शुक्रवार, 29 मार्च 2024
  1. धर्म
  2. हिंदू
  3. हिंदू धर्माविषयी
Written By

गणपती अथर्वशीर्ष पाठ संपूर्ण विधी आणि लाभ Ganpati Atharvashirsha

ganesha doob grass
Ganpati Atharvashirsha विघ्नहर्ता गणपतीच्या गणपती अथर्वशीर्ष स्त्रोताला सर्व अथर्वशीर्षांचे शिरोमणी असल्याचे मानले जाते, त्याचे वर्णन अथर्ववेदात आढळते.
 
अथर्वशीर्षाचे पठण कोणत्याही बुधवारी, चतुर्थी तिथी किंवा शुभ मुहूर्तावर सुरू करावे, गणेश चतुर्थीच्या शुभ दिवशी या गणपती अथर्वशीर्षाचे पठण सर्वात महत्त्वाचे आहे.
 
गणपती अथर्वशीर्षाचा विधी म्हणून पाठ केल्यास विशेष फळ मिळते. विहित दिवशी १०८ किंवा १००८ पाठ विहित दिवसांत (७, ९, ११, २१, ३१ किंवा ५१) पूर्ण करण्याचा संकल्प घेतला पाहिजे. कोणत्या उद्देशाने पठण करायचे आहे ते संकल्पात स्पष्टपणे नमूद केले पाहिजे.
 
गणपती अथर्वशीर्ष पाठ केल्याचे लाभ Ganpati Atharvashirsha Path Benefits
गणपती अथर्वशीर्षाचे पठण केल्याने आपल्याला हे सर्व फायदे मिळतात-
गणपती अथर्वशीर्ष पाठ केल्याने जीवनात सर्वांगीण प्रगती होते.
गणपती अथर्वशीर्ष पाठ केल्याने सर्व प्रकारचे अडथळे दूर होतात.
नोकरी किंवा व्यवसायात प्रगती होऊ लागते.
आर्थिक समस्येमध्ये हळूहळू परंतु स्थिरपणे आर्थिक समृद्धी येते.
विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक क्षेत्रातील अडथळे दूर होतात.
विचारांची नकारात्मकता दूर होते आणि विचार शुद्ध आणि पवित्र होतात.
गणपतीची कृपा जाणवू लागते.
सर्व मनोकामना पूर्ण होऊ लागतात.
 
गणपति अथर्वशीर्ष पाठ विधी Ganpati Atharvashirsha Path Niyam Vidhi
सर्वप्रथम आसन घालून पूर्व, उत्तर किंवा ईशान ( उत्तर पूर्व मध्य ) दिशेकडे मुख करुन बसावे.
 
प्राणायाम
ॐ गं ॐ का उच्चारण करत तीनदा प्राणायाम करावा
 
आचमन
आत्मशुद्धीसाठी हातात गंगा जल किंवा शुद्ध जल घेऊन प्रत्येक श्लोकाचे उच्चारण करत आचमन ( आचमनीने जल ग्रहण करणे ) करावे -
 
ॐ केशवाय नमः | ॐ नारायणाय नमः | ॐ माधवाय नमः |
 
नंतर ॐ गोविन्दाय नमः उच्चारण करत हात धुवावे.
 
पवित्रीकरण
आपल्या उजव्या हातात गंगाजल किंवा शुद्ध पाणी घ्या आणि खालील श्लोकाचा उच्चार करून हे पाणी स्वतःवर आणि आपल्या आसपास शिंपडा.
ॐ अपवित्रः पवित्रो वा, सर्वावस्थांगतोऽपि वा। यः स्मरेत्पुण्डरीकाक्षं स बाह्याभ्यन्तरः शुचिः।
ॐ पुंडरीकाक्ष: पुनातुः, ॐ पुंडरीकाक्ष: पुनातुः, ॐ पुंडरीकाक्ष: पुनातुः ।।
 
त्यानंतर लाकडी चौरंगावर पांढरे किंवा हिरवे कापड टाकून गणपतीचे चित्र किंवा मूर्ती आपल्यासमोर स्थापित करा. तुमच्याकडे मूर्ती असल्यास प्रथम गंगेच्या पाण्याने स्नान करवा आणि नंतर स्थापना करा.
 
