सिरेमिक आणि सिमेंट टेक्नॉलॉजी हा नव्याने उदयास येत असलेल्या अभ्यासक्रमांपैकी एक आहे ज्याची मागणी काळानुरूप वेगाने वाढत आहे. बारावीनंतर विद्यार्थी या अभ्यासक्रमाला प्रवेश घेऊ शकतात आणि विद्यार्थ्यांसाठी विज्ञान शाखेतील असणे बंधनकारक आहे.
हा 4 वर्षांचा पदवीपूर्व अभ्यासक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना सिरॅमिक कच्चा माल आणि विश्लेषण, सिमेंट तंत्रज्ञान, इलेक्ट्रो सिरॅमिक्स, संख्यात्मक पद्धती, उष्णता आणि वस्तुमान हस्तांतरण, सिरॅमिक प्रक्रिया, खनिजशास्त्र आणि मायक्रोस्कोपी यांसारख्या विविध विषयांबद्दल माहिती दिली जाते.
हा अभ्यासक्रम भारतातील सर्वोच्च शैक्षणिक संस्थांद्वारे ऑफर केला जातो. अभ्यासक्रम पूर्ण केल्यानंतर कोणत्याही मोठ्या संस्थेत नोकरी करून विद्यार्थ्यांना वार्षिक वार्षिक 2 ते 10 लाख रुपये पगार मिळू शकतो.
कोणत्याही मान्यताप्राप्त संस्थेतील विज्ञान शाखेतील बारावी उत्तीर्ण विद्यार्थी या अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करू शकतात. इयत्ता 12वी बोर्डाची परीक्षा देणारा विद्यार्थी देखील अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करू शकतो. विज्ञान शाखेत विद्यार्थ्यांकडे पीसीएम विषय म्हणजे भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि गणित हे मुख्य विषय असावेत. यासोबतच इंग्रजी विषयाचे ज्ञानही आवश्यक आहे. अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करण्यासाठी विद्यार्थ्याला इयत्ता 12 वी मध्ये किमान 50 टक्के गुण असणे आवश्यक आहे. राखीव प्रवर्गातील विद्यार्थ्यांना किमान 45 टक्के गुण आवश्यक आहेत. अभ्यासक्रमाच्या प्रवेशासाठी विद्यार्थ्यांचे वय 17 ते 23 वर्षे असावे.
प्रवेश प्रक्रिया -
विद्यार्थ्यांना बारावीत मिळालेल्या गुणांच्या आधारे गुणवत्तेवर आधारित प्रवेश दिला जातो. दुसरीकडे, प्रवेश परीक्षेद्वारे प्रवेश घेण्यासाठी, विद्यार्थ्यांना घेण्यात येणाऱ्या प्रवेश परीक्षेत चांगली कामगिरी करावी लागते. परीक्षेत मिळालेल्या गुणांच्या आधारे विद्यार्थ्यांची क्रमवारी लावली जाते आणि समुपदेशनाद्वारे विद्यार्थ्यांना जागा वाटप केल्या जातात.
JEE 2. JEE Advanced 3. WJEE 4 MHT CET 5. BITSAT
अभ्यासक्रम -
सेमिस्टर 1
• गणित
• रसायनशास्त्र
• भौतिकशास्त्र
• संगणक प्रोग्रामिंग
भौतिकशास्त्र प्रयोगशाळा
• संगणक प्रयोगशाळा
• अभियांत्रिकी रेखाचित्र
• कार्यशाळा सराव
सेमिस्टर 2
• गणित
• भौतिकशास्त्र
• रसायनशास्त्र
• थर्मोडायनामिक्स
• पर्यावरण अभ्यास
• तांत्रिक लेखन
• भौतिकशास्त्र प्रयोगशाळा
• रसायनशास्त्र प्रयोगशाळा
• कार्यशाळा सराव
सेमेस्टर 3
