चाणक्य नीती: अशा घरात लक्ष्मी स्वत: येते व लोकांचे जीवन आनंदाने भरून जाते

आचार्य चाणक्य हे अर्थशास्त्र, राजकारण आणि समाजशास्त्र यांचे जाणकार मानले जातात. चाणक्य यांनी नीतिशास्त्रात जीवन जगण्याच्या योग्य आणि सोप्या पद्धतीचे वर्णन केले आहे. लोक अजूनही चाणक्याची धोरणे अवलंबतात. संपत्ती, बढती, व्यवसाय, लग्न इ. व्यतिरिक्त चाणक्य यांनी एका श्लोकात असे म्हटले आहे की कोणत्या लोकांकडे पैशाची कमतरता नाही आणि त्यांची दुर्दशा नाहीशा होते. 

परोपकरणं येषां जागर्ति हृदये सताम।

नश्यन्ति विपद्स्तेषां सम्पद: स्यु: पदे पदे।।

या श्लोकात चाणक्य असे म्हणतात की ज्या लोकांच्या मनामध्ये इतरांबद्दल कृपा करण्याची भावना असते. त्यांच्या समस्या सुटतात. अशा लोकांना जीवनाच्या प्रत्येक टप्प्यावर धन आणि संपत्ती मिळते. चाणक्य यांच्या मते, ज्या व्यक्तीला परोपकाराची भावना असते. त्यांचा असा विश्वास आहे की परोपकारातही जीवनाचे सार दडलेले आहे. परोपकारी सुखी आयुष्य जगतात.

लक्ष्मी कोणत्या घरात वास करते ? 

चाणक्य धोरणानुसार जिथे धान्य वाया जात नाही तेथे धान्याचा आदर केला जातो. अशा घरात देवी लक्ष्मी राहते. चाणक्य म्हणतात की ज्या घरात पती-पत्नीमध्ये प्रेम असते. अशा जोडप्याचे घर आनंद आणि समृद्धीने भरलेले असते. नीती शास्त्राच्या म्हणण्यानुसार ज्या घरात सतत मतभेद होत असतात त्या घरात धन संपत्तीचे संचय होत नसते. अशा घरात लक्ष्मी राहत नाहीत. चाणक्य म्हणतात की घरात सुख-समृद्धी हवी असेल तर पैशाचा अनावश्यक खर्च करू नये. कमाईचा काही भाग भविष्यासाठी संरक्षित केला जावा.