1. लाईफस्टाईल
  2. करिअर
  3. करिअर मार्गदर्शन
Written By
Last Modified: शनिवार, 28 जून 2025 (17:19 IST)

१२वी नंतर पॅरामेडिकलमध्ये करिअर करायचे आहे का? टॉप ५ कोर्सेसची यादी जाणून घ्या

बारावी नंतर पॅरामेडिकलमध्ये करिअर करण्यासाठी टॉप ५ कोर्सेस
आजच्या काळात जेव्हा प्रत्येक क्षेत्रात स्पर्धा वाढत आहे, तेव्हा विद्यार्थी अनेकदा सुरक्षित तसेच भविष्यात चांगले उत्पन्न आणि सन्मान देणारे करिअर पर्याय शोधत असतात. वैद्यकीय क्षेत्र नेहमीच एक आकर्षक पर्याय राहिले आहे, परंतु डॉक्टर बनणे प्रत्येकासाठी शक्य नाही. अशा परिस्थितीत, पॅरामेडिकल सायन्स हे असे क्षेत्र आहे जे वैद्यकीय व्यावसायिकांसाठी एक चांगला पर्याय असू शकते. हे आरोग्यसेवा व्यावसायिक आहेत जे डॉक्टर आणि परिचारिकांना मदत करतात. निदानापासून ते उपचारापर्यंत प्रत्येक टप्प्यावर ते महत्त्वाची भूमिका बजावतात. कोविड-१९ महामारीनंतर या क्षेत्राचे महत्त्व आणखी वाढले आहे, ज्यामुळे त्यात करिअरच्या अफाट संधी उपलब्ध झाल्या आहेत. जर तुम्ही अलीकडेच १२ वी उत्तीर्ण झाला असाल आणि आरोग्य क्षेत्रात करिअर करू इच्छित असाल, परंतु डॉक्टर किंवा नर्स बनू इच्छित नसाल, तर पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम तुमच्यासाठी सर्वोत्तम पर्याय असू शकतात. हे अभ्यासक्रम तुम्हाला कमी वेळात नोकरीसाठी तयार करतात आणि एक सन्माननीय व्यवसाय मिळविण्यात प्रभावी ठरू शकतात. येथे आम्ही तुम्हाला बारावी नंतर करता येणाऱ्या टॉप ५ पॅरामेडिकल कोर्सेसची यादी सांगणार आहोत, जे केल्यानंतर तुम्ही यशस्वी करिअर बनवू शकता.
 
बारावी नंतर पॅरामेडिकलमध्ये करिअर करण्यासाठी टॉप ५ कोर्सेस
पॅरामेडिकल कोर्सेस विविध स्पेशलायझेशनमध्ये उपलब्ध आहेत आणि तुम्ही तुमच्या आवडी आणि पात्रतेनुसार निवडू शकता. येथे काही सर्वात लोकप्रिय आणि मागणी असलेले कोर्सेस आहेत-
 
बॅचलर ऑफ फिजिओथेरपी (BPT)
फिजिओथेरपी हा एक कोर्स आहे जो शारीरिक समस्या, दुखापत किंवा अपंगत्वाने ग्रस्त रुग्णांना व्यायाम, मालिश आणि विविध शारीरिक तंत्रांद्वारे बरे होण्यास मदत करतो. औषध किंवा शस्त्रक्रियेशिवाय उपचारांचा हा एक महत्त्वाचा उपचार आहे. हा कोर्स केल्यानंतर, तुम्ही सरकारी आणि खाजगी रुग्णालये, क्रीडा क्लिनिक, पुनर्वसन केंद्रे, वृद्धाश्रम, स्वतःचे क्लिनिक उघडू शकता. फिजिओथेरपिस्टची मागणी सतत वाढत आहे.
पात्रता: विज्ञान शाखेतून १२वी उत्तीर्ण (पीसीबी - भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, जीवशास्त्र).
कालावधी: ४ वर्षांचा पदवी अभ्यासक्रम + ६ महिने इंटर्नशिप.
बॅचलर ऑफ मेडिकल लॅब टेक्नॉलॉजी (BMLT- बॅचलर ऑफ मेडिकल लॅब टेक्नॉलॉजी)
BMLT हा अभ्यासक्रम वैद्यकीय निदानात महत्त्वाची भूमिका बजावतो. यामध्ये विद्यार्थ्यांना रक्त, मूत्र आणि इतर शारीरिक द्रवांचे नमुने विश्लेषण करायला शिकवले जाते, जेणेकरून रोगांचे योग्य निदान करता येईल. करिअरच्या संधींबद्दल बोलायचे झाले तर, ते पूर्ण केल्यानंतर, तुम्ही सरकारी आणि खाजगी पॅथॉलॉजी लॅब, रुग्णालये, संशोधन प्रयोगशाळा, रक्तपेढी, औषध कंपन्यांमध्ये काम करू शकता. हा अभ्यासक्रम तुम्हाला लॅब टेक्नॉलॉजिस्ट म्हणून स्थापित करतो.
पात्रता: विज्ञान शाखेतून (PCB) १२वी उत्तीर्ण.
कालावधी: ३ वर्षांचा पदवी अभ्यासक्रम.
 