• सिरॅमिक कच्चा माल आणि विश्लेषण
• सिरेमिक प्रक्रियेची मूलभूत तत्त्वे
• साहित्य विज्ञान
• गणित पद्धती
• इलेक्ट्रॉनिक्स आणि इन्स्ट्रुमेंटेशन
• सिद्धांत मशीन आणि डिझाइन
• सिरॅमिक सामग्री विश्लेषण प्रयोगशाळा
• खनिजशास्त्र आणि मायक्रोस्कोपी
• इलेक्ट्रॉनिक्स आणि इन्स्ट्रुमेंटरी प्रयोगशाळा
सेमिस्टर 4
• सिरॅमिक्स इंस्ट्रुमेंटल अॅनालिसिस
• उष्णता आणि वस्तुमान हस्तांतरण
• व्यावहारिक यांत्रिकी आणि द्रव प्रवाह प्रक्रिया
• प्रक्रिया गणना
• संख्यात्मक पद्धती
• इलेक्ट्रिकल अभियांत्रिकी
• औद्योगिक ऑपरेशन प्रयोगशाळा
• इन्स्ट्रुमेंटल विश्लेषण प्रयोगशाळा
• इलेक्ट्रिकल अभियांत्रिकी प्रयोगशाळा
सेमिस्टर 5
• इलेक्ट्रो सिरॅमिक्स
• इंजिनिअरिंग सिरॅमिक्स आणि अॅब्रेसिव्ह
• इंधन, फर्नेस आणि पायरोमेट्री
• मातीची भांडी आणि जड क्लेवेअर
• रिफ्रॅक्टरी
• थर्मोडायनामिक्स आणि फेज इक्विलिब्रिया
• सिरेमिक तांत्रिक विश्लेषण प्रयोगशाळा
• इलेक्ट्रॉनिक सिरॅमिक प्रयोगशाळा
• इंधन, फर्नेस आणि लॅबोरेटरी
सेमिस्टर 6
• सिमेंट तंत्रज्ञान
• सिरेमिक प्रक्रिया आणि कोटिंग
• सिरॅमिक इन्स्ट्रुमेंटेशन आणि प्रक्रिया नियंत्रण
• ग्लास आणि ग्लास सिरॅमिक्स
• सिरॅमिक सामग्रीचे गुणधर्म
• ओपन इलेक्टिव्ह
• सिमेंट प्रयोगशाळा
• ग्लास आणि सिरॅमिक कोटिंग प्रयोगशाळा
• इन्स्ट्रुमेंटेशन आणि प्रक्रिया नियंत्रण प्रयोगशाळा
• औद्योगिक व्हीव्हीटीएस
• सिरेमिक अभियांत्रिकी रेखाचित्र आणि डिझाइन सेमिस्टर 7
• सिमेंट काँक्रीट आणि कंपोझिट
• ग्लास टेक्नॉलॉजी
• प्लांट इक्विपमेंट आणि फर्नेस डिझाइन
• इंडस्ट्रियल इकॉनॉमिक्स आणि फॅक्टरी मॅनेजमेंट
• इलेक्टिव्ह वन
• सिमेंट आणि काँक्रीट प्रयोगशाळा
• ग्लास प्रयोगशाळा प्रकल्प
• प्रोजेक्ट 1
• सेमिनार आणि ग्रुप चर्चा
• प्रशिक्षण अहवाल आणि व्हिवा-व्हॉस से
मिस्टर 8
• सिरॅमिक उद्योगातील प्रदूषण नियंत्रण
• मातीची भांडी आणि प्रोपीलीन
• रेफ्रेक्ट्री
• वैकल्पिक 1
• पॉटरी प्रयोगशाळा
• प्रकल्प 2
• व्यापक व्हिवा-व्हॉस
शीर्ष महाविद्यालये -
1. इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी (BHU)
2. कलकत्ता युनिव्हर्सिटी
3. आंध्र युनिव्हर्सिटी कॉलेज ऑफ इंजिनीअरिंग
4. विश्वेश्वरय्या टेक्नॉलॉजिकल युनिव्हर्सिटी
5. PDA कॉलेज ऑफ इंजिनियरिंग
युनिव्हर्सिटी
जॉब व्याप्ती आणि पगार -
सिरॅमिक टेक्नॉलॉजी - पगार 7 ते 8 लाख रुपये
सिरॅमिक इंजिनीअर - पगार 3 ते 5 लाख रुपये
मटेरियल इंजिनीअर - पगार 4 ते 5 लाख रुपये
कन्स्ट्रक्शन मॅनेजर - पगार -5 ते 8 लाख रुपये
सिरॅमिक डिझायनर - पगार 2 ते 5 लाख रुपये
सिरॅमिक - पगार - 3 ते 7 लाख रुपये
Edited By - Priya Dixit
