1. धर्म
  2. सण-उत्सव
  3. महाशिवरात्री
Written By
Last Modified: गुरूवार, 4 मार्च 2021 (09:13 IST)

महाशिवरात्री 2021 : केतकीचे फूल भगवान शिवच्या पूजेमध्ये वापरले जात नाही, अशी पौराणिक कथा विष्णू आणि ब्रह्माजीशी संबंधित आहे

ketaki flower
भगवान शिव यांना पांढरा रंग आवडतो. परंतु पांढर्‍या रंगाचे प्रत्येक फूल भगवान शिवांना अर्पण करू नये. शिवपुराणानुसार भगवान शिवच्या पूजेमध्ये केतकी फुले वापरण्यास मनाई आहे. असे म्हटले जाते की पूजेमध्ये केतकी फुलांचा उपयोग करून भगवान शिव प्रसन्न होण्याऐवजी क्रोधित होऊ शकतात. भगवान शिवच्या पूजेमध्ये केतकी फुलांच्या वर्जित होण्यामागे एक पौराणिक कथा आहे. ही आख्यायिका वाचा- 
 
शिवपुराणानुसार, या दोघांपैकी कोण श्रेष्ठ आहे याविषयी ब्रह्मा आणि भगवान विष्णू यांच्यात एकदा वाद झाला होता. भगवान शिव यांना वादाचा निर्णय घेण्यासाठी न्यायाधीश म्हणून नेमण्यात आले. त्याच वेळी भोलेनाथ अखंड ज्योती लिंग म्हणून दिसू लागले आणि म्हणाले की, जो ज्योतिर्लिंगाचा आरंभ आणि शेवट सांगेल, तेच मोठे म्हटले जाईल. ज्योतिर्लिंग धारण करून भगवान ब्रह्मा सुरवातीचा शोध घेण्यासाठी खाली सरकले आणि विष्णू भगवान ज्योतिर्लिंगाचा अंत शोधण्यासाठी वरच्या दिशेने गेले. 
 
काही काळानंतरही ज्योतिर्लिंगाचा आरंभ व शेवट माहीत पडले नाही. तर ब्रह्माजींनी पाहिले की केतकीचे फूलही त्याच्याबरोबर खाली येत आहे. ब्रह्माने केतकीच्या फुलांना खोटे बोलण्यासाठी आमिष दाखविला आणि त्याला तयार करून भगवान शंकराजवळ पोहोचले आणि सांगितले की ज्योतिर्लिंगाचा उगम कोठून झाला आहे हे मला कळले आहे. परंतु भगवान विष्णू म्हणाले की ज्योतिर्लिंगाचा शेवट मला माहीत नाही. 
 
आपला मुद्दा सिद्ध करण्यासाठी भगवान ब्रह्मा यांनी केतकीच्या फुलाची साक्षही दिली. केतकी पुष्प यांनीही ब्रह्माला होकार दिला आणि विष्णूची बाजू असत्य असल्याचे जाहीर केले. परंतु भगवान शिव यांना ब्रह्माची लबाडी कळली. या वेळी भगवान शिव तेथे प्रकट झाले. त्यांना  केतकीच्या खोट्या गोष्टीवर राग आला आणि त्याला कायमचे सोडून दिले. केतकीच्या फुलांनी खोटे बोलले होते, म्हणूनच भगवान शिवाने त्याला त्याची उपासना करण्यास बंदी वर्जित केले  आणि त्याच दिवसापासून भगवान शंकरांच्या पूजेमध्ये केतकीचे फूल अर्पण न केल्याचे मानले जाते.