बॅचलर ऑफ ऑप्टोमेट्री (B.Optom- बॅचलर ऑफ ऑप्टोमेट्री)
ऑप्टोमेट्री डोळ्यांच्या काळजीशी संबंधित आहे. यामध्ये विद्यार्थ्यांना डोळे तपासणे, दृष्टी दोष शोधणे, चष्मा आणि कॉन्टॅक्ट लेन्स लिहून देणे आणि डोळ्यांच्या सामान्य आजारांचे व्यवस्थापन करणे शिकवले जाते. हा अभ्यासक्रम पूर्ण केल्यानंतर, तुम्ही खाजगी ऑप्टिकल दुकाने, रुग्णालयातील नेत्ररोग विभाग, स्वतःची प्रॅक्टिस, लेन्स उत्पादक कंपन्यांमध्ये काम करू शकता. माहितीसाठी, आम्ही तुम्हाला सांगतो की डोळ्यांच्या समस्यांमध्ये वाढ झाल्यामुळे या क्षेत्रातही चांगली मागणी आहे.
पात्रता: विज्ञान शाखेतून (पीसीबी) १२ वी उत्तीर्ण.
कालावधी: ४ वर्षांचा पदवी अभ्यासक्रम (ज्यामध्ये इंटर्नशिपचा समावेश असू शकतो).
 
रेडिओग्राफी आणि इमेजिंग टेक्नॉलॉजीचा पदवीधर (BRIT)
हा अभ्यासक्रम अशा विद्यार्थ्यांसाठी आहे ज्यांना एक्स-रे, एमआरआय, सीटी स्कॅन, अल्ट्रासाऊंड इत्यादी वैद्यकीय इमेजिंग तंत्रांमध्ये विशेषज्ञता मिळवायची आहे. हे तंत्रज्ञ डॉक्टरांना रोगांचे निदान करण्यात मदत करतात. या अभ्यासक्रमानंतर, तुम्हाला सरकारी आणि खाजगी रुग्णालये, निदान केंद्रे, इमेजिंग केंद्रे, संशोधन प्रयोगशाळांमध्ये काम करण्याची संधी मिळू शकते. आधुनिक वैद्यकशास्त्रात इमेजिंगची भूमिका खूप महत्त्वाची आहे.
पात्रता: १२ वी विज्ञान शाखेतून (पीसीबी) उत्तीर्ण.
कालावधी: ३ वर्षांचा पदवी अभ्यासक्रम.
 
भूल आणि क्रिटिकल केअर टेक्नॉलॉजीमध्ये डिप्लोमा (DACT/DOTT- ऑपरेशन थिएटर टेक्नॉलॉजीमध्ये डिप्लोमा)
हा एक डिप्लोमा अभ्यासक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना ऑपरेशन थिएटरमध्ये डॉक्टर आणि सर्जनना मदत करण्यासाठी तयार करतो. तो उपकरणे तयार करणे, शस्त्रक्रियेसाठी रुग्णांना तयार करणे आणि शस्त्रक्रियेनंतरच्या काळजीमध्ये मदत करणे शिकवतो. अनेक संस्था ३ वर्षांचा पदवी अभ्यासक्रम (बी.एससी. ओटीटी) देखील देतात. करिअरच्या संधींबद्दल बोलायचे झाले तर, शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर, तुम्हाला ऑपरेशन थिएटर, अतिदक्षता विभाग, सरकारी आणि खाजगी रुग्णालयांच्या आपत्कालीन विभागात नोकरी मिळू शकते. शस्त्रक्रिया प्रक्रियेच्या वाढत्या संख्येमुळे, या व्यावसायिकांची मागणी जास्त आहे.
पात्रता: १२ वी विज्ञान शाखेतून (पीसीबी) उत्तीर्ण.
कालावधी: २ ते ३ वर्षांचा डिप्लोमा किंवा पदवी अभ्यासक्रम.