भीष्म पंचक व्रताचे महत्त्व: भीष्म पंचक व्रत महाभारतातील महान ऋषी भीष्म पितामह यांना समर्पित आहे, ज्यांनी बाणांच्या शय्येवर झोपून भगवान श्रीकृष्णाच्या आज्ञेनुसार हे व्रत केले होते. या पाच दिवसांत विशेष उपवास, तपस्या आणि धार्मिक विधी केले जातात.
भीष्म पंचक म्हणजे काय? भीष्म पंचक म्हणजे कार्तिक महिन्यातील शेवटचे पाच दिवस. धार्मिक आणि ज्योतिषशास्त्रीयदृष्ट्या, हा अत्यंत शुभ आणि मुक्तीदायक मानला जातो, तर नेहमीचा पंचक काळ, ज्यामध्ये काही विशिष्ट कार्ये करण्यास मनाई असते, तो अशुभ मानला जातो. हा काळ कार्तिक शुक्ल एकादशी (देवुथनी एकादशी) पासून सुरू होतो आणि कार्तिक पौर्णिमेपर्यंत चालू राहतो. याला विष्णू पंचक किंवा हरि पंचक असेही म्हणतात.
भीष्म पंचक का साजरा केला जातो: भीष्म पंचक हा महाभारताचे पितामह भीष्म यांच्या सन्मानार्थ साजरा केला जातो, म्हणूनच त्याला 'भीष्म पंचक' असे म्हणतात.
मान्यता: महाभारत युद्ध संपल्यानंतर, भीष्म पितामह बाणांच्या शय्येवर झोपले होते, सूर्य उत्तरेकडे जाण्याची वाट पाहत होते. भगवान श्रीकृष्ण, पांडवांसह, त्यांच्याकडे गेले आणि त्यांना धर्म, अर्थ, काम आणि मोक्ष यांचे ज्ञान देण्याची विनंती केली. भीष्म पितामह यांनी कार्तिक शुक्ल एकादशीपासून पौर्णिमेपर्यंत पाच दिवस पांडवांना हे ज्ञान दिले. यावर प्रसन्न होऊन, भगवान श्रीकृष्णाने या पाच दिवसांना भीष्म पंचक असे नाव दिले आणि त्यांना अत्यंत शुभ घोषित केले.
महत्त्व: असे मानले जाते की या पाच दिवसांत उपवास, स्नान, पूजा आणि दान केल्याने व्यक्ती सर्व पापांपासून मुक्त होते आणि मोक्षप्राप्ती होते. ज्यांना संपूर्ण कार्तिक महिना उपवास करणे शक्य नाही ते भीष्म पंचक व्रत पाळून संपूर्ण महिन्याच्या उपवासाचे पुण्य मिळवू शकतात. हे निपुत्रिक जोडप्यांसाठी देखील शुभ मानले जाते. भगवान विष्णूंना हे व्रत खूप प्रिय आहे.
भीष्म पंचकची तारीख
2025 मध्ये भीष्म पंचकच्या तारखा खालीलप्रमाणे आहेत:
भीष्म पंचक सुरू: 1 नोव्हेंबर, 2025 (कार्तिक शुक्ल एकादशी/ देव उठणी एकादशी), शनिवार.
बुधवार, 5 नोव्हेंबर 2025 (कार्तिक पौर्णिमा) रोजी भीष्म पंचक समाप्त होईल.
अस्वीकरण: वेबदुनियावर औषध, आरोग्य टिप्स, योग, धर्म, ज्योतिष, इतिहास, पौराणिक कथा इत्यादी विषयांवर प्रकाशित/प्रसारित होणारे व्हिडिओ, लेख आणि बातम्या केवळ तुमच्या माहितीसाठी आहेत आणि विविध स्त्रोतांकडून घेतल्या आहेत. वेबदुनिया याच्या सत्यतेची पुष्टी करत नाही. आरोग्य किंवा ज्योतिषशास्त्राशी संबंधित कोणतेही प्रयोग करण्यापूर्वी नेहमीच तज्ञांचा सल्ला घ्या. ही सामग्री सार्वजनिक हितासाठी सादर केली गेली आहे आणि कोणत्याही वैज्ञानिक पुराव्यांद्वारे समर्थित नाही
Edited By - Priya Dixit
