रोजच्या वापरातील 'या' वस्तू महाग
युक्रेन संकट आणि इंडोनेशियाच्या पामतेल निर्यातीवर बंदी घातल्यानंतर महागाई वाढत आहे. खाद्यपदार्थांचे भाव गगनाला भिडले आहेत. कच्च्या मालाच्या किमतीमुळे आता गुड डे बिस्किट या प्रसिद्ध बिस्किट ब्रँडची निर्माती ब्रिटानियाने आपल्या उत्पादनांच्या किमती वाढवण्याचा विचार सुरू केला आहे. ब्रिटानियाची उत्पादने 10 टक्क्यांपर्यंत महाग होऊ शकतात.
हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की गेल्या आर्थिक वर्षात ब्रिटानियाने आपल्या उत्पादनांच्या किमती 10 टक्क्यांनी वाढवल्या होत्या. महागाई सातत्याने वाढत असल्याचे कंपनीचे म्हणणे आहे. यामुळे कच्च्या मालाची किंमत वाढल्याने कंपनीकडे आपल्या उत्पादनांच्या किमती वाढवण्याशिवाय दुसरा पर्याय उरला नाही.
LiveMint.com च्या अहवालानुसार, ब्रिटानियाचे व्यवस्थापकीय संचालक वरुण बेरी म्हणतात की, अलीकडच्या काही दिवसांत गहू, खाद्यतेल आणि साखरेच्या किमतीत लक्षणीय वाढ झाली आहे. यामुळे पॅकेज्ड फूड कंपनीला त्यांच्या उत्पादनांच्या किमती आणखी वाढवाव्या लागतील. बेरी म्हणतात की, रुसो-युक्रेन युद्धामुळे गव्हाच्या किमती वाढल्या आहेत. आता इंडोनेशियाला पामतेल निर्यातीवर बंदी आल्याने खाद्यतेलही महाग झाले आहे.
किंमती 10 टक्क्यांनी वाढू शकतात,
यापुढेही महागाई नियंत्रणात न आल्यास कंपनी आपली उत्पादने 10 टक्क्यांनी महाग करू शकते. बेरी म्हणतात की, सध्या आपण अत्यंत कठीण काळातून जात आहोत. आम्ही दर महिन्याला परिस्थितीचा आढावा घेत आहोत. ग्राहकांवर जास्त बोजा पडू नये यासाठी आम्ही प्रयत्न करू. पण प्रमुख वस्तूंच्या किमती वाढत राहिल्या तर आम्हाला कठोर निर्णय घ्यावा लागेल.
हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की भारत-युक्रेन संकटामुळे पुरवठा खंडित झाल्यामुळे जगभरात गव्हाच्या किमती वाढल्या आहेत. त्याचा भारतावरही परिणाम झाला आहे. भारतीय गव्हाच्या निर्यात मागणीत अचानक वाढ झाल्यामुळे देशांतर्गत बाजारात गव्हाचे दरही सरकारने जाहीर केलेल्या समर्थन मूल्याच्या वर गेले आहेत. तसेच इंडोनेशियाने पामतेल निर्यातीवर बंदी घातल्याने आधीच महागड्या खाद्यतेलाच्या किमती वाढल्या आहेत.
2021-22 पीक हंगामात उत्पादनात तीव्र घट झाल्यामुळे जिऱ्याचे भाव 5 वर्षांच्या उच्चांकावर पोहोचू शकतात. भारतातील जिरे उत्पादनात 35 टक्क्यांनी घट होऊ शकते, ज्यामुळे जिऱ्याच्या किमती 30-35 टक्क्यांनी वाढू शकतात. इकॉनॉमिक टाईम्सच्या अहवालात रेटिंग एजन्सी क्रिसिलच्या अहवालाचा हवाला देऊन असे म्हटले आहे. जिरे पिकाचा हंगाम नोव्हेंबरपासून सुरू होतो आणि मे पर्यंत चालू असतो. काळी मिरी नंतर जिरे हा जगातील दुसरा सर्वात लोकप्रिय मसाला आहे.
रब्बी हंगामात 2021-22 मध्ये जिराचे क्षेत्र वार्षिक 21 टक्क्यांनी घटून 9.83 लाख हेक्टरवर येण्याची अपेक्षा आहे. सर्वात मोठी घसरण गुजरात आणि राजस्थान या प्रमुख उत्पादक राज्यांमध्ये झाली आहे. प्रतिकूल हवामानाचा उत्पादनावर परिणाम झाल्याचे अहवालात म्हटले आहे. गुजरातमध्ये वार्षिक 20 टक्के आणि राजस्थानमध्ये 15 टक्क्यांनी उत्पन्न घटले आहे. रेटिंग एजन्सी क्रिसिलचा अंदाज आहे की भारताचे जिरे उत्पादन वार्षिक आधारावर 35 टक्क्यांनी घसरून 5,58 दशलक्ष टन होईल.
