राजधानी दिल्लीला हादरवून टाकणाऱ्या लाल किल्ल्याजवळ झालेल्या शक्तिशाली कार बॉम्बस्फोटाने देशभरात खळबळ उडाली आहे. सोमवारी संध्याकाळी 6:52 वाजता लाल किल्ला मेट्रो स्टेशनच्या गेट क्रमांक 1 जवळ सुभाष मार्गावर एका पांढऱ्या हुंडई आय20 कारमध्ये झालेल्या स्फोटात किमान 13 जण ठार झाले आणि 24 हून अधिक जखमी झाले.
याला संभाव्य दहशतवादी कट असल्याचे सांगून, दिल्ली पोलिसांनी बेकायदेशीर क्रियाकलाप (प्रतिबंध) कायदा (UAPA), स्फोटके कायदा आणि भारतीय दंड संहितेच्या विविध कलमांखाली एफआयआर नोंदवला आहे. तपासात पुलवामा येथील डॉक्टर उमर मोहम्मद याचे नाव मुख्य संशयित म्हणून उघड झाले आहे आणि त्याची ओळख पटविण्यासाठी डीएनए चाचणीचे आदेश देण्यात आले आहेत.
ट्रॅफिक सिग्नलवर थांबलेल्या कारमध्ये झालेल्या स्फोटाची माहिती दिल्लीचे पोलिस आयुक्त सतीश गोलचा यांनी मंगळवारी माध्यमांशी बोलताना दिली. ते म्हणाले, "स्फोटात जवळपासच्या वाहनांचेही नुकसान झाले. माहिती मिळताच, दिल्ली पोलिस, फॉरेन्सिक सायन्स लॅबोरेटरी (FSL), राष्ट्रीय तपास संस्था (NIA) आणि राष्ट्रीय सुरक्षा रक्षक (NSG) यांच्या पथकांनी घटनास्थळी धाव घेतली आणि परिस्थितीचा आढावा घेतला. स्फोटाची चौकशी सुरू आहे आणि लवकरच त्याचे मूल्यांकन केले जाईल."
प्राथमिक तपासानुसार, लाल दिव्यावर हरियाणा नोंदणी क्रमांक असलेल्या i20 कारमध्ये हा स्फोट झाला. सीसीटीव्ही फुटेजमध्ये असे दिसून आले आहे की, ही कार सकाळी 8:04 वाजता बदरपूर टोल नाक्यावरून दिल्लीत आली आणि दुपारी 3:19 वाजता लाल किल्ल्याजवळील पार्किंग क्षेत्रात घुसली. संशयित व्यक्ती सुमारे तीन तास कारमध्येच राहिला आणि नंतर संध्याकाळी 6:48 वाजता स्फोट होऊन बाहेर पडण्याचा प्रयत्न करत होता. स्फोट इतका शक्तिशाली होता की जवळपासची अनेक वाहने जळाली आणि मेट्रो स्टेशनभोवतीचा परिसर हादरला. प्रत्यक्षदर्शींच्या मते, धूर इतका दाट होता की श्वास घेणेही कठीण झाले.
जखमींना जवळच्या रुग्णालयात दाखल करण्यात आले आहे, जिथे काहींची प्रकृती गंभीर असल्याचे वृत्त आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी या घटनेबद्दल शोक व्यक्त केला आहे, तर गृहमंत्री अमित शहा यांनी दिल्ली पोलिस आयुक्त सतीश गोलचा यांच्यासोबत उच्चस्तरीय बैठक घेतली.
संशयित डॉक्टर उमर: पुलवामा ते फरिदाबाद असा प्रवास तपास यंत्रणांनी पुलवामा येथील डॉक्टर उमर मोहम्मद उन नबी याला स्फोटामागील मुख्य संशयित म्हणून नाव दिले आहे. 24 फेब्रुवारी 1989 रोजी जन्मलेला उमर फरिदाबाद येथील अल फलाह मेडिकल कॉलेजमध्ये डॉक्टर होता. एनडीटीव्हीच्या वृत्तानुसार, उमर हा जैश-ए-मोहम्मद (जेईएम) सारख्या पाकिस्तानस्थित दहशतवादी संघटनांशी संबंधित असलेल्या कट्टरपंथी डॉक्टरांच्या गटाचा सदस्य होता. तीन आठवड्यांपूर्वी, दिल्ली-एनसीआरमध्ये जैश-ए-मोहम्मदच्या समर्थनार्थ पोस्टर्स चिकटवण्यात आले होते, जे या कटाशी जोडलेले असू शकतात.