ध्यान
शुक्ल यजुर्वेदातील खालील श्लोकांचे पठण करताना हातात काही फुले घेऊन गणपतीच्या रूपाचे ध्यान करा आणि नंतर त्यांच्या चरणी फुले अर्पण करा.
ॐ गणानां त्वा गणपति(गूँ) हवामहे प्रियाणां त्वा प्रियपति(गूँ)     
हवामहे निधीनां त्वा निधिपति(गूँ) हवामहे वसो मम ।
आहमजानि गर्भधमात्वमजासि गर्भधम्‌ ।
 
गणेश पूजा विधी Ganesh Pujan Vidhi
गणपती अथर्वशीर्ष (Ganpati Atharvashirsha) पाठ सुरु करण्यापूर्वी भगवान गणेशाचे पूजन करावे. सर्व प्रथम गणेशपूजेत गणपतीची स्थापना केल्यावर त्यांना चंदन किंवा सिंदूर लावून तिलक लावा आणि मग त्यांना यज्ञोपवीत अर्पण करून गजानन भगवान विघ्नहर्ता यांना पुष्पमाला अर्पण करा. लक्षात ठेवा की पूजेत तुळशीचे पान निषिद्ध मानले गेले आहे. 
 
नंतर सुगन्धित धूप दाखवा. तुपाचा दिवा लावा आणि गणपतीला मोदकाचा किंवा लाडवाचा नैवेद्य दाखवा नंतर फळ अर्पित करा. आता परमेश्वराला जल अर्पण करा, त्यानंतर भगवंताच्या चरणी आपल्या भावना व्यक्त करा आणि त्यांना तांबूल (विडा, सुपारी, लवंगा आणि छोटी वेलची) अर्पण करा.
 
साहित्याच्या अनुपलब्धतेतही मानसिक उपासना करता येते, पाहिल्यास मानसिक उपासना अधिक श्रेष्ठ आहे कारण ही उपासना ध्यानावस्थेत केली जाते, यामध्ये डोळे मिटून तुम्ही समोर भगवंताची उपासना करता. आपण आपल्या देवाला जे काही अर्पण करतो ते शारीरिक स्वरुपात नसून मानसिक स्वरूपात असते.
 
लं पृथिव्यात्मकं गन्धं श्रीमहागणपतये समर्पयामि नमः
हं आकाशात्मकं पुष्पं श्रीमहागणपतये समर्पयामि नमः
यं वाय्वात्मकं धूपं श्रीमहागणपतये घ्रापयामि नमः
रं वह्नयात्मकं दीपं श्रीमहागणपतये दर्शयामि नमः
वं अमृतात्मकं नैवेद्यं श्रीमहागणपतये निवेदयामि नमः
सं सर्वात्मकं ताम्बूलं श्रीमहागणपतये समर्पयामि नमः

आता गणपतीच्या नावाचा जप दुर्वासह करा किंवा दुर्वा न मिळाल्यास अक्षत वाहत खालील नावांचा उच्चार करा.
ॐ बालविघ्नेशाय नमः
ॐ तरुणाय नमः
ॐ भक्तविघ्नेशाय नमः
ॐ वीरविघ्नकाय नमः
ॐ शक्तिविघ्नेशाय नमः
ॐ द्विजगणाधिपाय नमः
ॐ सिद्धिऋद्धिशाय नमः
ॐ उच्छिष्टाय नमः
ॐ विघ्नराजाय नमः
ॐ छिप्रनायकाय नमः
ॐ हेरम्बाय नमः
ॐ लक्ष्मीनायकाय नमः
ॐ महाविघ्नाय नमः
ॐ विजयाय नमः
ॐ नृत्तायनमः
ॐ उर्ध्वनायकाय नमः   
 
गणपती अथर्वशीर्ष मूळ पाठ Ganpati Atharvashirsha Path
ॐ नमस्ते गणपतये।
 
त्वमेव प्रत्यक्षं तत्वमसि। त्वमेव केवलं कर्ताऽसि। त्वमेव केवलं धर्ताऽसि। त्वमेव केवलं हर्ताऽसि। त्वमेव सर्वं खल्विदं ब्रह्मासि। त्व साक्षादात्माऽसि नित्यम् ।। १ ।।
 
ऋतं वच्मि। सत्यं वच्मि।। २ ।।
 
अव त्व मां। अव वक्तारं। अव श्रोतारं। अव दातारं। अव धातारं। अवानूचानमव शिष्यं।अव पश्चातात। अव पुरस्तात। अव चोत्तरात्तात । अव दक्षिणात्तात्। अवचोर्ध्वात्तात्। अवाधरात्तात्। सर्वतो माँ पाहि-पाहि समंतात् ।। ३ ।।
 
त्वं वाङ्‍मयस्त्वं चिन्मय:। त्वमानंदमयसस्त्वं ब्रह्ममय:। त्वं सच्चिदानंदाद्वितीयोऽसि। त्वं प्रत्यक्षं ब्रह्मासि। त्वं ज्ञानमयो विज्ञानमयोऽसि ।। ४ ।।
 
सर्वं जगदिदं त्वत्तो जायते। सर्वं जगदिदं त्वत्तस्तिष्ठति। सर्वं जगदिदं त्वयि लयमेष्यति। सर्वं जगदिदं त्वयि प्रत्येति। त्वं भूमिरापोऽनलोऽनिलो नभ:। त्वं चत्वारि वाक्पदानि  ।। ५ ।।
 
