिशान रिसॉर्ट्स आहेत जे थकलेल्या पर्यटकांचे मन आणि शरीर ताजेतवान करण्यासाठी आयुर्वेदिक मालिश आणि आरामदायी स्पा देतात. त्यामुळे वायनाड हे असे ठिकाण आहे की आधुनिक सुविधा आणि परंपरा यांचा संगम जीवनातील एक अविस्मरणीय अनुभव देतो असे म्हणणे योग्य ठरेल.
वायनाडला कसे पोहोचायचे -
रस्त्या मार्गे -वायनाड हे राष्ट्रीय महामार्गाने इतर शहरांशी चांगले जोडलेले आहे. वायनाडपासून कोझिकोड, कन्नूर, उटी आणि म्हैसूर ते वायनाड चौरस्ते आहेत. तथापि, वायनाडपासून 100 किमी अंतरावर जास्त स्नॅक हाऊस नसल्यामुळे आपल्या सोबत खाण्यापिण्याचे साहित्य घेऊन जावे. याशिवाय कारमधील पेट्रोल टाकी पूर्णपणे भरून ठेवा आणि मध्येच सतत भरत राहा कारण वायनाडच्या वाटेवर जास्त पेट्रोल पंप नाहीत.
ट्रेन मार्गे- कोझिकोड रेल्वे स्टेशन हे वायनाडचे सर्वात जवळचे स्टेशन आहे आणि कोझिकोडला पोहोचण्यापूर्वी ट्रेन अनेक प्रमुख जिल्ह्यांमध्ये आणि शहरांमध्ये थांबते. कोझिकोड रेल्वे स्थानक हे भारताच्या इतर भागांशी चांगले जोडलेले आहे. कोझिकोड स्टेशनवर उतरल्यानंतर, वायनाडला जाण्यासाठी टॅक्सी घेऊ शकता किंवा राज्य परिवहन बसने जाऊ शकता.
वायू मार्गे - कोझिकोड हे वायनाडचे सर्वात जवळचे विमानतळ आहे. कोझिकोड कल्पेट्टापासून सुमारे 75 किमी आणि वायनाडपासून 100 किमी अंतरावर आहे. विमानतळाच्या बाहेर आल्यानंतर,आपण वायनाडला जाण्यासाठी टॅक्सी भाड्याने घेऊ शकता. टॅक्सीसाठी तुम्हाला 1000-1500 रुपये मिळतील. द्यावे लागेल. आपण आंतरराज्यीय बस देखील घेऊ शकता जी थेट वायनाडला घेऊन जाईल.