1. लाईफस्टाईल
  2. करिअर
  3. करिअर मार्गदर्शन
Written By
Last Modified: सोमवार, 11 सप्टेंबर 2023 (21:58 IST)

Career in Diploma in Medical Laboratory Technology: डिप्लोमा इन मेडिकल लॅबोरेटरी टेक्नॉलॉजी मध्ये कॅरिअर करा, पात्रता जाणून घ्या

Career in Diploma in Medical Laboratory Technology :डिप्लोमा इन मेडिकल लॅबोरेटरी टेक्नॉलॉजी वर्षांचा कोर्स आहे जो विद्यार्थी इयत्ता 12 वी नंतर करू शकतात. या अभ्यासक्रमाला प्रवेश घेण्यासाठी विद्यार्थी विज्ञान शाखेतील असणे आवश्यक आहे. डिप्लोमा इन मेडिकल लॅबोरेटरी टेक्नॉलॉजीला थोडक्यात DMLT असेही म्हणतात. आम्ही तुम्हाला सांगतो की वैद्यकीय प्रयोगशाळा अभ्यासक्रम हा पॅरामेडिकल अभ्यासक्रमांपैकी एक आहे. वैद्यकीय आणि आरोग्यसेवा क्षेत्रात करिअर करू इच्छिणाऱ्या आणि तंत्रज्ञान महत्त्वाचे मानणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी डिप्लोमा इन मेडिकल लॅबोरेटरी टेक्नॉलॉजी हा कोर्स हा उत्तम करिअर पर्याय आहे.

डिप्लोमा इन मेडिकल लॅबोरेटरी टेक्नॉलॉजीमध्ये, विद्यार्थ्यांना मायक्रोबायोलॉजी, इम्युनोलॉजी, क्लिनिकल बायोकेमिस्ट्री, ब्लड बँकिंग आणि इम्यून हेमॅटोलॉजी आणि बेसिक मेट्रोलॉजी असे विविध विषय शिकवले जातात ज्यामध्ये अनेक विषयांचा समावेश आहे.

या अभ्यासक्रमाची सेमिस्टर पद्धतीअंतर्गत 4 सेमिस्टरमध्ये विभागणी करण्यात आली आहे. ज्याचा अभ्यासक्रम विद्यार्थ्यांसाठी लेखात खाली दिला आहे. यासोबतच आम्ही तुम्हाला सांगतो की सरकारी आणि खाजगी रुग्णालयांव्यतिरिक्त, विद्यार्थी कोणत्याही पॅथ लॅबमध्ये काम करू शकतात आणि वर्षाला 2 ते 4 लाख रुपये कमवू शकतात.
 
पात्रता-
कोणत्याही मान्यताप्राप्त संस्थेतून विज्ञान शाखेत बारावी उत्तीर्ण झालेले किंवा बोर्डाच्या परीक्षेला बसलेले विद्यार्थी या अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करू शकतात. 
- बारावीच्या विज्ञान शाखेत विद्यार्थ्यांनी भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि गणित किंवा जीवशास्त्र हे मुख्य विषय म्हणून अभ्यासलेले असावेत. 
- विद्यार्थ्याला बारावीत किमान 45 ते 50 टक्के गुण असावेत. 
- आरक्षित श्रेणीतील विद्यार्थ्यांना सरकारने दिलेल्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार गुणांमध्ये काही टक्के सूट मिळेल. मेडिकल लॅबोरेटरी टेक्नॉलॉजीमध्ये डिप्लोमा करण्यासाठी वयोमर्यादा नाही. 
- भारतातील काही संस्था या अभ्यासक्रमात दहावीच्या विद्यार्थ्यांना प्रवेश देतात.
 
