विचारांमध्ये स्पष्टता ठेवा, ध्येयापासून दूर जाऊ नका
सामान्य जीवनात लोक कोणतेही काम मोठ्या धडाक्याने सुरू करतात. थोड्या वेळाने त्यांचे विचार बदलू लागतात. ते कामात निराश होऊ लागतात. कधीकधी ते काम बदलण्यास तयार असतात. तथापि, जेव्हा व्यक्तीचे विचार स्पष्ट नसतात तेव्हाच हे घडते. त्याला त्याच्या शिक्षणावर, अनुभवावर आणि विचारसरणीवर भरवसा नाही.
आचार्य विष्णुगुप्त चाणक्य नेहमी विचारांवर ठाम राहिले. प्रत्येक विषयावर पूर्ण चिंतन करून त्यांनी निर्णय प्रस्थापित केला. त्या निर्णयावर ठाम राहण्यासाठी शक्य ते सर्व प्रयत्न करा. याचा परिणाम असा झाला की एक साधा शिक्षक देशाचे परकीय आक्रमकांपासून रक्षण करू शकला. देशातील भ्रष्ट व्यवस्था उलथून टाकण्यातही ते यशस्वी झाले. आचार्य यांनी वैयक्तिक स्वार्थासाठी कोणतेही काम केले नाही. देश, समाज आणि संस्कृतीसाठी ते समर्पित राहिले. त्यांच्या संरक्षणासाठी निर्माण केलेल्या कल्पनांवर ठाम रहा. त्यामुळे त्याचे ध्येय स्पष्ट राहिले. ध्येय विचलित झाले नाही. ते त्यांच्यापासून विचलित झाले नाही किंवा कंटाळाही आला नाही.
चाणक्याचा काळ असो किंवा वर्तमानकाळ असो, व्यवहाराचे सामान्य नियम एकाच प्रकारचे असतात. यावर चाणक्याची जीवनशैली आपल्याला कसे पुढे जायचे याची प्रेरणा देते.
एकदा प्रवासात चाणक्या यांच्या पायात काटा रुतला. चाणक्या यांनी जवळच्या गावातून ताक आणले आणि त्यात साखर मिसळली आणि तेथे टाकून दिली. जेव्हा त्यांच्या शिष्यांनी चाणक्याला विचारले की गुरुदेव तुम्ही असे का केले? यावर चाणक्य म्हणाले की या झाडामुळे माझ्यासारख्या अनेक वाटसरूंना त्रास झाला असता. याच्यामुळे अनेक प्रवासी त्रस्त झाले असते. आता मुंग्या या झाडाचा नाश करून मार्ग निष्कटंक करतील. ही गोष्ट फक्त माझ्यापुरती मर्यादित असती तर मी कधीच केली नसती.
