गुरूवार, 11 डिसेंबर 2025
  1. लाईफस्टाईल
  2. आरोग्य
  3. आरोग्य सल्ला
Written By
Last Modified: बुधवार, 17 सप्टेंबर 2025 (22:30 IST)

शरीराचे संरक्षणात्मक कवच आहे नाक, महत्त्व, फायदे जाणून घ्या

importance and benefits of nose
चांगल्या आरोग्यासाठी, शरीर निरोगी राहणे महत्वाचे आहे, तर शरीरातील सर्व अवयव कोणत्या ना कोणत्या प्रकारे आपल्यासाठी भूमिका बजावतात. आपण नाकाबद्दल बोलत आहोत. आयुर्वेदात, नाकाला केवळ श्वास घेण्याचे अवयव म्हणून ओळखले जात नाही तर शरीराचे संरक्षणात्मक कवच म्हणून देखील ओळखले जाते. आयुर्वेदात, चरक संहिता, सुश्रुत संहिता आणि अष्टांग हृदय यासारख्या महान ग्रंथांमध्ये नाकाची रचना, कार्य आणि वैद्यकीय प्रक्रियांना विशेष महत्त्व देण्यात आले आहे.नाकाचे फायदे आणि महत्त्व जाणून घ्या.
आयुर्वेदात नाकाला प्राणाय द्वारम असे म्हणतात. ज्याचा अर्थ जीवन उर्जेच्या प्रवेशाचा मार्ग आहे. प्राणवायूशिवाय शरीराचे कोणतेही कार्य शक्य नाही. श्वासोच्छवासाद्वारे शरीरात प्रवेश करणारी हवा पेशींना ऑक्सिजन पोहोचवून जीवन टिकवून ठेवते. याशिवाय, नाकाचा मेंदूशी थेट संबंध आहे, तर नाकाची भौतिक रचना अशी आहे की ती बाह्य हानिकारक कण, बॅक्टेरिया आणि धूळ फिल्टर करण्याचे काम करते. याशिवाय, नाकाच्या आत लहान केस आणि श्लेष्मा असतात जे अवांछित घटकांना आत जाण्यापासून रोखतात. ही प्रक्रिया रोगांशी लढण्याची शक्ती देते.
डोके, मेंदू, डोळे, घसा आणि नसांशी संबंधित विकारांवर उपचार करण्यासाठी नाकातून औषधे टाकली जातात. हे विशेषतः मानसिक थकवा, स्मृतिभ्रंश, डोकेदुखी, झोपेचा अभाव आणि चिंता यासारख्या आजारांमध्ये आराम देण्याचे काम करते.
नाक हे केवळ हवेचा प्रवेश मार्ग नाही तर ते हवा शुद्ध करते, तापमान संतुलित करते आणि आर्द्रता नियंत्रित करते. नाक आत जाऊन थंड किंवा प्रदूषित हवा गरम करते आणि शुद्ध करते, जेणेकरून फुफ्फुसांवर कोणताही नकारात्मक परिणाम होत नाही. याशिवाय, योग आणि प्राणायामात नाक महत्वाचे आहे, तर श्वास मानसिक शांती, मज्जासंस्था मजबूत करण्यास आणि प्राण संतुलित करण्यास मदत करतो. अनुलोम-विलोम, नाडी शोधन आणि भ्रामरी सारख्या प्राणायाम पद्धती नाकासाठी भूमिका बजावतात.
अस्वीकरण: आरोग्य, सौंदर्य काळजी, आयुर्वेद, योग, धर्म, ज्योतिष, वास्तु, इतिहास, पुराण इत्यादी विषयांवर वेबदुनियामध्ये प्रकाशित/प्रसारित व्हिडिओ, लेख आणि बातम्या केवळ जनहित लक्षात घेऊन तुमच्या माहितीसाठी आहेत. वेबदुनिया याशी संबंधित सत्यतेची पुष्टी करत नाही. कोणताही प्रयोग करण्यापूर्वी, तज्ञांचा सल्ला नक्कीच घ्या.
Edited By - Priya Dixit