उमरने लाल किल्ल्याजवळ गाडी पार्क केली आणि आत स्फोटके उडवली असा पोलिसांचा विश्वास आहे. स्फोटानंतर सापडलेल्या अवशेषांची ओळख पटविण्यासाठी उमरच्या आईकडून डीएनए नमुना घेण्यात आला आहे. एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले की, "हा आत्मघातकी हल्ल्याचा प्रकार असल्याचे दिसून येते. उमर गाडीत होता की नाही याची डीएनए चाचणीतून खात्री होईल."
कारची मालकी: अनेक वेळा विकली गेली, अनेक चेहरे आय-20 कारची मालकी (हरियाणा नोंदणी क्रमांक) अनेक वेळा बदलली. सध्याचा नोंदणीकृत मालक मोहम्मद सलमान याला गुरुग्राममध्ये ताब्यात घेण्यात आले आहे. चौकशीदरम्यान सलमानने उघड केले की त्याने ही कार दिल्लीतील ओखला येथील रहिवासी देवेंद्रला विकली. अमर उजालाच्या वृत्तानुसार, ही कार पुलवामाशी देखील जोडली गेली आहे, जिथे उमर संबंधित आहे. कारचा संपूर्ण प्रवास शोधण्यासाठी पोलिस 100 हून अधिक सीसीटीव्ही कॅमेऱ्यांमधील फुटेज स्कॅन करत आहेत.
अनुत्तरित प्रश्न: अपघात की पूर्वनियोजित कट ?
स्फोट कसा झाला ? स्फोटक पदार्थ होते की कारमध्ये आयईडी (इम्प्रोवाइज्ड एक्सप्लोझिव्ह डिव्हाइस) आधीच बसवले होते? की इंधन/सीएनजी टँकमध्ये आग लागल्याने साखळी प्रतिक्रिया निर्माण झाली?
कारमध्ये किती लोक होते आणि स्फोटात किती जण ठार झाले - या प्रश्नांची उत्तरे अद्याप अस्पष्ट आहेत.
जर हे जाणूनबुजून केले असेल तर लक्ष्य काय होते? लाल किल्ला मेट्रो स्टेशन हा दाट लोकवस्तीचा परिसर आहे, जिथे दररोज हजारो प्रवासी येतात. हा मोठ्या हल्ल्याचा भाग होता का? एनआयए आणि एनएसजी पथके स्फोटकांच्या अवशेषांचे विश्लेषण करण्यासह फॉरेन्सिक पुरावे गोळा करत आहेत.
तपासाची व्याप्ती: फरिदाबाद मॉड्यूलशी संबंध. द हिंदूच्या मते, उमर फरिदाबाद दहशतवादी मॉड्यूलशी संबंधित होता जिथे कट्टरपंथी कारवाया चालू होत्या. टाईम्स ऑफ इंडियाने सीसीटीव्ही फुटेजचा हवाला देत म्हटले आहे की कार दोन तास उभी राहिली, जी संशयास्पद वाटते. गृह मंत्रालयाने विशेषतः संवेदनशील ठिकाणी देशभरात अलर्ट जारी केला आहे.
ही घटना 2001 मध्ये दिल्लीतील संसद हल्ल्याची आठवण करून देते, जेव्हा लाल किल्ला परिसर दहशतवादी लक्ष्य होता. कोणत्याही संशयास्पद हालचालींची त्वरित तक्रार करण्याचे आवाहन पोलिसांनी केले आहे. तपास सुरू आहे आणि पुढील 24तासांत अधिक खुलासे होण्याची अपेक्षा आहे.
Edited By - Priya Dixit
