जागतिक न्यूमोनिया दिन 2025: या जीवघेण्या श्वसन संसर्गाबद्दल जागरूकता निर्माण करण्यासाठी दरवर्षी 12 नोव्हेंबर रोजी जागतिक न्यूमोनिया दिन साजरा केला जातो. न्यूमोनिया हा बॅक्टेरिया, विषाणू किंवा बुरशीमुळे होणारा फुफ्फुसांचा गंभीर संसर्ग आहे. त्यामुळे फुफ्फुसातील लहान हवेच्या पिशव्या (अल्व्हेओली) सूजतात आणि पू किंवा द्रवाने भरतात.
हे द्रव ऑक्सिजनच्या प्रवाहात अडथळा आणते, ज्यामुळे श्वास घेण्यास गंभीर त्रास होतो. न्यूमोनियाची सुरुवातीची लक्षणे बहुतेकदा सामान्य सर्दी किंवा फ्लूसारखी असतात, ज्यामुळे लोकांना हा आजार ओळखणे कठीण होते. बर्याच प्रकरणांमध्ये, जर हा आजार वेळेवर ओळखला गेला नाही तर तो प्राणघातक ठरू शकतो, विशेषतः लहान मुले, वृद्ध किंवा कमकुवत प्रतिकारशक्ती असलेल्यांमध्ये.
न्यूमोनिया दर्शविणारी काही लक्षणे अशा प्रकारे ओळखू शकता. चला जाणून घेऊ या.
थंडी वाजून थरथरणे
न्यूमोनियाचे एक प्रमुख लक्षण म्हणजे तीव्र ताप आणि त्यासोबत तीव्र थंडी वाजून येणे. सामान्य तापासोबत थंडी वाजून येणे होऊ शकते, परंतु न्यूमोनियामध्ये, थरथरणे इतके तीव्र असते की रुग्णाला अनेक ब्लँकेटने झाकूनही उबदार वाटत नाही. हे शरीराच्या संसर्गाशी वेगाने लढण्याच्या प्रयत्नाचे लक्षण आहे, ज्यामुळे शरीराचे तापमान वाढते.
छातीत दुखणे श्लेष्मासह खोकला येणे
न्यूमोनिया हा फक्त कोरडा खोकला नसतो, तर त्यात बऱ्याचदा श्लेष्मा असतो. श्लेष्मा पिवळा, हिरवा किंवा कधीकधी रक्तासारखा तपकिरी असू शकतो. याव्यतिरिक्त, रुग्णांना श्वास घेताना किंवा खोकताना छातीत तीव्र वेदना जाणवू शकतात. ही वेदना फुफ्फुसांच्या जळजळीमुळे होते. जर खोकल्यासोबत छातीत जळजळ आणि वेदना होत असतील तर ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
श्वास लागणे आणि जलद श्वास घेणे
न्यूमोनियामुळे फुफ्फुसातील हवेच्या पिशव्या भरून जातात, ज्यामुळे श्वास घेण्यास त्रास होतो. रुग्णाला असे वाटते की तो पुरेसा श्वास घेऊ शकत नाही. श्वास जलद होतो. लहान मुलांमध्ये, श्वास घेताना त्यांच्या नाकपुड्या फुटू शकतात किंवा त्यांची छाती आत येऊ शकते, जे धोक्याचे गंभीर लक्षण असू शकते.
थकवा येणे ओठांचा रंग बदलणे
न्यूमोनियाने ग्रस्त असलेल्या व्यक्तीला अत्यंत थकवा आणि अशक्तपणा जाणवतो. वृद्धांमध्ये, या संसर्गामुळे मानसिक गोंधळ किंवा अचानक चेतना नष्ट होऊ शकते. ऑक्सिजनच्या कमतरतेमुळे ओठ आणि नखे निळे होऊ शकतात. ही सर्व लक्षणे गंभीर संसर्ग दर्शवतात आणि त्वरित वैद्यकीय मदत घेण्याची आवश्यकता आहे.
अस्वीकरण (Disclaimer) : या लेखात दिलेली माहिती आणि उपाय सामान्य माहितीवर आधारित आहे. या माहितीची पूर्णता, विश्वासार्हता आणि अचूकता याबाबत वेबदुनिया कोणतीही हमी देत नाही. अधिक माहितीसाठी संबंधित तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.
Edited By - Priya Dixit