त्वं गुणत्रयातीत:। त्वं कालत्रयातीतः। त्वं देहत्रयातीत:। त्वं मूलाधारस्थितोऽसि नित्यं। त्वं शक्तित्रयात्मक:।  त्वां योगिनो ध्यायंति नित्यं। त्वं ब्रह्मा त्वं विष्णुस्त्वं रूद्रस्त्वं इंद्रस्त्वं अग्निस्त्वं वायुस्त्वं सूर्यस्त्वं चंद्रमास्त्वं ब्रह्मभूर्भुव:सुवरोम ।। 6 ।।
 
गणादि पूर्वमुच्चार्य वर्णादिं तदनंतरं। अनुस्वार: परतर:। अर्धेन्दुलसितं।तारेण ऋद्धं। एतत्तव मनुस्वरूपं। गकार: पूर्वरूपं। अकारो मध्यमरूपं। अनुस्वारश्चान्त्यरूपं। बिन्दुरूत्तररूपं। नाद: संधानं। सँहिता संधि:। सैषा गणेश विद्या। गणकऋषि: निचृद्गायत्रीच्छंद:। श्री महागणपतिर्देवता। ॐ गं गणपतये नम: ।। ७ ।।
 
एकदंताय विद्‍महे वक्रतुण्डाय धीमहि तन्नो दंती प्रचोदयात ।। ८ ।।
 
एकदंतं चतुर्हस्तं पाशमंकुशधारिणम्। अभयं वरदं हस्तैर्ब्रिभ्राणं मूषकध्वजम्। रक्तं लंबोदरं शूर्पकर्णकं रक्तवाससम्। रक्तगंधाऽनुलिप्तांगं रक्तपुष्पै: सुपुजितम्।भक्तानुकंपिनं देवं जगत्कारणमच्युतम्। आविर्भूतं च सृष्टयादौ प्रकृ‍ते पुरुषात्परम्। एवं ध्यायति यो नित्यं स योगी योगिनां  वर: ।। ९ ।।
 
नमो व्रातपतये। नमो गणपतये।  नम: प्रमथपतये। नमस्तेऽस्तु लंबोदरायैकदंताय। विघ्ननाशिने शिवसुताय। श्रीवरदमूर्तये नमो नम: ।। १० ।।
 
एतदथर्वशीर्ष योऽधीते। स ब्रह्मभूयाय कल्पते। स सर्व विघ्नैर्नबाध्यते। स सर्वत: सुखमेधते। स पञ्चमहापातकोपपातकात  प्रमुच्यते ।। ११ ।।
 
सायमधीयानो दिवसकृतं पापं नाशयति। प्रातरधीयानो रात्रिकृतं पापं नाशयति। सायंप्रात: प्रयुंजानोऽपापो भवति। धर्मार्थकाममोक्षं च विंदति ।। १२ ।।
 
इदमथर्वशीर्षमशिष्याय न देयम्। यो यदि मोहाद्‍दास्यति स पापीयान् भवति। सहस्रावर्तनात् यं काममधीते तं तमनेन साधयेत् ।। १३ ।।
 
अनेन गणपतिमभिषिंचति स वाग्मी भवति। चतुर्थ्यामनश्र्नन जपति स विद्यावान भवति। इत्यथर्वणवाक्यं। ब्रह्माद्याचरणं विद्यात् न बिभेति कदाचनेति ।। १४ ।।
 
यो दूर्वांकुरैंर्यजति स वैश्रवणोपमो भवति। यो लाजैर्यजति स यशोवान भवति।  स मेधावान भवति। यो मोदकसहस्रेण यजति स वाञ्छित फलमवाप्रोति। य: साज्यसमिद्भिर्यजति स सर्वं लभते स सर्वं लभते ।। १५ ।।
 
अष्टौ ब्राह्मणान् सम्यग्ग्राहयित्वा सूर्यवर्चस्वी भवति। सूर्यग्रहे महानद्यां प्रतिमासंनिधौ वा जप्त्वा सिद्धमंत्रों भवति। महाविघ्नात्प्रमुच्यते। । महापापात् प्रमुच्यते। महादोषात्प्रमुच्यते । स सर्वविद्भवति स सर्वविद्भवति। य एवं वेद ।। १६ ।।
 
क्षमा प्रार्थना
भगवान गणपती पूजन आणि अथर्वशीर्ष पाठ पश्चात निम्न श्लोकाचे उच्चारण करत क्षमा प्रार्थना करावी –
आवाहनं न जानामि न जानामि विसर्जनम् । पूजां चैव न जानामि क्षमस्व परमेश्वर ॥
मन्त्रहीनं क्रियाहीनं, भक्तिहीनं सुरेश्वर । यत्पूजितं मया देव! परिपूर्णं तदस्तु मे॥