कौशल्ये -
1. विश्लेषणात्मक निर्णय 
2. तांत्रिक/वैज्ञानिक डेटाचा अर्थ लावण्यात संयम 
3. मूलभूत संगणक कौशल्ये 
4. संशोधन करण्याची क्षमता 
5. वेग, कार्यक्षमता आणि अचूकतेसह कार्य करण्याची क्षमता 
6. शिस्त आणि लक्ष केंद्रित
 
प्रवेश परीक्षा 
- NEET
- मणिपाल विद्यापीठ प्रवेश परीक्षा
- जामिया हमदर्द प्रवेश परीक्षा 
- एमिटी विद्यापीठ प्रवेश परीक्षा 
- AISECT विद्यापीठ प्रवेश परीक्षा 
- आसाम PAT
 
अभ्यासक्रम-
विषय बेसिक मेट्रोलॉजी – रक्ताची उत्पत्ती विकास आणि रक्त पेशींची रचना आणि त्याची कार्ये 
अॅनिमिया, ल्युकेमिया आणि रक्तस्रावी विकारांच्या मूलभूत संकल्पना क्लिनिकल पॅथॉलॉजी आणि पॅरासिटोलॉजिकल - पेशंटचे रिसेप्शन ऑफिस द मायक्रोसॉफ्ट - शरीरातील द्रवपदार्थाची मूत्र तपासणीचे प्रकार, भाग, स्वच्छता आणि काळजी तपासणी

ब्लड बँकिंग आणि इम्यून हेमॅटोलॉजी - हिमोग्लोबिनच्या अंदाजाची पद्धत PCV रक्त गट निश्चित करण्याची पद्धत - रक्त परिवर्तन आणि धोके गटबद्ध आणि गटबद्ध करण्याची पद्धत दुसरे वर्ष क्लिनिकल बायोकेमिस्ट्री - प्रतिजन प्रतिपिंडाची व्याख्या क्लिनिकल एन्झाइमोलॉजी डिसऑर्डर ऑफ कार्बोहायड्रेट न्यूट्रिशनल डिसऑर्डर यकृत फंक्शन टेस्ट सूक्ष्मजीवशास्त्र - प्रयोगशाळा निदान जैवसुरक्षा स्टूल गुणवत्ता नियंत्रण मुख्य परीक्षा इम्युनोलॉजी - प्रतिजन आणि प्रतिजैविक प्रकार
 
मेडिकल लॅबोरेटरी टेक्नॉलॉजीमधील डिप्लोमा कोर्स हा 2 वर्ष कालावधीचा कोर्स आहे जो सेमिस्टर सिस्टममध्ये विभागलेला आहे. या कोर्समध्ये एकूण 4 सेमिस्टर असून प्रत्येक सेमिस्टर 6 महिन्यांचा आहे. सेमिस्टर पूर्ण झाल्यानंतर सेमिस्टर परीक्षा घेतली जाते. सेमिस्टर प्रणालीद्वारे, हा अभ्यासक्रम विद्यार्थ्यांना मदत करण्यासाठी आणि त्यांच्यासाठी थोडा सुलभ करण्यासाठी डिझाइन केला गेला आहे. 

सेमिस्टर 1
मानवी स्वायत्तता मूलभूत

सेमिस्टर 2
ह्युमन फिजियोलॉजी बेसिक पॅथॉलॉजी मूलभूत बायोकेमिस्ट्री मायक्रोबायोलॉजिकल इन्स्ट्रुमेंटेशन माहिती आणि कम्युनिकेशन टेक्नॉलॉजी कम्युनिटी डेव्हलपमेंट

सेमेस्टर 3 ह्युमन फिजियोलॉजी 2 क्लिनिकल हेमॅटोलॉजी मेटाबॉलिक आणि टेक्निकल बायोकेमिस्ट्री टेक्निकल मायक्रोबायोलॉजी समुदाय विकास उपक्रम 2

सेमेस्टर 4 हिस्टोलॉजिकल तंत्र क्लिनिकल बायोकेमिस्ट्री क्लिनिकल मायक्रोबायोलॉजी क्लिनिकल पॅथॉलॉजी लॅब पॅथॉलॉजी लॅब
 
