Champa Shashthi 2025 चंपा षष्ठी हा हिंदू धर्मातील एक महत्त्वाचा व्रत आणि उत्सव आहे, जो मुख्यतः महाराष्ट्र आणि कर्नाटकात साजरा केला जातो. हा उत्सव भगवान शिवाच्या खंडोबा रूपाला समर्पित आहे. तो मार्गशीर्ष महिन्यातील शुक्ल पक्षाच्या षष्ठी तिथीला साजरा होतो. २०२५ मध्ये हा उत्सव २६ नोव्हेंबर २०२५ रोजी (बुधवार) साजरा केला जाईल. षष्ठी तिथी २५ नोव्हेंबर रात्री १०:५६ वाजता सुरू होईल आणि २७ नोव्हेंबर पहाटे १२:०१ पर्यंत चालू राहील.
चंपा षष्ठी कशी साजरी करावी?
चंपा षष्ठीचा उत्सव सहा दिवस चालतो, जो अमावस्येपासून सुरू होऊन षष्ठीला संपतो. भक्त नग्न पायी खंडोबा मंदिरात (पुण्याजवळील जेजुरी मंदिर) जाऊन पूजा करतात.
हा सहा दिवसांचा व्रत आहे ज्याला चंपाषष्ठीचे नवरात्र देखील म्हटले जाते. भक्त पूर्ण निष्ठेने सहा दिवस उपवास करतात. दररोज सकाळी उठून स्नान करुन खंडोबाच्या मूर्तीसमोर तेलाचा दिवा (नंददीप) लावून आरती करतात.
दरम्यान जेजुरीसारख्या प्रसिद्ध मंदिरात लाखो भक्त सहभागी होतात. सहाव्या दिवशी खंडोबाला भंडारा, कांदा-लसूण-वांगीचे पदार्थ, फळे, भाज्या आणि चण्याच्या पानांचा भोग अर्पण केला जातो. हा उत्सव शेतकरी, शिकारी आणि योद्ध्यांसाठी विशेष आहे, जे खंडोबाला आपला रक्षक मानतात.
चंपा षष्ठीचे महत्त्व
चंपा षष्ठीचे महत्त्व शास्त्रांमध्ये सविस्तर वर्णन केले आहे. भगवान शिव खंडोबा रूपात अवतरून राक्षसांवर विजय मिळवला, म्हणून हा दिवस चांगल्या-वाईटाच्या विजयाचा प्रतीक आहे.
या व्रताने पूर्वजन्मातील पाप नष्ट होतात आणि मोक्ष प्राप्त होतो.
धन, ऐश्वर्य, आरोग्य आणि कुटुंब सुख मिळते. जीवनात सकारात्मक ऊर्जा येत असते.
कुंडलीतील कालसर्प दोष नष्ट होतो, ज्यामुळे शिक्षण, व्यवसायातील अडथळे दूर होतात.
पूजा विधी
पूजेची सविस्तर विधी अशी आहे (सहा दिवसांसाठी लागू):
संकल्प: सकाळी स्नान करून स्वच्छ कपडे घाला. खंडोबाच्या मूर्तीला (किंवा चित्राला) रांगोळी काढा आणि आसन द्या.
कलश स्थापना: पाण्याने भरलेल्या कलशावर हळद-कुंकू लावा. त्यावर सुपारी, नारळ ठेवा.
मुख्य पूजा: खंडोबाला फळे, भाज्या, चण्याची पाने, हळद पावडर अर्पण करा. धूप-दीप, नैवेद्य (मिठाई किंवा फळे) द्या.
जप आणि मंत्र: "ॐ खंडोबा महारुद्राय नमः" किंवा "ॐ नमः शिवाय" १०८ वेळा जपा. कार्तिकेय मंत्र: "ॐ शरावणभवाय नमः".
उपवास नियम: तेल टाळा, सात्त्विक आहार घ्या. सहाव्या दिवशी भोग अर्पण करून व्रत पारण करा.
समाप्ती: पूजेनंतर ब्राह्मण किंवा गरीबांना दान द्या.
मंदिरात जाणे शक्य नसेल तर घरातच पूजा करा. शुभ मुहूर्त: सकाळ ६ ते १० वाजे किंवा संध्याकाळी ५ ते ७ वाजता.
चंपा षष्ठीची कथा
पुराणांनुसार, मल्ल आणि मणी हे दोन राक्षस ब्रह्मदेवांकडून अमरत्वाचे वर मिळवून पृथ्वी आणि देवलोकात विध्वंस मचवत होते. देवतांनी प्रार्थना केल्यावर भगवान शिवाने मार्तंड भैरव (खंडोबा) रूप धारण केले. हळदीने लेपलेल्या सोन्यासारख्या रूपात ते राक्षसांशी सहा दिवस लढले. षष्ठीला मल्लाचा वध झाला, तर मणीने क्षमा मागितली आणि आपला शुभ्र घोडा भेट दिला. मणीने विनंती केली की तो शिवासोबत राहू इच्छितो, म्हणून सर्व खंडोबा मंदिरात मणीची मूर्ती स्थापन केली जाते. हा विजय चांगल्या दुष्टावर मिळवण्याचा प्रतीक आहे, ज्यामुळे चंपा षष्ठी साजरी होते.
जय खंडोबा!
