अभंग १ ते २०
१.
केशवाचें ध्यान धरूनि अंतरीं । मृत्तिके माझारीं नाचतसे ॥ १ ॥
विठ्ठलाचें नाम स्मरे वेळोवेळ । नेत्रीं वाहे जळ सद्‍गदीत ॥ २ ॥
कुलालाचे वंशीं जन्मलें शरीर । तो गोरा कुंभार हरिभक्त ॥ ३ ॥
२.
वरती करा कर दोन्ही । पताकाचे अनुसंधानीं ॥ १ ॥
सर्व हस्त करिती वरी । गोरा लाजला अंतरीं ॥ २ ॥
नामा म्हणे गोरोबासी । वरती करावें हस्तासी ॥ ३ ॥
गोरा थोटा वरती करी । हस्त फुटले वरचेवरी ॥ ४ ॥
३.
निर्गुणाचा संग धरिला जो आवडी । तेणें केलें देशधडी आपणासी ॥ १ ॥
अनेकत्व नेलें अनेकत्व नेलें । एकलें सांडिलें निरंजनीं ॥ २ ॥
एकत्व पाहतां अवघेंचि लटिकें । जें पाहें तितुकें रूप तुझें ॥ ३ ॥
म्हणे गोरा कुंभार ऐका नामदेव । तुह्मा आह्मा नांव कैचे कोण ॥ ४ ॥
४.
अंतरीचें गुज बोलूं ऐसें कांहीं । वर्ण व्यक्त नाहीं शब्द शून्य ॥ १ ॥
जयजय झनकूट जयजय झनकूट । अनुहात जंगट नाद गर्जे ॥ २ ॥
परतल्या श्रुति म्हणती नेती । त्याही नादा अंतीं स्थिर राहे ॥ ३ ॥
म्हणे गोरा कुंभार सत्रावीचें नीर । सेवी निरंतर नामदेवा ॥ ४ ॥
५.
एकमेकांमाजी भाव एकविध । असे एक बोध भेदरहित ॥ १ ॥
तूं मज ओळखी तूं मज ओळखी । मी तुज देखत आत्मवस्तु ॥ २ ॥
आत्म वस्तु देहीं बोलता लाज वाटे । अखंडता बिघडे स्वरूपाची ॥ ३ ॥
म्हणे गोरा कुंभार अनुभवाचा ठेवा । प्रत्यक्ष नामदेवा भेटलासी ॥ ४ ॥
६.
सरितेचा ओघ सागरीं आटला । विदेही भेटला मनामन ॥ १ ॥
कवणाचे सांगातें पुसावया कवणातें । सांगतों ऐक तें तेथें कैचें ॥ २ ॥
नाहीं दिवस राती नाहीं कुळ याती । नाहीं माया भ्रांति अवघेची ॥ ३ ॥
म्हणे गोराकुंभार परियेसी नामदेवा सांपडला ठेवा विश्रांतीचा ॥ ४ ॥
७.
निर्गुणाचें भेटी आलों सगुणासंगें । तंव झालो प्रसंगीं गुणातीत ॥ १ ॥
मज रूप नाहीं नांव सांगू काई । झाला बाई बोलूं नये ॥ २ ॥
बोलतां आपली जिव्हा पैं खादली । खेचरी लागली पाहतां पाहतां ॥ ३ ॥
म्हणे गोरा कुंभार नाम्या तुझी भेटी । सुखासुखी मिठी पडली कैसी ॥ ४ ॥
८.
कैसें बोलणें कैसें चालणें । परब्रह्मीं राहणें अरे नामा ॥ १ ॥
जेवी त्याची खूण वाढितांचि जाणे । येरा लाजिरवाणें अरे नामा ॥ २ ॥
म्हणे गोरा कुंभार अनुभवित जाणे । आम्हांतें राशी राहाणें असे नामा ॥ ३ ॥
९.
मुकिया साखर चाखाया दिधली । बोलतं हे बोली बोलवेना ॥ १ ॥
तो काय शब्द खुंटला अनुवाद । आपुला आनंद आधाराया ॥ २ ॥
आनंदी आनंद गिळूनि राहणें । अखंडित होणें न होतिया ॥ ३ ॥
म्हणे गोरा कुंभार जीवन्मुक्त होणें । जग हें करणें शहाणें बापा ॥ ४ ॥
१०.
कवण स्तुति करूं कवणिया वाचे । ओघ संकल्पाचे गिळिलें चित्तें ॥ १ ॥
मन हें झालें मुकें मन हें झालें मुकें । अनुभवाचें हें सुखें हेलावलें ॥ २ ॥
दृष्टीचें पहाणें परतले मागुती । राहिली निवांत नेत्रपाती ॥ ३ ॥
म्हणे गोरा कुंभार मौन्य सुख घ्यावें । जीवें ओवाळावें नामयासी ॥ ४ ॥
११.
