The price of pulses under Bharat Dal टोमॅटोचे भाव आधीच सातव्या गगनाला भिडलेले असतानाच आता डाळींच्या भाववाढीने सर्वसामान्यांचे हाल सुरू झाले आहेत. अशा परिस्थितीत सरकारने आणखी एक मोठे पाऊल उचलण्याचा निर्णय घेतला आहे. डाळ स्वस्त दरात विकण्यासाठी सरकारने तयारी सुरू झाली आहे. अरहर, मूग आणि उडीद डाळीच्या दरावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी सरकारने आता चणाडाळ विकण्याची घोषणा केली आहे. ग्राहकांना भारत दाल ब्रँड अंतर्गत 60 रुपये प्रति किलो दराने (चणा डाळ दर) चना डाळ मिळेल. देशभरातील 703 नाफेड स्टोअरमध्ये त्याची विक्री केली जाईल. हे NCCF, केंद्रीय भंडार आणि मदर डेअरीच्या सफाल रिटेल स्टोअरमध्ये देखील उपलब्ध असेल. आता बाजारात चणाडाळीचा दर 70 ते 80 रुपयांच्या दरम्यान आहे.
ग्राहकांना स्वस्त दरात डाळ उपलब्ध व्हावी यासाठी केंद्रीय अन्न आणि ग्राहक व्यवहार मंत्री पियुष गोयल यांनी सोमवारी अनुदानित चणाडाळ विक्रीला सुरुवात केली. भारत दल या ब्रँड नावाखाली चणा डाळ एक किलो पॅकसाठी 60 रुपये प्रति किलो आणि 30 किलो पॅकसाठी 55 रुपये प्रति किलो या दराने विक्री सुरू झाली आहे. सरकारी चणा साठ्याचे चणा डाळीत रूपांतर करून ग्राहकांना परवडणाऱ्या किमतीत डाळ उपलब्ध करून देण्याच्या दिशेने केंद्र सरकारचे हे मोठे पाऊल आहे.
ग्राहकांना परवडणाऱ्या किमतीत डाळ उपलब्ध करून देण्याच्या उद्देशाने सरकारने 17.07.2023 रोजी 1 किलो पॅकसाठी प्रति किलो 60 रुपये आणि 30 किलो पॅकसाठी 55 रुपये प्रति किलो या अत्यंत अनुदानित दराने 17.07.2023 रोजी भारत डाळ ब्रँड अंतर्गत किरकोळ पॅकमध्ये चणा डाळ विक्री सुरू केली. नाफेड, एनसीसीएफ, केंद्रीय भांडार आणि सफलच्या किरकोळ विक्री केंद्रातून भारत डाळीचे वितरण केले जात आहे. या व्यवस्थेअंतर्गत चणा डाळ राज्य सरकारांना त्यांच्या कल्याणकारी योजना, पोलीस, तुरुंग, तसेच राज्य सरकार नियंत्रित सहकारी संस्था आणि महामंडळांच्या किरकोळ दुकानांमधून वितरणासाठी उपलब्ध करून दिली जाते.
ग्राहकांना किफायतशीर किमतीत डाळ उपलब्ध करून देण्यासाठी, सरकार किंमत स्थिरीकरण निधी (पीएसएफ) अंतर्गत चणा, तूर, उडीद, मूग आणि मसूर या पाच प्रमुख डाळींचा राखीव साठा ठेवते. किमती नियंत्रित करण्यासाठी राखीव साठा टप्प्याटप्प्याने आणि निश्चित स्वरूपात बाजारात उतरवला जातो. ग्राहकांना तूर डाळीचे वितरण अतिरिक्त किंमत स्थिरीकरण निधीतून तुरीचे वितरण निश्चित आणि टप्प्याटप्प्याने करण्यासाठी साठ्याची उपलब्धता वाढवणे सुरू आहे. किंमत समर्थन योजना (PSS) आणि पीएसएफ राखीव साठ्यातील चणा आणि मूग यांचे साठे बाजारात सातत्याने वाजवी किमतीत आणले जातात. बाजारात आणण्याव्यतिरिक्त, राखीव साठ्यातून डाळींचा पुरवठा राज्यांना त्यांच्या कल्याणकारी योजनांसाठी आणि लष्कर आणि केंद्रीय सशस्त्र पोलीस दलांना देखील केला जातो.