अर्ज प्रक्रिया -
•उमेदवारांना त्या संस्थेच्या वेबसाइटला भेट द्यावी लागेल जिथे त्यांना प्रवेश घ्यायचा आहे आणि पात्रता निकष तपासावे लागतील. 
• त्यानंतर उमेदवारांनी त्यांचा नोंदणी फॉर्म चालू मेल आयडी आणि फोन नंबरसह भरावा आणि लॉगिन आयडी तयार करावा. 
• लॉगिन आयडी तयार केल्यानंतर, उमेदवारांना अर्ज भरावा लागेल आणि कागदपत्रे अपलोड करावी लागतील.
• त्यानंतर उमेदवारांना त्यांचे अर्ज शुल्क भरावे लागेल आणि भविष्यातील संदर्भासाठी अर्जाची पावती घ्यावी लागेल. 
• गुणवत्तेवर आधारित प्रवेशाच्या बाबतीत महाविद्यालय पात्र उमेदवारांची यादी प्रसिद्ध करेल. 
• आणि प्रवेश परीक्षेच्या बाबतीत, पात्र उमेदवारांची यादी एजन्सीद्वारे प्रसिद्ध केली जाते. समुपदेशनाच्या अंतिम फेरीदरम्यान उमेदवारांना त्यांची निवड करावी लागेल.
 
शीर्ष महाविद्यालय-
दिल्ली इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी अँड पॅरामेडिकल सायन्सेस 
 दिल्ली पॅरामेडिकल अँड मॅनेजमेंट इन्स्टिट्यूट (DPMI) 
 राजीव गांधी पॅरामेडिकल इन्स्टिट्यूट 
 इन्स्टिट्यूट ऑफ पॅरा मेडिकल टेक्नॉलॉजी (IPMT) 
 डॉ झाकीर हुसेन इन्स्टिट्यूट 
 
मुंबई 
मुंबई विद्यापीठ 
 ITM - इन्स्टिट्यूट ऑफ हेल्थ सायन्सेस
 प्रेमलीला विठ्ठलदास पॉलिटेक्निक (PVP) 
 टाटा इन्स्टिट्यूट ऑफ सोशल सायन्स - स्कूल ऑफ व्होकेशनल एज्युकेशन 
मेडिकल कॉलेज आणि एसईएम मेडिकल कॉलेज
 पुणे केपी पॅरामेडिकल इन्स्टिट्यूट 
 बीजे सरकारी वैद्यकीय महाविद्यालय
BVDU - भारती विद्यापीठ डीम्ड युनिव्हर्सिटी
 महाराष्ट्र इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल एज्युकेशन अँड रिसर्च  कोलकाता दीनबंधू अँड्र्यूज इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी अँड मॅनेजमेंट  इन्स्टिट्यूट ऑफ पोस्ट ग्रॅज्युएट मेडिकल एज्युकेशन अँड रिसर्च JIS युनिव्हर्सिटी  गुरू नानक इन्स्टिट्यूट ऑफ फार्मास्युटिकल सायन्स अँड टेक्नॉलॉजी  ब्रेनवेअर युनिव्हर्सिटी 
 बंगलोर सेंट जॉन मेडिकल कॉलेज  बंगलोर मेडिकल आणि रिसर्च इन्स्टिट्यूट
क्राइस्ट युनिव्हर्सिटी
 बंगलोर मेडिकल कॉलेज आणि रिसर्च इन्स्टिट्यूट
 राजराजेश्वरी मेडिकल कॉलेज आणि हॉस्पिटल (RRMCH)
 
जॉब व्याप्ती आणि पगार-
वैद्यकीय तंत्रज्ञ -  2 ते 3 लाख प्रतिवर्ष
वैद्यकीय तंत्रज्ञ - 2.5 ते 3 लाख प्रतिवर्ष
समन्वयक - 2.5 लाख प्रतिवर्ष
आरोग्यसेवा प्रशासन - 3 ते 4 लाख प्रतिवर्ष
वैद्यकीय अधिकारी - 4 ते 5 लाख प्रतिवर्ष 
प्रयोगशाळा चाचणी व्यवस्थापक - 4 ते 5 लाख प्रतिवर्ष
प्रयोगशाळा विश्लेषक - 1.5 लाख प्रतिवर्ष 
तंत्रज्ञ -  1.5 लाख प्रतिवर्ष 
संशोधन सहाय्यक - 2.5 ते 3 लाख प्रतिवर्ष 
संशोधन तंत्रज्ञ - 2 ते 3 लाख प्रतिवर्ष
 




Edited by - Priya Dixit