Birds: जगात सुमारे 9500 प्रकारचे पक्षी आहेत. सध्या पक्ष्यांच्या अनेक प्रजाती नामशेष झाल्या असून अनेक नामशेष होण्याच्या मार्गावर आहेत. भारतातील पक्ष्यांच्या अनेक प्रजातीही नामशेष होण्याच्या मार्गावर आहेत. जरी जगात अनेक पक्षी खूप विचित्र आणि रहस्यमय मानले जातात, परंतु आम्ही अशा काही पक्ष्यांचा समावेश केला आहे जे जगाला माहित आहे.
1. कावळा: पोपट, मैना, गरुड, कबूतर आणि कावळा हे पाच पक्षी सर्वात बुद्धिमान मानले जात असले. पोपट आणि मैना यांना काही दिवसात मानवाची भाषा शिकवली जाऊ शकते, तर प्राचीन काळी गरुड आणि कबुतरांचा वापर एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी संदेश पोहोचवण्यासाठी केला जात असे. दुसरीकडे, फिलीपिन्समध्ये आढळणारे बोया पक्षी प्रकाशासाठी त्यांच्या घरट्यांभोवती जुगनु लटकवतात. केवळ बुद्धिमान पक्षीच असे कार्य करू शकतो. आफ्रिकेत आढळणारा प्रदुल नावाचा तपकिरी नर पोपट हा सर्वात बोलका पोपट आहे हे. कबूतर अल्ट्राव्हायोलेट किरण पाहण्यास सक्षम आहे.
2. गरुड: गरुड हे भगवान विष्णूचे वाहन आहे. गरुड हा एक पराक्रमी, अद्भुत आणि रहस्यमय पक्षी होता. प्रजापती कश्यपची पत्नी विनता हिला गरुड आणि अरुण असे दोन मुलगे होते. गरुडजी विष्णूच्या आश्रयाला गेले आणि अरुणजी सूर्याचे सारथी झाले. संपती आणि जटायू हे या अरुणाचे पुत्र होते. गरुडाचे सामर्थ्य आणि महिमा पुराणात वर्णन केले आहे. काकभुशुंडीजी नावाच्या कावळ्याने गरुडाची शंका दूर केली की श्री राम देव आहेत की नाही.
हंस: हंस आणि सारसचा यांना सर्वाधिक उंचीवर उड्डाण करण्यासाठी नाव दिले जाते, परंतु गिधाड देखील कमी नाही, ते 11274 मीटर उंचीवर उडू शकते. या उंचीवरही गुरूड उडण्यास सक्षम आहे. पक्ष्यांमध्ये, हंस हा असा पक्षी आहे जिथे दैवी आत्मा आश्रय घेतात. ज्यांनी आपल्या जीवनात पुण्य कर्म केले आहेत आणि यम-नियमांचे पालन केले आहे अशा आत्म्यांचे हे निवासस्थान आहे. काही काळ राजहंसात राहिल्यानंतर आत्मा शुभ मुहूर्ताची वाट पाहतो आणि मनुष्यरूपात परत येतो अन्यथा देवलोकात जातो. तुमच्या पूर्वजांनीही चांगली कामे केली असण्याची शक्यता आहे.
४. पोपट: जांभई देणारा पक्ष्यांपैकी पोपट हा एकमेव पक्षी आहे. पोपटाला मानवी भाषा समजते आणि जे काही शिकवले जाते ते पटकन शिकतो. पोपटांच्या शेकडो प्रजाती आढळतात.
5. हमिंग बर्ड: हमिंग बर्ड हा जगातील सर्वात लहान पक्षी मानला जातो. त्याचे हृदय एका मिनिटात 615 वेळा धडकते आणि ते वाऱ्याच्या विरुद्ध दिशेने उडण्यास सक्षम आहे. हमिंगबर्ड्स देखील मागे उडण्यास सक्षम आहेत. ते एका सेकंदात अनेक वेळा पंख फडफडवते.
6. पेरेग्रीन फाल्कन: पेरेग्रीन फाल्कन ताशी 300 किलोमीटर वेगाने उडू शकतो तर डक हॉक ताशी 180 मैल वेगाने उडू शकतो. जरी गरुड आणि गिधाडांचा वेग देखील खूप वेगवान आहे.
7. मोर: रंगीबेरंगी पोपट, नेल-बिल्ड टूकन, वुड डक, बोहेमियन वॅक्सविंग, ब्लू जे, अटलांटिक पफिन, फ्लेमिंगो, स्कार्लेट मॅकॉ, गोल्डन फिजंट इत्यादी सौंदर्याच्या दृष्टीने इतर अनेक पक्षी असले तरी. पण मोर स्पर्धा करत नाही. मोर केवळ सुंदरच नाही तर रहस्यमयही आहे. मोर हे कार्तिकेयाचे वाहन आहे. मोर धनाची देवी लक्ष्मी आणि विद्येची देवी सरस्वती यांच्याशी देखील संबंधित आहे. भगवान श्रीकृष्ण आपल्या मुकुटात मोराचे पंख धारण करतात. बासरीसोबत मोरपंख घरात ठेवल्याने नात्यातील प्रेम विरघळते. हिंदू धर्मात मोराच्या पिसांचं विशेष महत्त्व आहे. सर्व देवी-देवता आणि सर्व नऊ ग्रह मोराच्या पिसात वास करतात.
8. कोरी: कोरी नावाचा पक्षी दक्षिण आफ्रिकेत आढळतो ज्याचे वजन 19 किलो आहे. पसरल्यावर त्यांचे पंख अडीच फुटांपर्यंत असू शकतात. पण ते फक्त जमिनीवरच उडू शकते. त्याच वेळी, समुद्रावर उडणाऱ्या पक्ष्यांमध्ये वंडरिंग अल्बट्रॉस हा सर्वात मोठा उडणारा पक्षी असल्याचे म्हटले जाते, ज्याचे वजन साडेआठ किलोपर्यंत असू शकते आणि त्यांचे पंख बारा फुटांपर्यंत पसरू शकतात.
9. शहामृग: त्याची एक प्रजाती, शहामृग, जमिनीवर ताशी 70 किलोमीटर वेगाने धावू शकते. प्राचीन काळी रशियामध्ये सहदुल किंवा गरुड नावाचा पक्षी आढळून येत असे. तो इतका प्रचंड असायचा की हत्तीला पंजात दाबूनही तो उडायचा.
10. वटवाघुळ आणि घुबड: घुबडानंतर वटवाघुळ हा एकमेव पक्षी आहे जो उडताना आवाज करत नाही. वटवाघुळ आणि घुबड हे दोन्ही निशाचर प्राणी आहेत, जे रात्रीच्या वेळी जास्त दिसतात. दोघेही दिवसा झोपत राहतात. वटवाघुळ उलटे झोपतात पण घुबड झोपत नाहीत. दोघेही एक रहस्यमय प्राणी आहेत.
Edited by : Smita Joshi