ग्राहकांना परवडणाऱ्या किमतीत डाळ उपलब्ध करून देण्याच्या उद्देशाने सरकारने 17.07.2023 रोजी 1 किलो पॅकसाठी प्रति किलो 60 रुपये आणि 30 किलो पॅकसाठी 55 रुपये प्रति किलो या अत्यंत अनुदानित दराने 17.07.2023 रोजी भारत डाळ ब्रँड अंतर्गत किरकोळ पॅकमध्ये चणा डाळ विक्री सुरू केली. नाफेड, एनसीसीएफ, केंद्रीय भांडार आणि सफलच्या किरकोळ विक्री केंद्रातून भारत डाळीचे वितरण केले जात आहे. या व्यवस्थेअंतर्गत चणा डाळ राज्य सरकारांना त्यांच्या कल्याणकारी योजना, पोलीस, तुरुंग, तसेच राज्य सरकार नियंत्रित सहकारी संस्था आणि महामंडळांच्या किरकोळ दुकानांमधून वितरणासाठी उपलब्ध करून दिली जाते.
ग्राहकांना किफायतशीर किमतीत डाळ उपलब्ध करून देण्यासाठी, सरकार किंमत स्थिरीकरण निधी (पीएसएफ) अंतर्गत चणा, तूर, उडीद, मूग आणि मसूर या पाच प्रमुख डाळींचा राखीव साठा ठेवते. किमती नियंत्रित करण्यासाठी राखीव साठा टप्प्याटप्प्याने आणि निश्चित स्वरूपात बाजारात उतरवला जातो. ग्राहकांना तूर डाळीचे वितरण अतिरिक्त किंमत स्थिरीकरण निधीतून तुरीचे वितरण निश्चित आणि टप्प्याटप्प्याने करण्यासाठी साठ्याची उपलब्धता वाढवणे सुरू आहे. किंमत समर्थन योजना (PSS) आणि पीएसएफ राखीव साठ्यातील चणा आणि मूग यांचे साठे बाजारात सातत्याने वाजवी किमतीत आणले जातात. बाजारात आणण्याव्यतिरिक्त, राखीव साठ्यातून डाळींचा पुरवठा राज्यांना त्यांच्या कल्याणकारी योजनांसाठी आणि लष्कर आणि केंद्रीय सशस्त्र पोलीस दलांना देखील केला जातो.
हरभरा हे भारतातील सर्वाधिक पिकवले जाणारे कडधान्य पीक आहे. देशात चणा डाळ अनेक प्रकारात वापरली जाते.
अरहर, मूग डाळ महागली आहे
देशात डाळींचे भाव वाढत आहेत. अरहर डाळीच्या दरात एका वर्षात 32 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. गेल्या महिन्यात म्हणजे जूनमध्येच तूर डाळीच्या दरात 7 टक्क्यांनी वाढ झाली. अरहरसोबतच उडीद दर आणि मूग डाळीच्या दरातही वाढ झाली आहे.
ग्राहक व्यवहार विभागाच्या आकडेवारीनुसार 16 जुलैपर्यंत तूर डाळीचे भाव गेल्या वर्षाच्या तुलनेत 32 टक्क्यांनी वाढून 136.29 रुपये प्रतिकिलो झाले आहेत. एका वर्षापूर्वी त्याची किंमत 103.03 रुपये होती. महिनाभरापूर्वी अरहर डाळीचा भाव 127.37 रुपये प्रति किलो होता. अशाप्रकारे अरहरच्या दरात महिन्यातच 9 रुपयांनी वाढ झाली आहे.
Edited by : Ratnadeep Ranshoor