काया वाचा मन एकविध करी । एक देह धरी नित्य सुख ॥ १ ॥
अनेकत्व सांडीं अनेकत्व सांडीं । आहे तें ब्रह्मांडीं रूप तुझें ॥ २ ॥
निर्वासना बुद्धि असतां एकपणें । सहज भोगणें ऐक्य राज्य ॥ ३ ॥
म्हणे गोरा कुंभार नाहीं रूप रेख । तेंचि तुझें सुख नामदेवा ॥ ४ ॥
१२.
स्थूल होतें तें सुक्ष्म पैं झालें । मन हें बुडालें महासुखीं ॥ १ ॥
माझें रूप माझें विरालेसें डोळां । माझें ज्ञान सामाविलें माझें बुबुळां ॥ २ ॥
म्हणे गोरा कुंभार नवल झालें नाम्या । भेटी तुह्मां आह्मां उरली नाहीं ॥ ३ ॥
१३.
केशवाचे भेटी लागलें पिसें । विसरलें कैसें देहभान ॥ १ ॥
झाली झडपणी झाली झडपणी । संचरलें मनीं आधीं रूप ॥ २ ॥
न लिंपेची कर्मीं न लिंपेची धर्मी । न लिंपे गुणधर्मी पुण्यपापा ॥ ३ ॥
म्हणे गोरा कुंभार सहज जीवन्मुक्त । सुखरूप अद्वैत नामदेव ॥ ४ ॥
१४.
वंदावे कवणासी निंदावें कवणासी । लिंपावें गगनासी कवण लिंपी ॥ १ ॥
नाहीं जया रूप नाहीं जया ठाव । तेंचि व्यालें सर्व सांगतसे ॥ २ ॥
जीवनीं चंद्रबिंब विंबलें पैं साचें । परि नाहीं तें नितंबिलें जवळें जेवीं ॥ ३ ॥
म्हणे गोरा कुंभार नामया जीवलगा । आलिंगन देगा मायबापा ॥ ४ ॥
१५.
नामा ऐसें नाम तुझिया स्वरूपा । आवरण आरूपा कोण ठेवी ॥ १ ॥
तूं गुह्य चैतन्य नित्य वस्तु जाण । रहित कारण स्वयंप्रकाश ॥ २ ॥
याही शब्दामाजी वाचा न लागे । मार्ग पैं गा लागे निर्धारिता ॥ ३ ॥
म्हणे गोरा कुंभार आत्मया नामदेवा । चिद्रूप अवघा दिससी साच ॥ ४ ॥
१६.
कायसास बहु घालिसील माळ । तुज येणेविण काय काज ॥ १ ॥
एकपणें एक एकपणें एक । एकाचें अनेक विस्तारिलें ॥ २ ॥
एकत्व पाहतां शिणलें धरणीधर । न चुके येरझारा संसाराची ॥ ३ ॥
म्हणे गोरा कुंभार कोणी नाहीं दुजें । विश्वरूप तुझें नामदेवा ॥ ४ ॥
१७.
देवा तुझा मी कुंभार । नासीं पापाचें डोंगर ॥ १ ॥
ऐशा संतप्ते हो जाती । घडे साधूची संगती ॥ २ ॥
पूर्ण कृपा भगवंताची । गोरा कुंभार मागे हेंचि ॥ ३ ॥
१८.
श्रवणें नयन जिव्हा शुद्ध करी । हरीनामें सोहंकारी सर्व काम ॥ १ ॥
मग तुझा तूंचि दिवटा होसीगा सुभटा । मग जासील वैकुंठा हरिपाठें ॥ २ ॥
रामनामें गणिका तरली अधम । अजामिळ परम चांडाळ दोषी ॥ ३ ॥
म्हणे गोरा कुंभार विठ्ठल मंत्र सोपा । एक वेळा बापा उच्चारीरे ॥ ४ ॥
१९.
रोहिदासा शिवराईसाठी । दिली पुंडलिका भेटी ॥ १ ॥
पुंडलिका झाला अनुताप । धन्य सत्य गुरु माय बाप ॥ २ ॥
जन्मा येऊनियां काय केली करणी । व्यर्थ शिणविली जननी ॥ ३ ॥
नऊ महिने ओझें वागऊन । नाहीं गेला तिचा शीण ॥ ४ ॥
ऐसा झालो अपराधी । क्षमा करा कृपानिधी ॥ ५ ॥
ऐसा पुंडलिका भाव । उभा केला पंढरीराव ॥ ६ ॥
भक्त पुंडलिकासाठी । उभा भिंवरेच्या तटी ॥ ७ ॥
कटावरी ठेवूनी कर । उभा विटेवरी नीट ॥ ८ ॥
ऐसा भाव धीर म्हणे गोरा । तीर्था जा फजितखोरा ॥ ९ ॥
२०.
निर्गुण रूपडे सगुणाचे बुंथी । विठ्ठल निवृत्ति प्रवृत्ति दिसे ॥ १ ॥
एक पुंडलिक जाणे तेथील पंथ । तुझा आम्हां चित्त भाग्य योगें ॥ २ ॥
सभाग्य विरळे नामा पाठीं गेले । अभागी ते ठेले मौन्यजप ॥ ३ ॥
म्हणे गोरा कुंभार नामया भोगितां उरल्या उचिता सेवूं सुखें ॥ ४ ॥
